بزرگنمايي:

راه ترقی - شهرنوشت: بانک آینده می‌گوید تا 31 تیر سال 1398 اوراق مشارکت مترو را فروخته، اما هنوز پولی به شهرداری پرداخت نکرده است. با احتساب سود بانکی 15 درصد،در مدت 9 ماه هم اکنون یکصد میلیارد تومان به 910 میلیارد تومان پول اوراق مشارکت مترو سود اضافه شده است.

انگار قرار نیست حمل و نقل شهری پایتخت نونوار شود، یا برای خرید واگن پولی در بساط نیست یا اگر هم هست سهمی به مترو نمی‌رسد. از زمانی که قرار بود بانک آینده پول حاصل از فروش اوراق مشارکت مترو را به شهرداری بدهد، حدود 9 ماه گذشته است، رقمی در حدود 910 میلیارد تومان، اما این بانک نه پولی به شهرداری می‌دهد و نه وثیقه‌هایش را قبول می‌کند.
بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار نرخ سود بانکی در سال گذشته، 15 درصد بود، اگرچه برخی بانک‌ها مانند بانک آینده برای دور زدن این مصوبه و جذب سپرده ترفندهایی دارند و سودهای 20 درصدی پرداخت می‌کنند؛ اما اگر همان سود 15 درصدی را محاسبه کنیم سود 910 میلیارد تومان پول شهرداری در مدت 9 ماه چیزی نزدیک به ماهیانه 11 میلیارد و 375 میلیون است که در مجموع حدود یکصد میلیارد تومان می‌شود و کل مبلغ را به هزار و 12 میلیارد تومان می‌رساند.
ماجرا اما از آنجا آغاز شد که، در سال 1398 مجوز انتشار اوراق مشارکت به ارزش هزار و 300 میلیارد تومان به شهرداری تهران برای توسعه خطوط 6 و هفت مترو داده و قرار شد تا دولت به عنوان ارایه کننده 50 درصد از ضمانت ها مشارکت داشته باشد. دو بانک صنعت و معدن و آینده به عنوان بانک‌های عامل برای فروش این اوراق جلو آمدند، بانک اول سهم خود از فروش اوراق به مبلغ 390 میلیارد تومان را به شهرداری پرداخت کرد و بلافاصله به مترو تزریق شد، اما از پول بانک آینده خبری نشده است.
پیروز حناچی، شهردار تهران 25 اسفند 1398 در صحن علنی شورای شهر تهران گفته بود: «شش ماه است که پول اوراق به فروش رفته مترو تهران در بانک آینده مانده و شما حساب کنید که سود این 910 میلیارد تومان در این شش ماه چقدر می‌شود و بانک آینده باید پاسخگو باشد.»
این واکنش حناچی به جوابیه بانک آینده بود. جوابیه‌ای که در آن هر گونه بدهی این بانک به شهرداری تهران کتمان شده و در آن آمده بود « بانک آینده تا پایان 31 تیرماه امسال، اوراق مشارکت را به فروش رسانده، اما شهرداری تهران جز برای دریافت بخشی از اعتبار مورد توافق، برای باقی‌مانده آن از آن زمان تاکنون، یعنی 22 اسفند 1398 وثایق کافی ارائه نکرده، آن‌چه تاکنون معرفی کرده، کافی به مقصود نبوده است. با این حال، بانک آینده آمادگی دارد به محض دریافت وثایق کافی به تعهدات خود وفا کند.»
باید امیدوار بود
مهدی جمالی‌نژاد، معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور به شهرنوشت می‌گوید: «اگرچه در حال حاضر شهرداری تهران به عنوان یک نهاد عمومی غیردولتی درباره فروش اوراق مشارکت از سوی بانک آینده دارای مسائل و مشکلاتی است، اما نقش وزارت کشور همواره به عنوان مدافع شهرداری‌ها برای توسعه حمل و نقل عمومی بوده است.»
او اظهار امیدواری کرد که «باتوجه به حجم بالای تقاضا و سفر در شهر تهران به ویژه در این دوران کرونایی همکاری لازم با این شهرداری انجام شود تا موضوع توسعه مترو به فرجام برسد.»
اما فقط معاون وزیر کشور نیست که پاسخ این پرسش را که بالاخره تکلیف چیست و چه باید کرد را با جمله «باید منتظر ماند و امیدوار بود» می‌دهد. مجید فراهانی، عضو شورای شهر تهران هم کمابیش با جمالی‌نژاد هم نظر است.
او به در گفت‌وگو با شهرنوشت توضیح داد: «بیش از 6 ماه است 910 میلیارد تومان پول اوراق مشارکت مترو که از سوی بانک آینده فروخته شده، به حساب شهرداری تهران واریز نشده است. این بانک خواستارتضمین هایی برای بازپرداخت است که باید نیمی از این وام را دولت بپردازد که پرداخته و 450 میلیارد تومان باقی هم سندهای زیادی است که شهرداری تهران ارایه کرده است.»
به گفته رئیس کمیته برنامه، بودجه و محاسبات شورای شهر تهران؛ فعلا توافقی با بانک آینده انجام نشده است. در خواست ما از ریس کل بانک مرکزی و دولت این است که با فشار به بانک آینده تعهدات خود را انجام دهد.»
اگر 910 میلیارد تومان به مترو برسد
برخی از پیمانکاران مترو گفته‌اند؛ به ازای هر 20میلیارد تومان می‌توان یک ایستگاه راه‌اندازی کرد، یعنی با 910 میلیارد تومان بیش از 45 ایستگاه مترو می‌توان ساخت.
علی امام مدیرعامل مترو تهران هم پیشتر گفته بود: «اگر این 910میلیارد تومان به سیستم مترو تزریق شود علاوه بر اینکه تا پایان امسال ایستگاه کیانشهر در خط شش و ایستگاه برج میلاد و نواب در خط هفت مترو افتتاح می‌شود؛ 9 ایستگاه دیگر را نیز می‌توانیم در سال آینده افتتاح کنیم که در مجموع باید اعلام کنم تکمیل و افتتاح 12 ایستگاه مترو معطل تزریق اعتبارات اوراق مشارکت مانده است.»
شهرداری تهران در دوره جدید مدیریت شهری، تجربه و خاطره خوبی از اوراق مشارکت ندارد، اوراقی که یکبار آنقدر معطل بانک عامل بود تا زمان سررسیدش گذشت و منقضی شد. حالا به نظر می‌رسد شهرداری تهران دو هدف برای گرفتن پول از بانک آینده دارد؛ نخست برای توسعه مترو و دوم شکستن طلسم سهیم کردن دولت در توسعه حمل و نقل عمومی. موضوعی که حداقل در پنج سال گذشته انجام نشده است.
خبرنگار : فریبا رحمانی