بزرگنمايي:

راه ترقی- حجت الاسلام علی ذوعلم با توجه به عدم اقتضای برگزاری جلسات عمومی و امکان طرح موارد زیر در جمع همکاران، در جلسه هیأت رئیسه با اشاره به نقش مؤثر و شایسته تقدیر همکاران در پیشبرد نگاه تحولی و رویکردهای جدید سازمانی در تعریف و تحقق اهداف و برنامه‌های سازمان در سال 98 گفت: امیدوارم سال جدید با همت همه اعضای سازمان، سال تحول باشد و ساختار سنتی، متحجرانه و غیرعلمی را به ساختاری پویا و تحولی اصلاح کنیم؛ البته از تلاش‌های همکاران و همراهی همه عوامل سازمانی که با دقت نظر و دغدغه کارشناسی کارها را دنبال کرده و برای تحقق مأموریت‌ها تلاش و هم افزایی کرده‌اند باید تشکر ویژه کرد. متأسفانه به علت شرایط پیش آمده فرصت حضور در جمع همکاران و تقدیر از زحمات آنها میسر نشد که لازم است در برنامه‌های آتی قرار گیرد.

انتظارات وزیر آموزش و پرورش از سازمان، نشان از نقش جدی آن دارد

وی افزود: امسال عزم تحولی در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تقویت شد و همه اعضای سازمان به این توجه رسیدند که سازمان پژوهش بار سنگینی بر دوش دارد و باید به سرمنزل مقصود برسیم. انتظارات وزیر آموزش‌وپرورش، مسئولان قبلی و فعلی آموزش‌وپرورش از سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی این است که این سازمان باید نقش جدی‌تری داشته باشد.

ذوعلم گفت: بازآرایی تشکیلاتی سازمان با تمام فراز و نشیب‌ها به جمع‌بندی رسید و مورد نظر کارشناسان و صاحب‌نظران، مقولات سازماندهی قرار گرفت و متخصصان فرایندهای برنامه درسی با یک نگاه مترقیانه و پیشرو که مشارکت بخش‌های غیردولتی را فراهم کند، آن را مورد تأکید قرار دادند.

اجرای کامل برنامه درسی ملی به چه معنا است؟

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ادامه داد: در این خصوص جلسات و مباحث زیادی در داخل و بیرون از سازمان با حضور کارشناسان و متخصصان امر برگزار شد و در نهایت به 8 کلان پروژه رسیدیم که باید به صورت متمرکز با یک آرایش جدید در نیروها این اقدام را به نقطه مطلوب برسانیم.

وی اشاره کرد: اعتماد علمی، کارشناسی و تحولی که در بدنه ستاد و صف آموزش و پرورش نسبت به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وجود داشت، تقویت شده است. هر چه اینگونه مطالبات از سازمان ما بیشتر باشد یعنی مرجعیت و پاسخگویی بیشتر و بار سنگین‌تری بر دوش داریم.

مدالی که رهبر معظم انقلاب به سازمان دادند

ذوعلم گفت: اردیبهشت ماه امسال مقام معظم رهبری با بیانی حکیمانه مدال “قلب آموزش و پرورش” را به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی دادند که این وظیفه ما را سنگین‌تر می‌کند.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ادامه داد: یکی دیگر از توفیقات ما این است که به رهنمودهای مقام معظم رهبری مبنی بر توجه به منابع آموزشی، توجه به هویت انقلابی و تقویت آن روحیه‌ای که در سردار شهید سلیمانی نقطه اوج آن را دیدیم؛ توجه شده است. در همین راستا کارگروه‌هایی تشکیل شده و مشغول انجام کار هستند و کارهای خوبی هم صورت گرفته است.

وی افزود: موفقیت دیگر سازمان، شناسایی و غنی‌سازی نیروی انسانی بود که با پیوستن تعدادی از دوستان این امر محقق شد. باید به‌دنبال این باشیم که سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به یک سازمان قوی، پیشران و پیشتاز در عرصه تحولی نزدیک‌تر شود.

