بزرگنمايي:

راه ترقی - ایسنا / مدیر یکی از مراکز نوآوری حوزه فضایی با تاکید بر اینکه امروزه جذابیت ماهواره‌های مدار ژئو کاسته شده است، گفت: منظومه ماهوراه زمینه نوینی است که بیشتر کشورها به آن وارد شدند و از سال 2012 تا 2019 تعداد 1731 پرتاب ماهوراه کوچک در دنیا صورت گرفت که نام ایران نیز در این فهرست قرار دارد.
دکتر کیوان کوکبیان در وبینار "بررسی فناوری در حوزه‌ ماهواره‌ها" با طرح این سوال که علت نیاز ما به ماهواره‌ها چیست، گفت: از زمانی که پروژه‌های فضایی از حالت آکادمیک خارج و وارد کسب و کارها شد چنین سوالاتی مطرح شد و این در حالی است که از سال 1950 گام به گام بر بلوغ فناوری‌های فضا افزوده شد و هرچه سطح این فناوری ارتقا یافت موضوع تجاری سازی و صنعتی سازی آنها نمود بیشتری پیدا کرد.
وی آینده فضایی را شامل بخش‌های اکتشافات فضایی و صنایع فضایی دانست و اظهار کرد: مدار فضایی، صنعت فضایی محسوب می‌شود از این رو کشورها در تلاش هستند تا با ارتقا فناوری‌های این حوزه به سمت تجاری سازی حرکت کنند.
کوکبیان ادامه داد: چرخه فضایی از ایستگاه‌های پرتاب شروع می‌شود و تا ماهواره‌برها، سامانه‌های انتقال مداری، ماهواره‌ها، ایستگاه‌های فضایی و تحلیل داده‌ها ادامه دارد.
مدیر مرکز نوآوری کیهان خاطر نشان کرد: در دهه 80 میلادی کشورها به سمت خصوص سازی در حوزه ماهواره و تحلیل تصاویر رفتند و از آن زمان اجازه داده شد تا بخش خصوصی و دانشگاه‌ها در زمینه طراحی و ساخت ماهواره وارد شوند.
وی با تاکید بر اینکه این حرکت در ایران با تاخیر پنج تا 10 ساله آغاز شد و یادآور شد: همانطور که در دنیا بخش خصوصی در طراحی و پرتاب ماهواره وارد شده‌اند در آینده فناوری فضایی ایران نیز بخش خصوصی در این حوزه وارد خواهند شد.
کوکبیان با اشاره به حضور استارتاپ‌ها در حوزه فضایی از سال 2019 خاطر نشان کرد: رشد حضور استارتاپ ها در این حوزه به اندازه ای زیاد بود که از سال 2010 تا 2019 در آمریکا و سایر کشورها تعداد دریافت کنندگان سرمایه روند افزایشی داشته است و در ادامه این فعالیت شرکت های VC حجم مالی زیادی را وارد حوزه فضایی کردند.
این فعال حوزه فناوری های فضایی، با بیان اینکه شرکت‌های VC تا پنج سال آینده منتظر بازگشت سرمایه‌های خود هستند، اظهار کرد: در صورتی که پروژه های این استارتاپ‌ها موفقیت آمیز باشد شرکت‌های VC رغبت زیادی به سرمایه گذاری‌های بیشتر در این زمینه خواهند شد و در غیر این صورت سرمایه گذاری‌های آنها محدود خواهد شد.
کوکبیان منظومه‌های ماهواره‌ای را از مهمترین زمینه‌های فعالیت شرکت‌ها در این حوزه دانست و در این باره توضیح داد: منظومه‌های ماهواره‌ای تحت سیستم مشترکی کار می کنند و با یکدیگر در ارتباط هستند و این ماهواره‌ها در مدارهای لئو و مئو قرار می‌گیرند.
وی با بیان اینکه این منظومه ها همچنین امکان پوشش سراسری در مدار لئو را فراهم می کنند، اضافه کرد: در آینده منظومه ماهواره‌ای حرف اول را در صنعت فضایی خواهد زد و از جذابیت مدار ژئو کاسته خواهد شد.
کوکبیان اینترنت اشیا، شبکه مخابراتی فضا پایه، اینترنت جهانی، پایش آنلاین زمین و سامانه‌های هشدار سریع را از کاربردهای منظومه ماهواره‌ای نام برد و یادآور شد: این ماهواره‌ها جزو ماهواره‌های کوچک (Small Sats) و با زون بین 10 تا 600 کیلوگرم هستند. هرچه وزن ماهوراه افزایش می‌یابد محدودیت مداری آن افزایش خواهد یافت. امروزه ماهواره‌های بزرگ و سنگین برای حوزه‌های خاص و نظامی کاربرد دارند.
وی خاطر نشان کرد: از سال 2019 بالغ از 70 درصد پرتاب‌ها از نوع Small Sats بوده است و از سال 2012 هیچ ماهوراه کوچکی بدون تعریف ماموریت خاص طراحی نشد و این امر در توسعه کسب و کارهای این نوع ماهواره‌ها موثر بوده است. این امر موجب شد از سال 2019 حجم عمده‌ای از ماهواره های کوچک پرتاب شده با ماموریت‌‎های فضایی باشد.
مدیر مرکز نوآوری حوزه فضایی با بیان اینکه ایران در زمینه طراحی و ساخت ماهواره به بلوغ فناوری رسیده است، یادآور شد: بر این اساس لازم است ماهواره‌هایی که در دست ساخت قرار دارند دارای یک ماموریت باشند.
وی با تاکید بر اینکه از سال 2012 تا 2019 تعداد 1731 پرتاب ماهوراه کوچک در دنیا صورت گرفت که نام ایران نیز در این فهرست قرار دارد، گفت: از جمله مزیت‌های ایران برای حرکت به سمت ساخت ماهوراه‌های کوچک دسترسی به بازار اقتصادی بزرگ کشورهای اسلامی و منطقه‌ای، مواجهه با بازار رو به رشد مخابرات ماهواره‌ای و بازار بزرگ اینترنت اشیا است . ایران سالانه مبالغ هنگفتی برای خرید تصاویر ماهواره‌ای صرف می‌کند که این زمینه می‌تواند یکی از مزیت‌های ایران برای ساخت این نوع ماهواره‌ها باشد.
کوکبیان توانایی ایران در ساخت و پرتاب ماهواره‌های کوچک را از دیگر قابلیت‌های کشور در این زمینه نام برد و افزود: ولی از سوی دیگر حضور شرکت‌های بزرگ غربی در منظومه ماهواره‌ای و جا ماندن ما از مسابقه بزرگ اولین اینترنت فضا از جمله تهدیدات ما در این زمینه به شمار می رود.
به گفته وی عدم توانایی کشور در لانچ تعداد بالا برای ماهواره‌ها از دیگر محدودیت‌های کشور در حوزه منظومه ماهواره‌ای به شمار می‌رود.