بزرگنمايي:

راه ترقی - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
محمدتقی فاضل میبدی/ بلای مسمومیت الکل و جان‌باختن هموطنان ما بلای کمی نبود، اما در کنار مساله کرونا، چندان مورد توجه قرار نگرفته است. این نوع بلاهای اجتماعی را نمی‌توان به حساب خطا یا گناه فرد گذاشت. چنین مسائلی در جامعه ریشه‌های روانی دارد که باید این ریشه‌ها پیدا و مساله حل شود. چرا بخشی از جامعه ما به الکل روی آورده است؟ این سوال مهمی است که چندان پاسخ ساده‌ای ندارد. نمی‌توانیم برای پاسخ به این سوال مهم تنها به این پاسخ اکتفا کنیم که فرد خطاکار و گناهکار است و الکل مصرف می‌کند؛ چنین پاسخی، پاسخ فقهی است. اما این پاسخ‌ها مشکلات جامعه ما را حل نمی‌کند. چطور شده است که جامعه ما پس از چهل سال مدیریت و حکومت اسلامی به روزی افتاده است که اگر الکل صنعتی به بازار بیاید، عده‌ای به آن اقبال می‌کنند...
می‌خرند و مصرف می‌کنند، مسموم می‌شوند و حتی جان‌شان را از دست می‌دهند و یک خانه و زندگی را از بین می‌برند؟ چنین مسائلی نشان از پدیده‌های مهم اجتماعی در جامعه ما دارد که حکومت باید از طرف دانشگاه‌ها در ریشه چنین عارضه‌هایی سرمایه‌گذاری کند، علل آن را بشناسد تا چنین معضلاتی از ریشه کنده شوند. در جامعه ما شاید کنار مسمومیت الکل، ده‌ها آسیب اجتماعی دیگری نیز باشند که هنوز مثل این پدیده برای ما آشکار نشده‌اند. آمار طلاق در خانواده‌ها، اعتیاد، قتل‌های بر سر دعواهای خانوادگی و اجتماعی و بسیار آسیب‌های دیگر، چطور شده که جامعه ما اینقدر گرفتار آسیب شده است؟ بحث الکل و مسمومیت الکلی کم‌کم آشکار شده و به اخبار راه‌یافته است، اما بخش‌های عمده آسیب‌های جامعه ما هنوز پنهان هستند. در این وضعیت اینکه چه کار باید کرد؟ بخشی از پاسخ در برابر چنین مساله‌ای مجازات است، اما شلاق‌زدن صرفا مجازات است و مساله را حل نمی‌کند. کیفر دادن مجرم در جامعه هیچ‌وقت مشکل را از ریشه حل نمی‌کند، بلکه برای حل مسائل، لازم است ریشه‌های پدیده جرم شناخته شوند. یکی از بلاهای جامعه ما، یأس، ناامیدی و بی‌هویتی بعضی جوانان است، در نتیجه این ناامیدی است جوانان ما به مواد مخدر، الکل و روان‌گردان رو می‌کنند. چرا جامعه ‌ما به این مرحله رسیده است؟ پاسخ را باید از متولیان فرهنگی جامعه و حاکمان پرسید. هزینه‌هایی که در کشور ما سالانه صرف فعالیت‌های فرهنگی می‌شوند، کم نیست. وزارت ارشاد، صداسیما، تولید فیلم‌ها، سخنرانی‌های مذهبی و خطبه‌های نماز گوشه‌ای از این فعالیت‌ها هستند، کشور ما برای این فعالیت‌ها هزینه می‌کند اما خروجی آنها در جامعه چیست؟
اگر حکومت از این بخش جامعه غافل بماند، ممکن است در آینده حتی با بحران‌های بزرگ‌تری روبرو شود. با کمال تاسف باید بگویم که ما بسیار حرف می‌زنیم، در تریبون‌ها، در مجالس‌مان، هزینه می‌کنیم و حرف می‌زنیم، اما راه عملی درست مفقود است. در بحران کرونا نیز همین مساله صادق است. اگر تصمیم‌گیری درست، دقیق و ساختاریافته بود، اگر از یک ستاد معین تصمیم‌گرفته می‌شد، ممکن بود ما اینقدر تلفات نداشته باشیم. اما می‌بینیم که دولت یک صحبت می‌کند و کارشناسان صحبتی دیگر، رییس‌جمهور به یک شکل تصمیم می‌گیرد و وزارت‌بهداشت به شکلی دیگر. این تصمیم‌گیری‌های متعدد، متضاد و نادرست منجر می‌شود که جامعه به سمت و سویی برود که قابل‌پیش‌بینی نیست. با جرات می‌گویم بخشی از حاکمیت، دولت و کارگزاران ما از اداره کشور ناتوان هستند، نه جرات دارند این امر را اظهار کنند و نه حاضرند کنار بکشند تا کارشناسان و متخصصان سرکار بیایند. اقتصاد ما درست نیست، فرهنگ ما درست نیست، مفاسد اجتماعی ما بالاست و بسیاری از مشکلات دیگری که فکر می‌کنیم مشکل نیستند، اما در واقع مشکل هستند. در دنیای امروز نمی‌توان جامعه را به روش‌های غیرعلمی اداره کرد، بخش مهمی از جامعه اقتصاد است، بخش مهمی از جامعه اعتماد و اخلاق است. اگر در جامعه اعتماد میان حاکمیت و ملت از بین برود، هرچقدر احکام اجرا شوند، در حل مسائل جامعه تاثیری نخواهد داشت. از ابتدای انقلاب تاکنون برای نقل و انتقال مواد مخدر چقدر حکم اعدام و زندان و جریمه داده‌ایم و چه نتیجه‌ای گرفته‌ایم؟ بر این باورم نتیجه مطلوبی نگرفته‌ایم. گفته می‌شود اگر همین اقدامات هم صورت نمی‌گرفتند، آمار بیش از این می‌شد، اما چنین پاسخی درخور نیست. ما باید ببینیم که اگر ده قاتل را اعدام کردیم، آیا تاثیر این اعدام‌ها در کاهش آمار قتل محسوس است یا خیر. با روش‌های غیرعلمی نمی‌توان جامعه را اداره کرد زیرا در جامعه اولین چیزی که حرف اساسی می‌زند، حل مشکلات اقتصادی است. اگر حکومت توانست مشکلات اقتصادی مردم را حل‌وفصل کند، آن وقت می‌تواند بگوید که بخش مهمی از مشکلات جامعه را اداره کرده است. جوانی که پول ندارد، جوانی که امنیت ندارد، جوانی که امید آینده برای او نیست، ممکن است مرتکب هر عملی بشود. انسان به این دنیا آمده و فطرتا خانواده، شغل و رفاه می‌خواهد و بخش عمده‌ای از این مسوولیت‌ها هم به عهده حکومت‌هاست. پیامبر خدا فرمودند اگر درجامعه نان نباشد، خدایا از ما امید نماز و روزه هم نداشته باش. به همین دلیل است که مسائل جامعه با نصیحت و حرف حل نمی‌شوند. در جامعه باید دست به اقدام عملی زد و نحستین عمل، حل و فصل اقتصاد جامعه است. تورمی که از سال گذشته تاکنون در جامعه ما شکل گرفته است، حیرت‌آور است، ارزش پول ملی ما سقوط کرده است. چرا مسائل خودمان را حل نمی‌کنیم؛ اگر قاصری هست، چرا ریشه‌یابی نمی‌کنیم و قصور را رفع نمی‌کنیم. نمی‌توان همیشه تقصیر را گردن دیگران انداخت و جامعه خود را با چنین مشکلات عظیمی تنها گذاشت.