ذوعلم گفت: ارتباط مؤثر و مطلوب با استان‌ها از نظر گفتمان سازی و تبادل نظر و شکل‌گیری همکاری عمیق بین بخش‌های مختلف سازمان از دیگر توفیقات است که نیاز به تقویت دارد تا همه مجموعه‌ها در نقد وضع موجود و ارتقای آن و به دوش گرفتن مسئولیت‌های بیشتر، تلاش کنند.

پژوهشگاه، یک بخش معنوی و همکار گفتمانی برای سازمان است

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی افزود: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش را یک بخش معنوی و همکار گفتمانی با مجموعه سازمان پژوهش تلقی می‌کنیم؛ چه از نظر ساختاری، وضع موجود ادامه پیدا کند و چه این وضع تغییر کند. تلاش ما تقویت پژوهشگاه بوده و هست. البته از نظر جایگاه، توانمندی و ساختاری باید بازآرایی شود چرا که نیازمند یک پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش قوی، محکم و دارای حضور جدی اثربخش در تصمیم‌سازی‌ها هستیم.

ارتباط با حوزه‌های علمیه و دانشگاه

وی گفت: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ارتباط نهادینه شده و بسیار خوبی با حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها دارد. هریک از حوزه‌های 11 گانه تربیت و یادگیری نیز باید یک نماینده متخصص علمی از حوزه علمیه و یک نماینده متخصص علمی از دانشگاه داشته باشند البته در این بخش دانشگاه تهران به عنوان یک دانشگاه مادر مورد توجه ویژه است.

کارنامه قابل قبول سازمان در اجرای بیانیه گام دوم انقلاب

ذوعلم گفت: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در پیگیری محتوای بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی فراتر از یک نگاه کلیشه‌ای و اداری کارنامه قابل قبولی ارائه نمود؛ هر چند که کارهای دیگری هم در این زمینه باید انجام دهیم.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی گفت: جوان‌سازی سرمایه انسانی متناسب با شأن علمی سازمان مورد توجه است، ارتباط با دانش‌آموزان به‌عنوان بهره‌برداران علمی نهادینه شده است و مجموعه شورای مشاوران سازمان هم به‌عنوان یک مجموعه فکری و اندیشه‌ای، کمک شایانی است.

وی اشاره کرد: گفتمان تربیتی انقلاب اسلامی، گفتمانی وحدت‌بخش و قابل قبول است که باید در کنار آزاد اندیشی، مشارکت‌پذیری، تحول‌گرا بودن و انقلابی بودن دنبال کنیم و امیدوارم این نوع دیدگاه به گفتمان تربیتی انقلاب اسلامی مورد توجه همه همکاران سازمانی باشد.

مطالبات جدی در خصوص طرح بوم

ذوعلم بیان کرد: در خصوص طرح بوم مطالبات جدی وجود دارد که حتماً باید مطرح شده و پیگیری شود. نخست اینکه بین برخی معاونان وزیر فهم مشترکی در این خصوص شکل بگیرد. در جلسات مختلف در این خصوص، احساس شده که نگاه‌ها نسبت به این طرح واحد نیست. نگاه سازمان به طرح بوم این است که این طرح، یک طرح عادی نیست بلکه روزنه‌ای باز شده تا مدرسه محوری تحقق پیدا کرده و شأن و کرامت معلمان و حضور شرکای تربیتی دارای صلاحیت در کنار ما افزایش پیدا کند؛ نیازهای منطقه‌ای، محلی و مدرسه‌ای پاسخ داده شود و به چشم‌انداز مدرسه نزدیک شویم.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی گفت: دیدگاه مهم‌تر ما این است که طرح بوم باید تعمیم پیدا کند و ساعت آن در برنامه‌ها به 3 ساعت افزایش یابد و مهم‌تر اینکه در متن برنامه دیده شود و در حاشیه نباشد؛ در بازطراحی دوره‌های تحصیلی حتماً باید برنامه ویژه مدرسه در متن اصلی برنامه دیده شود.

