راه ترقی - گجت نیوز / تلسکوپ فضایی رومن (Roman Space Telescope) یکی از تازه‌ترین و بزرگ‌ترین پروژه‌های ناسا بوده که به افتخار دانشمند بزرگ، نانسی گریس رومن و برای قدردانی از نقش زنان تاثیرگذار در حوزه‌های علم و فناوری نام‌گذاری شده است.
تلسکوپ فضایی رومن (Roman Space Telescope) موضوع یکی از تازه‌ترین اخبار منتشر شده توسط سازمان فضایی آمریکا است. این رصدخانه پیشرفته تا قبل از نام‌گذاری اخیر به اسم تلسکوپ نقشه‌برداری میدان باز فروسرخ یا همان WFIRST شناخته می‌شد؛ اما در اقدامی تحسین‌برانگیز، مدیران ناسا برای ابراز تشکر و قدردانی از تمامی زنان فعال در علم و تکنولوژی، به افتخار ستاره شناس بزرگ نانسی گریس رومن (Nancy Grace Roman)، اسم این رصدخانه فضایی را به تلسکوپ فضایی نانسی گیرس رومن تغییر دادند.
تلسکوپ فضایی رومن
رومن نسل بعدی تجهیزات مشاهدات فضایی ناسا بوده و در ادامه فعالیت‌های تجهیزات پیشرفته‌ای مانند تلسکوپ هابل (Hubble Space Telescope)، به اکتشاف فضای اطراف زمین خواهد پرداخت. گفته شده که ماموریت اصلی این تلسکوپ فضایی رومن به پدیده‌های ماده تاریک و انرژی تاریک و همچنین سیاره‌های فراخورشیدی مربوط خواهد بود. البته پروژه ساخت رومن هنوز تکمیل نشده و حداقل باید چندین سال دیگر تا اتمام پروژه و پرتاب و شروع به کار این تلسکوپ صبر کنیم.

اما بیشتر از بحث قدردانی از زنان تاثیرگذار، نانسی گریس رومن افتخارات فراوانی را به نام خود ثبت کرده بود و بسیاری او را به عنوان مادر تلسکوپ هابل می‌شناسند. خانم رومن دانشمندی بزرگ و اولین زنی بود که به عنوان ستاره‌شناس ارشد در ناسا فعالیت کرد. تحقیقات و تلاش‌های او راه را برای اکتشاف گسترده کیهان و ساخت و ارسال تلسکوپ هابل به فضا در سه دهه گذشته هموار کرده بود.
رئیس فعلی ناسا، جیم برایدنستین (Jim Bridenstine) در مصاحبه‌ای گفته که خانم رومن مدافع خستگی‌ناپذیر بحث استفاده از جدیدترین ابزار برای اکتشافات فضایی بود و رهبری هوشمندانه و نوآورانه او باعث شد تا آژانس فضایی آمریکا به مقام اول آژانس‌های فضایی دنیا برسد و با ارسال تلسکوپی مانند هابل به فضا، چهره‌ای از کیهان را به دنیا نشان دهد که تا پیش از آن کسی تصورش را نمی‌کرد.
نقش زنان در پیشرفت علم
اما همان‌طور که اشاره شد، نام‌گذاری تلسکوپ فضایی رومن به نوعی برای قدردانی از نقش دانشمندان و به خصوص زنانی است که به واسطه تبعیض‌های گوناگون در پشت پرده اکتشافات و موفقیت‌ها باقی می‌مانند و نقش کلیدی آن‌ها مورد توجه و قدردانی همگان قرار نمی‌گیرد. نانسی گریس رومن که در اواسط دهه 20 میلادی، در ایالت تنسی آمریکا به دنیا آمده بود، بعد از 93 سال زندگی در سال 2018 از دنیا رفت و گنجینه‌ای از دستاوردهای علمی و میراثی فوق‌العاده ارزشمند را از خود به جا گذاشت.
خانم رومن در سال 1949 دکترای خود در ستاره شناسی را از دانشگاه شیکاگو دریافت کرد و ده سال بعد، تنها شش ماه پس از تاسیس آژانس فضایی ناسا به استخدام این سازمان در آمد. در دهه‌های 60 و 70 این دانشمند بزرگ به عنوان اولین زنی که در کسوت مدیریت در ناسا کار می‌کرد، شناخته می‌شد و به عنوان ستاره شناس ارشد این آژانس، نقش مهمی در مدیریت تحقیقات نجومی و تصمیم‌گیری‌های ناسا داشت. رومن گفته بود که در محیط کاری دیگران فرقی بین او و سایر مردان فعال در آژانس فضایی ایالات متحده نمی‌گذاشتند، اما متاسفانه نقش چنین دانشمندانی تا دهه‌ها بعد و به ‌صورت گسترده مورد توجه افکار عمومی قرار نگرفته بود.
به همین دلیل است که سازمان‌ها و مجموعه‌هایی مانند ناسا سعی دارند تا با اقداماتی مثل نام‌گذاری تلسکوپ فضایی رومن در کنار پررنگ کردن نقش زنان در دستاوردهای پیشین، زنان بیشتری را به ورود به حوزه تحقیقات علمی و تکنولوژیکی تشویق کنند.