بزرگنمايي:

راه ترقی - شرق / « کرونا و اقناع اجتماعی » عنوان سرمقاله روزنامه شرق به قلم کوروش احمدی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
اقناع و جلب همکاری جامعه لازمه و پیش‌شرط مهار هر بحرانی است؛ به‌ویژه بحران‌هایی که دارای ابعاد اجتماعی قوی هستند. تنها در‌صورتی‌که این مهم حاصل شود، جامعه در عمل در مسیر همکاری و همسویی با مسئولین برای مهار بحران‌ها قرار می‌گیرد. در غیر این صورت، این خطر وجود دارد که جامعه آگاهانه یا ناخودآگاه و قطعا بر خلاف منافع همگان به مانعی در مسیر حل بحران‌ها تبدیل شود. تخصص، اعتبار، حسن شهرت و باورپذیری سخنان و اعمال مجریان در کنار شفافیت و صداقت آنها به نوبه خود پیش‌شرط اقناع اجتماعی است.
درباره ویروس کرونا که فعلا مهم‌ترین مشکل کشور است، یک امر محرز است و آن اینکه هنوز فاصله قابل‌توجهی با اقناع اجتماعی درباره عملکرد مسئولان داریم. می‌توان درباره این گزاره و علل آن صدها صفحه سیاه کرد و هزاران ساعت سخن گفت اما نمی‌توان در اصل آن تردید کرد.
مقامات سیاسی و بهداشتی چین باوجود پرده‌پوشی بسیار در قضیه ویروس سارس در 2003، این‌بار در مجموع عملکرد پذیرفتنی‌ای در مواجهه با کرونا داشته و توانسته‌اند اعتماد جامعه خود و جامعه بین‌المللی را جلب کنند. برخورد اولیه آنها با دکتر لی ونلیانگ که در چت‌هایی با همکاران خود از وجود بیماری مرموزی سخن گفته بود و اقدام مقامات در واداشتن او به امضای متنی دایر بر انجام «رفتارهای غیرقانونی» به‌سرعت کنار گذاشته شد. (واکنش مردم چین به مرگ این دکتر وظیفه‌شناس در هفتم فوریه بر اثر کرونا به قیامی دیجیتال در حمایت از او تعبیر شده است). بااین‌حال مقامات در 31 دسامبر و درحالی به وجود بیماری اذعان کردند که هنوز شمار مبتلایان از 59 نفر فراتر نرفته بود. توجه جدی به بیماری باوجود اینکه در آن مقطع هنوز مشخص نبود که این ویروس نوپدید قابلیت سرایت از انسان به انسان دارد، درجه‌ای از شفافیت را به نمایش گذاشت که با معیارهای چینی بی‌سابقه بود. مقامات چین از 20 ژانویه به‌طور روزانه آمار فوتی‌ها و ابتلاهای جدید را اعلام کرده، با ایجاد یک بانک اطلاعاتی، اطلاعات مبتلایان، خویشان آنها و ترددهای آنها را ثبت کردند و همکاری تنگاتنگی را با سازمان بهداشت جهانی (WHO) داشته‌اند.
در شرایطی که تا 23 ژانویه فقط 17 نفر در ووهان از کرونا مرده و 570 نفر مبتلا بودند، دولت چین قرنطینه سخت‌گیرانه و تعطیلی کامل ووهان و استان ووپی را اعلام کرد و کار در اغلب دیگر نقاط چین نیز به حالت نیمه‌تعطیل درآمد. اعلام وضعیت اضطراری بهداشتی بین‌المللی (PHEIC) توسط WHO به این سازمان امکان داد تا مطابق قطع‌نامه‌ها و پروتکل‌های موجود اختیارات بیشتری برای اعمال نظر در کشورها به دست آورد و آنها را به همکاری بیشتر با سازمان ملزم کند. مقامات چین اکنون پاداش شفافیت و قاطعیت در مبارزه با کرونا را گرفته‌اند. از سه، چهار روز قبل سیر نزولی شمار مبتلایان آغاز شده و WHO نیز دو روز قبل تأیید کرد که منحنی ابتلا در چین سیر نزولی یافته و 23 فوریه از 24 استان از 31 استان چین مورد جدید ابتلا گزارش نشده‌ است. در استان هووبی که کانون بحران است، شمار روزانه مبتلایان از 630 در 22 فوریه به 398 نفر در روز بعد کاهش یافته است. با‌این‌حال و باوجود پذیرفتنی‌بودن نسبی عملکرد مقامات در مورد کرونا، حزب کمونیست در 13 فوریه عالی‌ترین مقامات استان ووپی و شهر ووهان را برکنار کرد.