راه‌اندازی شورای راهبری طرح بوم

وی افزود: شورای راهبری طرح بوم باید تقویت شود البته این شورا هنوز به صورت رسمی ابلاغ نشده اما انتظار داریم دبیرخانه این طرح در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کاملاً تقویت شده و فراتر برود به‌طوری که حتی زیرمجموعه معاونت طراحی و تولید بسته‌های یادگیری باید به طور مستقیم زیر نظر قائم مقام سازمان فعالیت کند تا از امکانات پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و توان حوزه‌های تربیت و یادگیری هم استفاده کند.

همکاری با دیگر نهادها در طرح بوم

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی گفت: معاونین آموزشی ادارات کل استانی به عنوان مجری اصلی این طرح در سراسر کشور تلقی شوند و معاونت‌های پژوهشی استان‌ها به عنوان کمک‌کننده حضور داشته باشند و کار غنی‌سازی و ارزیابی را انجام دهند.

وی اشاره کرد: در این زمینه فرهنگ‌سازی، ادبیات‌سازی و گفتمان‌سازی نیاز است و کارها به نحوی باشد که معاونان پژوهشی استان‌ها بر این مورد نظارت کنند و به‌عنوان همیار و همکار متواضع در کنار مسئولان دیگر حضور داشته باشند و آسیب‌های طرح بوم را در شورای معاونان مطرح و پیگیری کنند. این فرایندها و جلسات به شکلی پیش برود که وزیر آموزش‌وپرورش در مصاحبه‌ها و برنامه‌ریزی‌ها، برنامه ویژه مدرسه را جدی تلقی کند.

ذوعلم افزود: حتماً ستاد همکاری‌های حوزه و آموزش‌وپرورش در این مورد فعال باشد و همکاری بین معاونت علمی ریاست جمهوری از طریق همین طرح بوم جدی شود.

ضرورت رفع موانع حقوقی پیش روی اجرای طرح بوم

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی گفت: طرح بوم به هیچ عنوان خارج از برنامه تحول، حوزه‌های 11 گانه تربیت و یادگیری و اهداف حوزه‌های تربیتی نیست؛ آن هم می‌خواهد ایمان، علم، عمل و اخلاق را گسترش دهد. این طرح برای جبران بخشی از محتوا است که قابل برنامه‌ریزی متمرکز نیست. به همین جهت در هریک از مدیریت‌های زیرمجموعه معاونت طراحی و تولید یک گروه برای غنی‌سازی برنامه ویژه مدرسه در آن دوره در حال طراحی است تا همه چیز را رصد، پیگیری، تقویت و حمایت کنند.

وی بیان کرد: باید موانع حقوقی پیش روی اجرای طرح بوم برطرف شود که مدیر مدرسه که می خواهد کارشناس مذهبی، کارشناس ورزشی و کارشناس بهداشتی را از بیرون دعوت کند که با مشکلاتی مواجه می شود؛ حتماً باید تدابیری اندیشید تا برخی فرایندها بتوانند به طور کلی افراد مورد تایید به مدرسه دعوت بشوند و از آنها استفاده شود.

همدلی با یک نگاه گفتمان‌محور

ذوعلم گفت: در زمینه تقویت گفتمان عدالت‌محوری و کاهش تبعیض‌ها در سازمان در آغاز راه هستیم؛ معتقدم هر دستگاه حاکمیتی در ایران این وظیفه را دارد که در مجموعه خودش تبعیض‌زدایی کرده و ادای حق کند و طیف ضعیف دستگاه را مورد حمایت قرار دهد. همه این اهداف با هم افزایی، هم اندیشی و همدلی و یک نگاه گفتمان‌محور میسر می‌شود و نه شخص‌محور.

