بزرگنمايي:

راه ترقی - دنیای اقتصاد / متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
دیوید اسمیت-گاردین / همان روزی که ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به پیروزی رسید، اقتصاددان‌ها پیش‌بینی کردند یک رکود در پیش است. پل کروگمن در یکی از سرمقاله‌های خود در روزنامه نیویورک تایمز نوشت: «احتمال بروز رکود در اقتصاد جهان، یک رکود طولانی زیاد است.» در سه سال اخیر ترامپ و اطرافیان او کروگمن را استهزا می‌کردند؛ اما هیچ‌کس نمی‌توانست تصور کند رکودی که رخ می‌دهد حاصل اقدامات ترامپ نیست. پایان هفته گذشته گزارش‌های وزارت کار آمریکا درباره وضعیت بازار کار این کشور در دو هفته قبل و ماه گذشته نشان داد بحران کرونا تاکنون چه میزان خسارت به اقتصاد آمریکا وارد کرده است. تنها در دو هفته حدود 10 میلیون نفر شغل خود را در آمریکا از دست داده‌اند. پیش‌بینی شده بر اثر بحران کنونی 15 تا 20 میلیون نفر شغل‌شان را از دست می‌دهند.
افق سیاسی به ناگهان تغییر کرده است. انتخابات ریاست جمهوری در حالی برگزار خواهد شد که اقتصاد بیشترین کاهش تولید ناخالص داخلی و شدیدترین رشد نرخ بیکاری را تجربه می‌کند. درباره انتخابات ریاست جمهوری پرسش‌های بسیار زیادی مطرح است: آیا ترامپ مقصر بیکار شدن میلیون‌ها نفر قلمداد خواهد شد؟ آیا رای دهندگان مدیریت او در مبارزه با بحران را خوب قلمداد خواهند کرد و به این نتیجه خواهند رسید که اکنون وقت تغییر رئیس‌جمهوری نیست؟ آیا رقیب احتمالی ترامپ یعنی جو بایدن بر توانایی‌های خود به‌عنوان «ندای شایستگی و تجربه» مانور خواهد داد یا خود را رهبری اخلاقی معرفی خواهد کرد، کسی که مردم آمریکا به آن نیاز دارند؟
ترامپ با وعده ایجاد رونق اقتصادی از طریق حذف مقررات دست و پاگیر، تغییر پیمان‌های تجاری و احیای بخش تولید، در انتخابات سال 2016 به پیروزی رسید. طی سه سال او همواره بر ایجاد شغل تاکید کرد و وضعیت خوب بازار کار را حاصل اقدامات دولت خود توصیف کرد. پیام اصلی ترامپ به مردم آمریکا این بود: «شما هرگز تاکنون چنین وضعیت خوبی را تجربه نکرده‌اید.» اما حالا در عرض تنها چند هفته شاهد افت شاخص‌های اقتصادی هستیم و بورس آمریکا نیز که تا دو ماه پیش یکی از نقاط قوت ترامپ قلمداد می‌شد، در شرایط بسیار نگران‌کننده قرار گرفته است. تقریبا تمام رشد بورس آمریکا در سه سال اخیر از میان رفته و احتمالا همین سقوط شاخص‌ها ترامپ را متقاعد کرده که ویروس کرونا به راحتی نابود نخواهد شد. مدتی است ترامپ تلاش می‌کند اقتصاد آمریکا را بار دیگر در مسیر رشد قرار دهد. در هفته‌ها و ماه‌های آینده رفتار ترامپ به وضعیت شیوع ویروس کرونا و میزان اثرگذاری برنامه‌های حمایتی دولت بستگی دارد. اگر بحران همچنان ادامه پیدا کند و برنامه‌های حمایتی اثرات مورد نظر را نداشته باشند ترامپ به گزینه سرزنش دیگران روی خواهد آورد و آنها را مسوول عقب نگه داشتن آمریکا معرفی خواهد کرد. پیامی که او به مردم ارسال خواهد کرد این است: «ببینید، من تلاش کردم؛ اما دستم بسته بود.»
برنامه 2/ 2 هزار میلیارد دلاری حمایت از اقتصاد در کنگره تصویب شده و ترامپ آن را امضا کرده است. دموکرات‌ها مجبور هستند با جمهوری‌خواهان همکاری کنند تا تمام اقدامات لازم برای حمایت از اقتصاد و جبران زیان‌های بحران همه‌گیری کرونا انجام شود. برخی از اقتصاددان‌ها معتقدند تا سه ماه آینده یعنی ماه ژوئن، بسیاری از ابهام‌ها از میان خواهد رفت؛ یعنی در آن زمان مشخص می‌شود آیا شیوع ویروس کرونا متوقف شده و آیا برنامه حمایت از اقتصاد مفید و کافی بوده است یا نه. اگر پاسخ این سوالات مثبت باشد مردم به تدریج سرکار خود باز خواهند گشت و شاهد رشد سریع اقتصاد پس از سقوط تولید ناخالص داخلی خواهیم بود. در هر حال دموکرات‌ها پس از بحران ترامپ را به خاطر اقدام دیرهنگام و انجام ندادن اقداماتی که باید انجام می‌شد سرزنش خواهند کرد؛ اما واقعیت این است که هیچ رئیس‌جمهور دیگری در غرب عملکرد بهتری در پیش‌بینی بحران و حمایت از اقتصاد نداشته است. بعید است جمعی عظیم از مردم تغییر عقیده دهند؛ اما عده‌ای ترامپ را عامل غلبه بر بحران خواهند دانست. بهترین سناریوی ممکن برای ترامپ این است، یعنی معرفی شدن به‌عنوان کسی که توانست کشور را از عمیق ترین بحران از جنگ جهانی دوم تاکنون، بیرون آورد. اما بایدن می‌تواند روی نقاط قوت خود به‌عنوان یک فرد با تجربه مانور دهد و اعلام کند اگر رئیس‌جمهور بود بحران با زیان‌های اقتصادی بسیار کمتری پایان می‌یافت.
اما بدترین سناریو برای ترامپ چیست؟ اگر شیوع ویروس کرونا و افزایش موارد مرگ و میرها ادامه پیدا کند، کسب و کارهای کوچک و بزرگ دچار ورشکستگی شوند و اقتصاد دچار بحرانی شبیه بحران دهه 1930 شود، همه او را به خاطر اقدام دیرهنگام مقصر خواهند دانست. فعلا محبوبیت او افزایش یافته؛ اما اثرات بیکاری میلیون‌ها نفر و سقوط اقتصاد در سه ماه کنونی نباید نادیده گرفته شود.