بزرگنمايي:

راه ترقی - وطن امروز / متن پیش رو در وطن امروز منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
رئیس‌جمهور روز گذشته در جلسه هیات دولت ضمن تشریح آخرین تصمیمات اتخاذشده برای مقابله با بحران کرونا، تاکید کرد «اختلافی بین ما و وزارتخانه‌ها» وجود ندارد و طرح مباحثی که نشان از اختلاف در دولت باشد، «شیطنت رسانه‌های خارجی» است. به‌رغم تلاش حسن روحانی برای نشان دادن «یکپارچه بودن» مواضع و تصمیمات دولت، مرور سیر مواضع و سیاست‌های دولت از ابتدای شیوع کرونا تا امروز، چیزی خلاف این ادعا را اثبات می‌کند.
به گزارش «وطن امروز»، اعلام خبر آغاز شیوع بیماری کرونا در ایران، موجی از اضطراب و نگرانی را در میان مردم ایجاد کرد. نگرانی از اینکه آیا اپیدمی کرونا دامن آنها و عزیزان‌شان را می‌گیرد یا نه؟ و اینکه دولت چگونه می‌خواهد از جان آنها در برابر حمله این ویروس محافظت کند؟ دولت در این شرایط باید با اقدامات سریع، درست و بهنگام، در مردم «حس اعتماد به کارآمدی دولت» ایجاد می‌کرد، چراکه این «حس اعتماد به کارآمدی قوه مجریه» شاه‌کلیدی بود که دولت به آن نیاز داشت تا بتواند همه رفتارهای اجتماعی و کنش‌های اقتصادی مردم را بدرستی مدیریت کند و همه ظرفیت‌های موجود را برای مقابله با کرونا به کار بگیرد.
در همین شرایط اجتماعی حساس، اولین موضع رئیس‌جمهور جالب توجه بود و تعجب بسیاری از مردم و کارشناسان را در پی داشت. حسن روحانی در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا که روز سه‌شنبه 6 اسفند 98 برگزار شد، اظهار داشت: از شنبه همه چیز به «روال عادی» بازمی‌گردد. این اظهارات خونسردانه و خوشبینانه دولت در حالی مطرح شد که چند روز بعد، وزیر بهداشت، همان شنبه‌ای را که قرار بود «آغاز روال عادی کشور» باشد «آغاز اوج شیوع گسترده بیماری» و «هفته‌ای سخت» توصیف کرد. این مواضع دوگانه، قبل از هر چیز «اعتماد مردم» را به کارآمدی دولت در مقابله با کرونا هدف گرفت. مواضع رئیس‌جمهور نشان می‌داد وی تصویر درستی از بحران پیش رو ندارد و در نظام محاسباتی دولت، تمهیدی برای ابعاد گسترده آن پیش‌بینی نشده است.
کار به همین جا ختم نشد؛ تا مدت‌ها جلسات ستاد مقابله با کرونا بدون حضور رئیس‌جمهور و به ریاست وزیر بهداشت برگزار می‌شد و حسن روحانی تنها هفته‌ای یک بار در جلسات ستاد شرکت می‌کرد. همین کنار کشیدن روحانی از مدیریت مستقیم بحران، باعث می‌شد که این ستاد قدرت کافی برای به خط کردن سایر وزارتخانه‌ها و استفاده از حداکثر ظرفیت موجود در کشور را نداشته باشد. ادامه این روند معیوب با اعتراض نمایندگان مجلس و سایر مسؤولان کشور مواجه شد تا جایی که رئیس قوه‌قضائیه در جمع خبرنگاران با گلایه از وضعیت تشکیل جلسات ستاد مقابله با کرونا، خواستار برگزاری «روزانه» این ستاد آن هم در بالاترین سطح مسؤولان عالی کشور شد.
حسن روحانی با همان نگاه اولیه خود به بیماری کرونا بر مسند ریاست ستاد مقابله با کرونا نشست؛ نگاهی که نشان می‌داد رئیس‌جمهور سعی در عادی‌سازی شرایط کشور دارد و حاضر نیست برای بر هم خوردن فعالیت‌های معمول بویژه در روزهای پایانی سال که جنب و جوش بیشتری دارد، اقدامات سختگیرانه را در دستور کار قرار دهد.
با نزدیک شدن کشور به ایام تعطیلات نوروز، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح از طرح این ستاد برای ایجاد محدودیت‌های آمد‌و‌شد در مراکز تجمع و در مسیرهای بین‌شهری خبر داد؛ طرحی که قرار بود در اولین روز از آخرین هفته سال به اجرا درآید. اما در همان روز شنبه (24 اسفند) حسن روحانی صراحتا مخالفت خود را با ایجاد محدودیت‌های شدید نشان داد و گفت که دولت قصد ندارد محدودیت‌های گسترده برای مردم ایجاد کند. حسن روحانی همچنین از افراد خواست در مصاحبه‌های خود به گونه‌ای سخن نگویند که «آرامش» مردم و اجتماع بهم بریزد. البته سرلشکر باقری، رئیس ستادکل نیروهای مسلح دقیقا پس از جلسه اولین قرارگاه بهداشتی- درمانی نیروهای مسلح که به دستور فرمانده معظم کل قوا تشکیل شده بود خبر از ایجاد محدودیت برای جلوگیری از اجتماعات و سفرها داده بود. سرلشکر باقری گفته بود که چنین طرحی با نظر کارشناسان و متخصصان تدوین شده است.
