بزرگنمايي:

راه ترقی - دنیای اقتصاد / متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
درحالی‌که بخش‌های مختلف بازار انرژی روز‌های چندان خوشی را نمی‌گذراندند، ویروسی به نام کرونا به کابوسی برای این بازار تبدیل شد و اوضاع را بدتر از قبل کرد. کووید-19 تاکنون بیش از 77 هزار نفر را در چین مبتلا کرده و نزدیک به 2 هزار و 600 نفر را در این کشور به کام مرگ کشانده است. با این حال شیوع کرونا در چین که شدیدا درحدود یک ماه گذشته بازارهای جهانی از جمله بخش انرژی را تحت‌تاثیر قرار داده، دیگر نگرانی اصلی فعالان اقتصادی نیست چراکه آمار ابتلای روزانه به این بیماری در چین کاهش چشمگیری داشته و در عین حال تعداد افراد بهبود یافته روند صعودی به خود گرفته است. درحال‌حاضر نسبت بهبودیافتگان روزانه به موارد جدید نزدیک به چهار به یک است.
حمله کرونا به سه بازار انرژی
با این حال این ویروس با شتاب زیادی درحال شیوع در کشورهای خاورمیانه به‌خصوص ایران و همین‌طور ایتالیا در اروپا است. کرونا همچنین کشورهای همسایه چین مانند کره‌جنوبی، سنگاپور و ژاپن را نیز هدف قرار داده است. در این میان، سه حوزه نفت، گاز و صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر بیشترین ضربه را از شرایط جدید خورده‌اند. اویل‌پرایس در گزارشی به قلم الکس کیمانی، کارشناس حوزه فاینانس و سرمایه‌گذاری به تاثیر کرونا بر این سه حوزه پرداخته است.
نفت‌خریدار ندارد
چین به‌عنوان بزرگ‌ترین وارد‌کننده نفت‌خام دنیا که در سال گذشته میلادی 24/ 41 میلیون تن نفت معادل 04/ 10 میلیون بشکه در هر روز واردات داشته است، حالا با کاهش مسافرت‌های هوایی به این مقصد مهم اقتصادی دنیا و همین‌طور حمل‌و‌نقل جاده‌ای، با کاهش تولید مواجه شده و تقاضای نفت این کشور افت چشمگیری داشته است. به گفته این منبع خبری، 13 بشکه از هر 100 بشکه نفتی که در دنیا تولید می‌شود، در چین مصرف می‌شود که به‌خوبی نشان‌دهنده اهمیت این کشور برای بازار نفت است. خبرگزاری بلومبرگ پیش از این میزان کاهش خرید نفت چین را 3 میلیون بشکه در روز برآورد کرده بود که 20درصد مصرف این کشور به‌شمار می‌رود. با فرض درستی این تخمین، چنین کاهشی در تقاضا بدترین در نوع خود از زمان بحران اقتصادی سال 2009 محسوب می‌شود. همچنین این شوک در تقاضا شدیدترین شوک از زمان حمله یازده سپتامبر بوده است. علاوه بر بلومبرگ، منابع خبری-تحلیلی و همچنین نهادهای مختلف سعی داشته‌اند شدت ضربه کرونا به تقاضا برای نفت را اندازه‌گیری کنند. بر این اساس، پایگاه خبری «اس‌اند‌پی گلوبال پلاتس» هشدار داده است حجم کاهش یافته از سمت تقاضا در ماه فوریه ممکن است به 4درصد یعنی 1/ 4 میلیون بشکه نفت در هر روز برسد. همچنین پلاتس گفته تقاضا در سال‌جاری به‌طور میانگین بین 290 هزار تا یک میلیون بشکه کاهش خواهد یافت. برخی خوش‌بینی‌ها از کنترل ویروس کووید-19 در چین در هفته گذشته باعث شد بهای طلای سیاه هشت روز متوالی بر تابلوی بازارهای دنیا به رنگ سبز درآید و روی 60 دلار بر بشکه را هم به خود ببیند. اما تجدید نگرانی از شیوع کرونا خارج از مرزهای چین و اینکه این شیوع از «اپیدمی» به «پاندمی» تبدیل شود، در سه روز کاری گذشته شاخص‌های جهانی را در ردیف نمادهای ضررده قرار داده است. درحالی‌که ‌«اپیدمی» بر تعداد زیاد موارد ابتلا به یک بیماری اشاره دارد، «پاندمی» بر گستره وسیع شیوع که ممکن است کل جهان را در بر گیرد، تاکید می‌کند. قیمت نفت طی سه جلسه معاملاتی گذشته حدود 3 دلار معادل 5 درصد افت قیمت را تجربه کرده است. بر این اساس، نفت برنت روز گذشته در محدوده 56 دلار بر بشکه و نفت‌خام آمریکا در محدوده 51 دلار معامله شد. در این شرایط و براساس گزارش اویل پرایس، کشورهای تولیدکننده نفت در خاورمیانه مانند عراق و عربستان به علت کاهش قیمت نفت ممکن است تا 10‌درصد افت در حاشیه سود را تجربه کنند. این درحالی ‌است که آمریکا با نفت شیل که هزینه برداشت هر بشکه آن به 45 دلار می‌رسد، ضربه بزرگ‌تری خواهد دید. به گفته این گزارش ممکن است تا 60‌درصد از سود شرکت‌های شیل از بین برود.