چین توانست به‌این‌ترتیب اعتماد عمومی در داخل و خارج را جلب کند و در مسیر حل بحران قرار گیرد. تجارب چین اکنون باید درس‌آموز دیگر کشورها باشد. جو جامعه ما حکایت از آن ندارد که ما در چنین مسیری قرار داریم. در شرایطی که کلمه‌به‌کلمه اظهارات سخنگویان بهداشتی ما زیر ذره‌بین قرار دارد، متأسفانه مطالبی از سوی آنها مطرح می‌شود که به اقناع جامعه کمک نمی‌کند. درحالی‌که بسیاری از کشورها، از جمله همین تاجیکستان، از اواخر ژانویه ورود افرادی که در 14 روز قبل به چین سفر کرده بودند، ممنوع و اتباع خود را مشمول قرنطینه اجباری 14 روزه کردند، وزیر محترم بهداشت خبر داد که ناقل بیماری به ایران یک بازرگان ایرانی بوده که به‌طور غیرمستقیم از چین وارد کشور شده بود. سخن ایشان درباره اینکه «مردم فهیم، شریف و باشخصیت» خود می‌دانند چگونه عمل کنند، نمونه دیگری از سخنان اعتمادزدا است. اظهارات آقای دکتر حریرچی، رئیس کمیته بحران، مبنی بر اینکه «قرنطینه برای قبل از جنگ جهانی اول برای طاعون و وبا است و چینی‌ها نیز درحال‌حاضر از قرنطینه‌ای که شده راضی نیستند»، آشکارا نادرست و غیرکارشناسی است. اظهارات ایشان مبنی بر اینکه مردم عادی نیاز به ماسک ندارند نیز با توصیه‌های WHO و تجربه دیگر کشورها مغایر است. بر اساس این توصیه‌ها ماسک نه برای محافظت فردی بلکه عمدتا برای کاهش امکان سرایت ویروس از مبتلایان به دیگران در دوره 14 روزه کمون لازم است. همچنین اینکه دکتر جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت، گفته‌اند اعتقادی به لزوم تعطیلی مدارس ندارند اما سینماها، تئاترها، کنسرت‌ها و ... خوب است تعطیل باشند و سکوت درباره اجتماعات مذهبی، قابل درک و باورپذیر نیست؛ خاصه آنکه دولت چین بازگشایی مدارس بعد از تعطیلات سال نو را منتفی اعلام کرده و برنامه آموزش آنلاین برای 180 میلیون دانش‌آموز چینی تدارک دیده است. اینکه مردم به مسافرت بروند یا نروند امر جداگانه‌ای است که وزارت بهداشت باید برای آن دستورالعمل داشته باشد. عدم دریافت به‌موقع کیت‌های تشخیصی از WHO شاید به دلیل تأکید مؤکد مقامات بر مشاهده‌نشدن کرونا در ایران، عدم پیش‌بینی امکانات لازم از قبل و ارسال بخشی از امکانات به چین که باوجود توصیه مقامات به استفاده از آنها در داخل یافت نمی‌شوند و... نمونه‌های دیگری است که سد راه اقناع اجتماعی است.