با این حال، دولت بی‌توجه به توصیه‌های برخی کارشناسان مبنی بر اقدام قاطع برای جلوگیری از هرگونه سفر، با ادامه همان نگاه «غیرجدی» صرفا اقدام به «خواهش از مردم» برای در خانه نشستن و سفر نکردن کرد. نتیجه این نگاه قابل پیش‌بینی بود؛ ترافیک بالا در جاده‌ها برای سفر در تعطیلات نوروز.
نتیجه این سیاست بزودی خود را نشان داد، استان‌هایی هم که درگیر کرونا نبودند از مشاهده اولین موارد ابتلا در شهرهای مختلف خود خبر دادند. وضعیت شهرهای شمالی بحرانی شد، تا اینکه کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت در نیمه تعطیلات نوروزی اعلام کرد دیگر هیچ استان و شهرستان سفیدی در ایران وجود ندارد. با بحرانی‌تر شدن اوضاع در ایام نوروز و بعد از سفر مردم، رئیس‌جمهور اعلام کرد ستاد مقابله با کرونا تصمیم گرفته سفرهای بین‌شهری را «ممنوع» اعلام کند و تنها خودروهای بومی حق ورود به هر شهری را دارند. این سیاست جدید، هر چند به نظر برخی از کارشناسان دیرهنگام بود با این حال تاثیرات مثبتی را به دنبال داشت.
مدتی از آغاز سفرهای نوروزی مردم گذشته بود که دولت طرح فاصله‌گذاری اجتماعی را مطرح و خبر ممنوعیت تردد بین شهری را اعلام کرد. اگرچه این قانون از موج دوم سفرها جلوگیری کرد اما نباید فراموش شود تعلل دولت در تصمیم‌گیری در این‌باره متاسفانه باعث شد در اوایل نوروز با موجی از سفرها مواجه شویم که بیش از پیش به شیوع کرونا دامن زد. به عبارت دیگر باید گفت طرح فاصله‌گذاری اجتماعی در زمان طلایی خود اجرا نشد و تبعات این اجرای دیرهنگام، منجر به شیوع بیشتر بیماری، پراکندگی نقاط آلوده در کشور و در نهایت سخت‌تر و طولانی‌تر شدن عملیات مقابله با کرونا شد.
«دیرهنگام بودن» این تصمیم و تاثیرات نامطلوب آن، موجب اعتراض بسیاری از مقامات و همچنین کارشناسان شد. به اعتقاد این دسته از کارشناسان اگر طرح فاصله‌گذاری اجتماعی با کیفیت فعلی از همان ابتدای اسفند اجرا می‌شد، اکنون شرایط برای از سرگیری کسب‌وکار و فعالیت‌های اقتصادی مردم تا حدودی فراهم شده بود.
در همین رابطه محمدرضا ظفرقندی، رئیس سازمان نظام پزشکی کشور در گفت‌وگویی با بیان اینکه «کشور نیاز به تصمیم‌گیری اورژانسی داشت»، تاکید کرد: تصمیم‌گیری دیرهنگام شرایط را بحرانی کرد. وی همچنین اضافه کرد: اینطور که به نظر می‌رسد، ورود این بیماری به کشور جدی گرفته نشده بود.
موضوعی که آیت‌الله رئیسی در جلسه مسؤولان عالی قوه‌قضائیه نیز به آن اشاره کرد و گفت: «اگر به طرح فاصله‌گذاری و ایجاد محدودیت‌های اجتماعی زودتر توجه می‌شد و قبل از عید اجرا می‌شد، کنترل کرونا سرعت می‌یافت».
پس از تعطیلات عید و در حالی که مقامات وزارت بهداشت معتقدند باید محدودیت‌های طرح فاصله‌گذاری اجتماعی ادامه پیدا کند، رئیس‌جمهور در موضع‌گیری‌ای دستور به کاهش محدودیت‌ها در کشور داد. حسن روحانی حتی گفت که مدارس می‌توانند در استان‌هایی که در «وضعیت سفید» قرار دارند، زودتر بازگشایی شوند! این در حالی است که ساعاتی پس از انتشار این خبر، جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت در کنفرانس خبری ویدئویی‌اش برخلاف اظهارات رئیس‌جمهور، بار دیگر تاکید کرد: «هیچ استانی در وضعیت سفید کرونا نیست، نه حتی استان‌ها، بلکه هیچ نقطه‌ای از ایران در وضعیت سفید قرار ندارد». وی همچنین گفت: «شاید کرونا در یک استان بیشتر یا کمتر باشد اما سفید نیست، هیچ‌کدام از روستاها هم اینگونه نیستند که اصلا موارد ابتلا به کرونا نداشته باشیم».
مجموعه این تناقضات در مقابله با بحران اپیدمی کرونا نتیجه‌ای جز این ندارد که از یک طرف زمان رسیدن به نقطه مطلوب در مقابله با کرونا به تعویق بیفتد و از سوی دیگر بر هزینه‌های کشور در طی این مسیر افزوده شود. طبیعتا اگر روحانی محدودیت‌های جدی‌تری را در زمان مهم آغاز شیوع بیماری در کشور یعنی هفته‌های ابتدایی اسفند به کار می‌بست کنترل بیماری کرونا در حال حاضر در مسیر بهتری قرار داشت و عادی شدن زندگی مردم در آینده نزدیک‌تر رقم می‌خورد.