بزرگنمايي:

راه ترقی - سیناپرس / شایعات زیادی در مورد ماهی‌ها در بین مردم وجود دارد و بسیاری از افراد اعتقاددارند ماهی‌ها فاقد حافظه بوده، درد را حس نمی‌کنند و یا اینکه ماهی‌ها دارای احساس نیستند. بیشتر این شایعات منشأ علمی نداشته و درست نیستند.
ماهی‌ها به‌عنوان یک حیوان تزئینی و خانگی، مدت‌هاست که در خانه‌های ما حضورداشته و به‌طور عادی ماهی‌های آکواریومی تمامی عمر کوتاه یا بلند خود را در یک محفظه شیشه‌ای محدود می‌گذرانند. سؤالی که ممکن است برای بسیاری از افراد و به‌طور خاص طرفداران حقوق حیوانات مطرح شود، این است که آیا ماهی‌ها دچار افسردگی می‌شوند؟ در پاسخ به این سؤال باید به تعریفی مشترک از افسردگی در بین حیوانات و انسان برسیم.
بسیاری از کسانی که اقدام به نگهداری ماهی در آکواریوم یا تنگ می‌کنند، دیده‌اند که ماهی‌ها در حرکاتی یکنواخت و ثابت از بالا به پائین یا از چپ به راست آکواریوم حرکت کرده و این عمل را برای ساعت‌ها تکرار می‌کنند. به اعتقاد جانورشناسان، این عمل ماهی‌ها دقیقاً مشابه واکنش برخی پستانداران اسیر در باغ‌وحش مانند ببرها است که از عدم تحریک خسته شده و دچار افسردگی می‌شوند.
باید در نظر داشت که افسردگی نیز مانند گرسنگی، تشنگی و تنهایی، یک احساس منفی است که ما را وادار به تغییر رفتار می‌کند. انتخاب طبیعی، موجودات مختلف ازجمله انسان را از این توانایی برخوردار می‌کند که احساس خستگی کنند. دلیل افسردگی و احساس خستگی از شرایط موجود، احساس نیاز به شرایطی است که شانس بقای موجودات را افزایش می‌دهد و زمانی که یک موجود در محیطی نامناسب قرارگرفته و شانس بقای وی کاهش پیدا می‌کند، دچار افسردگی می‌شود.
مطالعات پژوهشگران نشان می‌دهد که زندگی در تنگ یا آکواریوم بر مغز و رفتار ماهی‌ها تأثیر خواهد گذاشت. هنگامی‌که یک‌گونه ماهی‌ها مثلاً یک قزل‌آلا جوان در یک مخزن پرورش ماهی رشد می‌کند و یا ماهی‌هایی که در آکواریوم به دنیا می‌آیند، در شرایطی خسته‌کننده و یکنواخت پرورش پیدا می‌کنند.
این ماهی‌ها معمولاً دارای مخچه کوچک‌تری نسبت به ماهی‌های موجود در طبیعت هستند. مخچه، بخشی از مغز ماهی‌هاست که نحوه حرکت این موجودات را تنظیم می‌کند. در حقیقت شرایط زندگی ماهی‌های آکواریومی با ماهی‌های موجود در طبیعت آزاد که باید سنگ‌ها و گیاهان مختلفی را کشف کنند، بسیار متفاوت است.
ماهی‌های موجود در طبیعت در یادگیری نحوه شکار و واکنش نسبت به شکارچی‌های خود، به‌طور بهتری عمل کرده و اگرچه این تعقیب و گریز می‌تواند موجب بروز استرس در آن‌ها شود ولی این ماهی‌ها به‌طور طبیعی و با سرعت زیادی از استرس رها می‌شوند.
اما این‌که یک فرد دارای آکواریوم بتواند تشخیص دهد که آیا ماهی‌های وی دچار افسردگی شده‌اند یا خیر، کار چندان ساده‌ای نیست.
درواقع ایجاد ارتباط با ماهی‌ها کار نسبتاً دشواری است و البته برخی نشانه‌ها به شما کمک می‌کنند که از افسرده شدن ماهی‌های آکواریوم خود باخبر شوید.
بسیاری از کسانی که اقدام به نگهداری ماهی در آکواریوم یا تنگ می‌کنند، دیده‌اند که ماهی‌ها در حرکاتی یکنواخت و ثابت از بالا به پائین یا از چپ به راست آکواریوم حرکت کرده و این عمل را برای ساعت‌ها تکرار می‌کنند.
به اعتقاد جانورشناسان، این عمل ماهی‌ها دقیقاً مشابه واکنش برخی پستانداران اسیر در باغ‌وحش مانند ببرها است که از عدم تحریک خسته شده و دچار افسردگی می‌شوند.
راهکار پیشنهادی متخصصین برای پیشگیری از افسردگی ماهی‌ها در آکواریوم، استفاده از حداکثر ظرفیت مجاز تعداد ماهی در آکواریوم‌ها، افزایش حجم آکواریوم و جابه‌جا کردن گاه‌به‌گاه ماهی‌ها در بین آکواریوم‌ها در بازه‌های زمانی متفاوت و البته در صورت امکان است.
البته در نظر داشته باشید استفاده از حداکثر ظرفیت مجاز آکواریوم و نگهداری تعداد بیشتر ماهی‌ها در یک مخزن، تابع استانداردهای خاصی بوده و اگر در یک آکواریوم بیش از ظرفیت استاندارد آن ماهی نگهداری شود، نتایج مخرب آن برای ماهی‌ها به‌مراتب بیشتر از مزایای آن خواهد بود.