گاز در ادامه وضعیت پیشین
بهای گاز طبیعی اخیرا به سطوح بسیار پایینی رسیده و از ابتدای سال 2020، نزدیک به 15‌درصد افت داشته است. به گفته کارشناسان دلیل این کاهش قیمت، مازاد عرضه و افزایش موجودی ذخیره گاز بوده است. در این شرایط، شیوع بیماری‌ای مانند کرونا به هیچ‌وجه خبر خوبی برای تولیدکنندگان بزرگ گاز دنیا نیست.
شرکت هلندی انگلیسی رویال داچ شل به‌عنوان بزرگ‌ترین عرضه‌کننده گاز مایع فشرده (LNG) در جهان از همه‌گیری کرونا ابراز نگرانی کرده و گفته است این شیوع باعث شده برخی محموله‌های LNG که به سوی چین راهی شده بودند، تغییر مسیر داده و به مقاصد دیگر فرستاده شوند. علاوه بر این اخیرا رویترز براساس اطلاعات موسسه کپلر اعلام کرد که چهار تانکر LNG به مقصد شمال آسیا تغییر مقصد داده‌اند. همچنین 15 تانکر دیگر هم در سطح جهانی به‌عنوان مخزن شناور مشخص شده‌اند که 11 فروند آنها در سراسر آسیا پراکنده شده‌اند. رویترز در خبر دیگری اعلام کرد که شرکت ملی نفت فلات قاره چین که بزرگ‌ترین وارد‌کننده LNG این کشور محسوب می‎شود، قراردادهای خود را حداقل با سه عرضه‌کننده جهان به حالت تعلیق درآورده ‌است. بزرگ‌ترین عرضه‌کنندگان گاز طبیعی مایع به این شرکت شامل شرکت انرژی رویال داچ شل، توتال فرانسه، وودساید پترولیوم استرالیا و قطر گس می‌شوند. درباره تاثیر کووید-19 بر بازار گاز طبیعی راینر سیل، مدیر عامل OMV نیز در گفت‌و‌گو با شبکه تلویزیونی بلومبرگ گفت بازار گاز نسبت به نفت ضربه سنگین‌تری از این ویروس خورده است. او در پاسخ به سوالی درباره آینده این بازار نیز عنوان کرد در صورتی که دمای هوا سرد نشود و تقاضا برای این سوخت پاک افزایش نیابد، باید شاهد ادامه روند مازاد عرضه در سال آینده باشیم. قیمت این سوخت از نوامبر 2019 در مسیر کاهشی قرار گرفته است. در بازار نایمکس، قیمت هر میلیون بی‌تی‌یو گاز طبیعی حدود یک دلار افت کرده و از بیش از 8/ 2 دلار به حدود 8/ 1 دلار رسیده است. از این رو برخی چون آیرا جوزف، رئیس بخش برق و گاز پلاتس بر این باورند که شیوع کرونا اساسا باعث تغییر عمده در وضعیت و ساز و کار بازار گاز نشده است چراکه این صنعت پیش از این نیز در همین وضعیت ضعیف قرار داشته و کرونا مانند یک کاتالیست شرایط را وخیم‌تر کرده است. بانک آربی‌سی سال گذشته در مورد آینده گاز گفته بود گرچه این صنعت ممکن است در سال 2020 کمی بهبود یابد اما تا بهبودی کامل سال‌ها باید صبر کرد. بنابراین در آینده نزدیک نباید انتظار رشد چشمگیر این بازار به‌خصوص با وجود کرونا را داشت.
کاهش تولیدات محصولات انرژی خورشیدی
با توجه به این موضوع که اغلب پنل‌های خورشیدی دنیا در چین ساخته می‌شوند، اختلال در روند ساخت آنها به این صنعت در کل جهان ضربه وارد می‌کند. یوتیلیتی دایو که صنایع همگانی مانند برق و... را پوشش می‌دهد هفته قبل هشدار داد اپیدمی کرونا در چین درحال تبدیل شدن به موضوعی نگران‌کننده به‌خصوص در رابطه با تولید در چین می‌شود. هشت استان در چین اعلام کرده‌اند فعالیت‌های صنعتی خود را متوقف کرده‌اند؛ موضوعی که شرکت‌های متعدد تولید پنل‌های خورشیدی را متاثر می‌کند. آن‌طور که اویل‌‍‌پرایس در گزارشی پیش از این اعلام کرده بود، هند برای 80 درصد از برخی قطعات مورد نیاز خود در پروژه‌های خورشیدی به چین متکی است. سه گیگاوات پروژه خورشیدی در هند ممکن است تحت‌تاثیر اختلالات اخیر با تاخیر و هزینه‌های بالاتر روبه‌رو شوند. صنعت نیروی بادی هم از ویروس کرونا مصون نمانده است. طبق گزارش وود مک کنزی، در سال‌جاری تحت‌تاثیر شیوع ویروس کرونا تولید تاسیسات توربین‌های بادی در چین می‌تواند بین 10 تا 50 درصد کاهش یابد. پیش از شیوع اپیدمی پیش‌بینی شده بود 28 گیگاوات ظرفیت نیروی بادی در این کشور نصب شود.چین همچنین بیشترین تولید باتری‌های لیتیومی-یونی را در جهان به عهده دارد. به گفته یوتیلیتی دایو، ظرفیت تولید این نوع باتری‌ها نیز می‌تواند به میزان 10‌درصد کاهش یابد. در این میان خبر مثبت در این‌باره این است که کمبود عرضه پنل‌های خورشیدی و باتری‌های مورد اشاره بعید است صنعت برق آمریکا به‌عنوان یک مصرف‌کننده بزرگ را با اختلال مواجه کند. چراکه این کشور برق خود را از منابع داخلی یا منابع خارجی غیرچینی تامین می‌کند.