بزرگنمايي:

راه ترقی- کتاب «واقع‌نگری» یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک‌تایمز و آمازون به قلم مشترک هانس روسلینگ، اولا روسلینگ و آنا روسلینگ رونلاند، درباره 10دلیلی که به ما ثابت می‌کنند درباره جهان اشتباه فکر می‌کنیم سخن می‌گوید، نویسندگان این اثر 10دلیل می‌آورند که اتفاقات هر روزه جهان از آن چه به نظر می‌رسند، بهترند. 10دلیلی که شاید در نگاه اول تعجب‌برانگیز و غیر قابل قبول به نظر برسند.

نویسندگان در این کتاب، جهان‌بینی بدبینانه را حاصل چند روش مختلف عملکرد مغز انسان می‌دانند و می‌گویند رسانه‌ها، تبلیغات و اخبار جعلی کمترین تأثیر را دارند. آنها از 10غریزه منفی‌گرایانه حرف می‌زنند که عاملان اصلی تفکر تراژیک و منفی‌ درباره دنیا هستند.

نویسندگان این اثر، ابزارهای تفکر به دور از منفی‌نگری را برای شما برمی‌شمارند. این ابزارها کمک خواهند کرد که تصویر واقعی و درستی از جهان داشته باشید، بر جهل خودخواسته غلبه کنید؛ بدون آن که نیاز داشته باشید تمام جزئیات را یاد بگیرید.

آنها از شما می‌خواهند دست از تفکر بیش از حد بدبینانه خود درباره دنیا و اتفاقات آن بردارید و جهان‌بینی مضطرب کننده و نادرست را دور کنید. کمی خوشبینانه‌تر به جهان نگاه کنید و بخواهید که واقعیت‌ها را بدون دخالت غرایز منفی‌گرایانه خود بفهمید.

بیل گیتس در مدح کتاب واقع‌نگری گفته: "یکی از مهم‌ترین کتاب‌هایی که تابه‌حال خوانده‌ام؛ راهنمایی ضروری برای درست فکر کردن درباره‌ی دنیا" است.

در مورد کتاب واقع نگری

کتاب واقع نگری دارای پایه‌ آماری دقیقی است. به طوری که داده‌هایش حاصل نتایج بررسی شده از 70 کشور جهان است. از کشورهای ثروتمند تا کشورهای فقیر. پرسشنامه‌ای 13 سوالی در کتاب واقع نگری وجود دارد که با آن میزان اطلاع مردم از جهان اطراف خود را می‌سنجد. خیلی جالب است که اکثر افرادی که به این پرسشنامه پاسخ داده‌اند، میزان دانایی‌شان از شامپانزه‌ها نیز کمتر است.

هنس روسلینگ در کتاب واقع‌نگری، بیان می‌کند که به طور میانگین از بین دوازده سوال تنها به دو سوال پاسخ صحیح داده‌اند. هیچ کس به همه سوال‌ها پاسخ صحیح نداد و فقط یک نفر در کشور سوئد بود که به یازده سوال پاسخ درست داده بود. درصد پرسشنامه‌هایی که تمام پاسخ‌هایشان اشتباه بود، حیرت‌آور است؛ پانزده درصد به هیچ سوالی پاسخ صحیح نداده بودند.

در صفحات بعدی کتاب واقع نگری، هنس روسلینگ به سراغ قشر تحصیل کرده می‌رود و این پرسشنامه را تحویل آن‌ها می‌هد. بازهم با نتایجی شگفت‌انگیز روبه‌رو می‌شود. شاید فکر کنید احتمالاً افرادِ تحصیل کرده‌تر یا علاقه‌مندان به این حوزه‌ها (توسعه جهانی و بهداشت و...) وضع بهتری دارند. خود هنس می‌گوید من هم اینطوری فکر ‌می‌کردم؛ اما در اشتباه بودم. من افراد را از سراسر جهان و در حوزه‌های کاری مختلف، مورد آزمایش قرار دادم دانشجویان پزشکی، معلمان، استادان دانشگاه، دانشمندان برجسته، بانک‌داران و فعالان امور سرمایه‌گذاری، مدیران شرکت‌های چند ملیتی، خبرنگاران، فعالان عرصه‌های مختلف و حتی تصمیم‌گیرندگان رده‌بالای سیاسی، آن‌ها افراد تحصیل کرده‌ای هستند که دغدغه مسائل جهان را دارند؛ اما در نهایتِ تعجب می‌شود گفت بیشترشان به سوال‌ها پاسخ غلط داده‌اند.

 یکی از وحشتناک‌ترین نتایج، مربوط به گروه دریافت‌کنندگان جایزه نوبل و پژوهشگران پزشکی است. مسئله هوش و فهم نیست. انگار همه گرفتار دیدگاه‌های نادرست و اشتباهی درباره جهان‌اند.

واقع نگری: اشتباهی نظام‌مند یا تصادفی

هنس روسلینگ در ادامه تحقیقاتش در کتاب واقع‌نگری پی می‌برد که این اشتباه، صرفاً خطایی ویرانگر نیست؛ بلکه اشتباهی نظام‌مند است. منظور هنس روسلینگ این است که نتایج به هیچ وجه تصادفی نیستند، بلکه بدتر از تصادفی هستند. یعنی اگر افراد پاسخ دهنده به کل هیچ اطلاعاتی هم نداشته باشند، باز نباید با چنین نتیجه‌ بدی روبه‌رو شویم.

هنس روسلینک واضح‌تر کردن این موضع مثال میمون‌های باغ‌وحش را مطرح می‌کند: تصور کنید به باغ‌وحشی رفته‌ام و می‌خواهم سوالاتم را از شامپانزه‌ها بپرسم. با خودم یک دسته موز با برچسب‌های الف، ب و ج برده‌ام و به داخل قفس آن‌ها می‌اندازم. سپس بیرون قفس می‌ایستم، هر سوال را با صدای بلند و رسا می‌خوانم و پاسخ شامپانزه، یعنی حروف روی موزِ انتخابی برای خوردن را یادداشت می‌کنم.

اگر این کار را بکنم، که البته هیچ‌گاه نخواهم کرد، فقط تصور کنید، شامپانزه‌ها با همان انتخاب‌های تصادفی‌شان، آزمون مرا بهتر از انسان‌های تحصیل کرده اما گمراه، پشت‌سر خواهند گذاشت. فقط اگر احتمالات را در نظر بگیریم، در سوالات سه‌گزینه‌ای، سی‌وسه درصد احتمال دارد شامپانزه‌ها پاسخ صحیح بدهند؛ یعنی در مجموع از دوازده سوال، به چهار سوال پاسخ صحیح خواهند داد. اما طبق نتایج به دست  آمده، آدم‌هایی که در آزمون شرکت کرده بودند، به طور میانگین از دوازده سوال تنها به دو سوال پاسخ صحیح داده‌اند.

تمام گروه‌های انسانی که سوال‌ها را برای‌شان مطح کرده‌ام، جهان را وحشتناک‌تر، خشونت‌بارتر و ازدست‌رفته‌تر از چیزی می‌دانند که واقعاً هست.

اگر می‌خواهید بدانید که میزان واقع‌نگری شما، به دنیا چقدر است، می‌توانید کتاب را تهیه نمایید و مطالعه کنید. البته ابتدا باید به 13 سوالی که در همان صفحات آغازین با آن روبه‌رو می‌شوید، پاسخ دهید و سپس برای رفع اشکال سراغ ادامه کتاب بروید.