بزرگنمايي:

راه ترقی- سومین همه‌گیری ناشی از ویروس کرونا که طغیان ناشی از آن در سال 2019 از کشور چین شروع شد، مناطق گسترده‌ای را در بیش از 160 کشور دنیا در بر گرفت. این همه‌گیری اهمیت توجه به بیماری‌های عفونی نوپدید را بیش از قبل تاکید می‌کند. یک پژوهشگر در مقاله‌ای بیماری‌های عفونی نوپدید را بررسی کرده است.

در این مقاله که توسط بیژن صدری‌زاده، عضو افتخاری فرهنگستان علوم پزشکی، نوشته شده، آمده است:« در دهه‌های اخیر با بروز پدیده‌های جوی، تغییرات محیطی و سایر عوامل شناخته شده و ناشناس، بیماری‌های جدیدی تحت عنوان " بیماری‌های نوپدید" بروز کرده و سلامت مردم جهان را تحت تاثیر قرار داده‌اند. مهم‌ترین علت پیدایش این بیماری‌ها تسهیل و آسان ‌شدن مسافرت‌های بین‌المللی و تغییر در عادت‌های غذایی و شیوه زندگی مردم، مهاجرت‌ها، حاشیه‌نشینی و نظیر آن‌هاست.»

در این پژوهش آمده است:« در حال حاضر با بیش از 44 بیماری عفونی نوپدید، مواجه هستیم که هر یک از آن‌ها با توجه به نوع، وسعت و شدت، تهدیدهای مختلفی را ایجاد کرده‌اند. بیماری‌های عفونی اختلالاتی هستند که به علت عوامل بیماری‌زا از قبیل باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها یا انگل‌ها ایجاد می‌شوند. بعضی از بیماری‌های عفونی از انسان به انسان منتقل می‌شوند و بعضی از آن‌ها توسط حشرات یا حیوانات انتقال پیدا می‌کنند. همچنین ابتلا به بیماری‌های عفونی ممکن است از طریق مصرف غذای آلوده یا آب و یا در معرض قرار گرفتن توسط عوامل بیماری‌زای موجود در محیط‌زیست اتفاق بیفتد. علائم و نشانه‌ها بسته به نوع عامل بیماری‌زا متفاوت است ولی به طور عمده شامل تب و خستگی است.»

نویسنده این مقاله می‌گوید:« بیماری‌های نوپدید بیماری‌هایی هستند که برای اولین بار ظاهر شده و مردم دنیا را گرفتار کرده‌اند یا در گذشته وجود داشته ولی به سرعت در حال گسترش هستند. بسیاری از بیماری‌های عفونی نوپدید منشا حیوانی دارند بدین معنی که بیماری ابتدا در حیوانات بروز پیدا کرده و پس از آن از سد حیوان به انسان گذشته و جامعه انسانی را گرفتار می‌کنند.  ویروس نیفا، تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو و آنفولانزای پرندگان نمونه‌هایی از بیماری‌هایی هستند که اخیرا ظهور کرده و منطقه آسیای جنوب شرقی را گرفتار ساخته‌اند.»

بر اساس آن چه در این مقاله آمده است، دسته‌ی دیگری از بیماری‌های عفونی، بیماری‌های بازپدید هستند که از قبل وجود داشته و کنترل شده هستند، اما بار دیگر افزایش یافته و به یک مشکل بهداشتی مهم تبدیل شده اند. در حال حاضر به علت کاهش توجه به سیاست‌های واکسیناسیون، بیماری‌هایی مانند سرخک و سیاه سرفه که قبلا تحت کنترل بوده مجددا پدیدار شده و به یک مشکل بهداشتی جدید در بعضی جوامع تبدیل شده است.

صدری‌زاده درباره مهم‌ترین علل بروز بیماری‌های نوپدید و بازپدید می‌گوید: «تعداد رو به افزایش انسان‌هایی که بر روی زمین زندگی می‌کنند یا در حال حرکت هستند، روند سریع و شدید افزایش مسافرت‌های بین‌المللی، تراکم جمعیت در شهرهایی که بهسازی محیط نامناسبی دارند، تغییر در خرید و فروش و به عمل آوردن مقادیر زیادی از مواد غذایی و افزایش در معرض قرار گرفتن و تماس انسان با ناقلان و مخازن بیماری در طبیعت از جمله علت‌های بروز بیماری‌های عفونی نوپدید یا بازپدید هستند. از بین عوامل دیگر می‌توان به بدتر شدن ساختار بهداشت عمومی اشاره کرد که توانایی مقابله با نیازهای جمعیتی و مشکل روزافزون مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها در اثر مصرف بی‌رویه آن‌ها را ندارد.»

در پایان این مقاله به مهم‌ترین راه‌های مقابله با بیماری‌های نوپدید و راهبردهای سازمان جهانی بهداشت برای مقابله با پاندمی ویروس کرونا اشاره شده است.

این مقاله در اولین شماره چهارمین دوره‌ی نشریه "فرهنگ و ارتقای سلامت" منتشر شده است.