راه ترقی - شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
اصولگرایان در تحلیل از چرایی پیروزی‌شان در انتخابات مجلس یازدهم به عواملی اشاره می‌کنند و عمدا عوامل دیگر را نادیده می‌گیرند. به طور مشخص آنها دولت و مجلس فعلی را عامل پیروزی خود می‌دانند. تعبیر آنها این است که مردم چون از عملکرد مجلس منتسب به اصلاح‌طلبان و دولت اعتدالی ناخرسند و ناامید بوده‌اند به آنها رأی داده‌اند. چیزی که عامدانه نمی‌خواهند در تحلیل‌های خود بگنجانند یکی این است که اصولا در سال‌های اخیر برنده‌شدن اصولگرایان در نتیجه مشارکت پایین رقم خورده است. در این زمینه آنها عامدانه نمی‌خواهند به ترکیب نیمه‌اصولگرا نیمه‌اصلاح‌طلب مجلس و سبد رأی خودشان در چهار سال پیش نگاهی بیندازند. سؤال مهمی که اصولگرایان نمی‌خواهند به آن پاسخ دهند این است که ناامیدان از عملکرد دولت و اصلاح‌طلبان مجلس چرا پس به‌جای عدم مشارکت در انتخابات به سمت اصولگرایان اقبال پیدا نکردند. سیدمصطفی میرسلیم، نماینده منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم، در مورد عوامل مؤثر در پیروزی قاطع اصولگرایان در انتخابات مجلس، دیروز گفته بود: عوامل اصلی ناکارآمدی دولت در عدم خدمت درست و به‌موقع به مردم و مماشات مجلس با دولت و نیز رفتار ناشایست برخی نمایندگان دوره دهم است که منتسب به اصلاحات می‌شود... قطعا اگر آنهایی که به دلیل سرخوردگی از عملکرد ضعیف و نامناسب اصلاح‌طلبان به پای صندوق‌ها نیامدند، رأی می‌دادند، خفت بیشتری نصیب اصلاح‌طلبان می‌شد. مردم اعتماد خود را به دلیل آن ضعف‌ها از دست دادند و عملکرد ناشایست اصلاح‌طلبان فقط مشکلات اقتصادی مردم را افزایش نداد، بلکه به سرمایه اجتماعی کشور لطمه وارد کرد.

اصولگرایان در حالی اصرار دارند مجلس فعلی را اصلاح‌طلب بدانند که فراموش کرده‌اند چهار سال پیش بعد از انتخابات مجلس چه تیترهایی زدند. تیترهای روزنامه‌های جوان، کیهان و وطن امروز در چهار سال پیش روایتی خلاف روایت‌های امروزشان داشت. آنها بعد از انتخابات مجلس دهم تیتر زدند که «مجلس انقلابی ماند» یا «مجلس اصولگرا ماند»، «رأی ایران به اصولگرایان» و «پیروزی60 درصدی اصولگراها در مجلس»، اما حالا اصرار دارند که این مجلس اصلاح‌طلب بوده و ناکارآمد!
اگر اصولگرایان پیروزی خود را مبتنی‌بر تغییر رویکرد مردم؛ یعنی اقبال به خود می‌دانند باید نگاهی به وضعیت رأی خود در انتخابات پیشین مجلس بیندازند و با وضعیت کنونی خود مقایسه کنند. سقف رأی اصولگرایان در مجلس دهم که در رأی غلامعلی حدادعادل متبلور بود، 1.096.744 رأی بود، این رقم برای محمدباقر قالیباف در مجلس یازدهم کمی بیشتر حدود صد هزار رأی افزایش یافته است که می‌تواند بخشی از آن نه ناشی از پایگاه رأی اصولگرایش؛ بلکه بابت رأی شخصی خودش باشد. این یعنی اصولگرایان بابت همان حضور بدنه رأی جناحی‌شان و در غیاب بدنه رأی اصلاح‌طلبان یا تحول‌خواهان موفق به ورود به مجلس شده‌اند نه اینکه سبد رأیشان پروپیمان‌تر از گذشته شده باشد.*
عباس سلیمی‌نمین، تحلیلگر اصولگرا، درباره چرایی رأی‌آوردن اصولگرایان ناشی از کاهش مشارکت گفته است: «درمجموع آقای قالیباف ظرفیت به‌میدان‌آوردن بخشی از آرای خاکستری را داشت، اما حجم سنگین و کم‌سابقه تخریب‌ها درباره ایشان باعث شد برخی دچار تردید شوند و همین یکی از عوامل کاهش مشارکت بود. همین بحث اتحاد دیرهنگام اصولگرایان هم یکی از مسائلی است که در پایین‌آمدن مشارکت تأثیر داشت. آنها تا یک روز مانده به انتخابات درگیر این مسئله بودند درحالی‌که لیست اصولگرایان با چهره‌های شاخصی مانند آقای قالیباف کشش زیادی برای قشر قابل‌توجهی از جامعه داشت، اما آنها فرصتی برای عرضه و تبلیغات آن نداشتند و هزینه زیادی برای اتحاد و وحدت صرف شد؛ حال اینکه این وحدت می‌تواند استمرار پیدا کند یا خیر، بحثی جدی است.
در این میان به نظر می‌رسد «امیر محبیان» در میان اصولگرایان، نگاه واقع‌گرایانه‌تری به چرایی ماهیت رأی‌آوری جناحش در مقابل اصلاح‌طلبان دارد. او گفته است: «ماهیت آرای انتخابات دوم اسفند را نوعی اعتراض می‌دانم؛ چه کسانی که رأی دادند و چه افرادی که رأی ندادند. این احساس که مدیریت کلان کشور ضعیف عمل می‌کند و ناکارآمد و ناسالم است به میزان زیادی بر یأس مردم می‌افزاید. هر دو گروهی که رأی دادند یا ندادند، پیام، سیگنال‌ها و علائمی ارائه کردند مبنی‌بر اینکه دولت و مقامات مسائل کشور را جدی بگیرند و متوجه ریزش اعتماد عمومی باشند. هواداران اصلاحات یا کسانی که در گذشته حضور داشتند و رأی‌دادن خود را در نه گفتن به جریان مقابل، مؤثر می‌دانستند، این دوره متوجه شدند اثرگذار نیستند و بنابراین حضور نیافتند. وی با بیان اینکه همه مردمی که رأی دادند و آنهایی که گلایه داشتند، اگر تغییری احساس نکنند، ناامید می‌شوند، آرا از سر عشق و علاقه جناحی نبوده است، بلکه مردم کلا به سیاست‌مداران انتقاد جدی دارند.