تقویت آزاداندیشی

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بیان کرد: آزاداندیشی، پرداختن به مباحث فکری و عمیق در مسائل مختلف تعلیم و تربیت باید در جایی مانند سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی انجام شده و گسترش یابد و از حالت متعصبانه و شعاری فاصله بگیرد. مشارکت‌پذیری و برگزاری نشست‌ها با مجامع بیرونی می‌بایست تقویت شود. ما در حال سیر مسیری هستیم که باید در تمام محافل علمی و کارشناسی مرتبط با نظام تعلیم و تربیت، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی حضور داشته باشد.

عناصر پنج گانه برنامه درسی ملی عناصر هویت‌ساز هستند

وی اضافه کرد: در خصوص شاخص‌های برونداد آموزش و پرورش ما مدل شاخص سازی که یک مدل 6 در 5 را در اختیار داریم.

ذوعلم گفت: در واقع 6 ساحت تربیتی و 5 عنصر، تلفیقی است بین ساحت‌های شش‌گانه مبانی نظری تحول و شایستگی‌های پنچ‌گانه برنامه درسی ملی. این پنج عنصر تفکر، ایمان، علم، عمل، اخلاق هر فرد و هر جامعه عناصر هویت‌ساز هستند. با توجه به تفاوت‌های فردی، دختر یا پسر بودن، پایه‌های مختلف تحصیلی، روستایی یا شهری بودن و مناطق مختلف، تعداد حدود 15 میلیون دانش‌آموز و یا 3 میلیون دانش‌آموز متوسطه و عوامل دیگر سطح دست یافتگی و شایستگی ثابتی را تعریف کرد. پایه نظری این اقدامات آماده است و ما مبانی نظری تحول، شایستگی‌های پایه و ساحت‌های شش گانه تربیتی را داریم و باید آنها را امتداد دهیم و جزئی‌تر ببینیم.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی گفت: تجربه خوبی در این زمینه در شورای عالی آموزش و پرورش صورت گرفته که الگومند نبوده و استقرایی بوده و اکنون باید به یک روش نظام مند و الگومند دست پیدا کنیم.

وی اشاره کرد: حضور دکتر ملکی در این بخش با توجه به تجاربی که دارند به‌عنوان دستیار رییس سازمان، پیونددهنده و هماهنگ‌کننده و تقویت‌کننده آن گروه‌های راهبری طرح‌های کلان در این زمینه خواهند بود.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بیان کرد: دکتر ملکی از ابتدا در کنار ما کمک‌های بسیاری انجام دادند و حضور ایشان در معاونت طراحی و تولید بسته‌های یادگیری مغتنم بوده و هست. اما در حیطه فعالیتی‌شان یک نظر کارشناسی داشتند. از سوی دیگر دوستانی به من پیشنهاد دادند و از قبل هم این دیدگاه بود که رییس سازمان باید قدری با مدیران کل مستقیماً ارتباط داشته باشد تا این استقرار و ثبات بیشتر شکل بگیرد علاوه بر حضور همکاران تا دیرهنگام در سازمان و حضور اینجانب و دیگر مدیران تا ساعات انتهایی روز، کارهایی باقی می‌ماند و قائم مقام نیاز داشتیم چرا که گستردگی کار زیاد است.

ذوعلم افزود: دکتر ملکی با دانش تخصصی و تعهد انقلابی خودشان می‌توانند این هماهنگی را ایجاد کنند و کارها به‌خوبی دنبال خواهد شد. از سوی دیگر این کلان پروژه‌ها به یک تمرکز ذهنی بسیار پیوسته نیاز دارد و بخش‌های دیگر مثل طرح بوم که نیاز است از معاونت طراحی و تولید بیرون آمده و به طور جدی زیر نظر قائم مقام سازمان دنبال شود البته با توجه به زحمات بسیار خوب همکاران این حوزه از عملکرد مجموعه مجلات رشد راضی نیستم و نیاز است دکتر ملکی در این بخش هم دقت نظر بیشتری داشته باشند.