بزرگنمايي:

راه ترقی - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
از امروز استفاده از ماسک در کل کشور اجباری است. دیروز، معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور این اعلام را موکد کرد که «به موجب مصوبه ستاد ملی مقابله با بیماری کرونا، از امروز، تمامی مسافران ناوگان حمل و نقل عمومی شهری کشور اعم از تاکسی، اتوبوس و مترو ملزم به استفاده از ماسک هستند.»
این اجبار، این‌بار هیچ شباهتی به هشدارها و توصیه‌های 5 ماه گذشته ندارد. این‌بار، استفاده نکردن از ماسک در مراکز شلوغ مشمول مجازات است. دیروز رییس‌جمهوری در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا خواستار مجازات متخلفان استفاده نکردن از ماسک و رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی شد و دامنه شمول این مجازات‌ها را از غیبت زدن برای کارمندان متخلف تا ارایه نکردن خدمات به متخلفان در جمعیت عمومی برشمرد. این اجبار البته، یک تاخیر 4 ماهه دارد. اگر از نیمه فروردین ماه که سازمان بهداشت جهانی، پروتکل‌های توصیه‌ای خود را بازبینی کرد و استفاده از ماسک را مهم‌ترین راه پیشگیری از انتقال ویروس کرونا دانست، دولت هم برای جمعیت عمومی این الزام را اجباری کرده بود، شرایط امروز کشور از بابت تعداد مبتلایان و تعداد فوتی‌های کرونا بسیار کمتر از اعداد امروز بود.
بنا به آخرین اعلام وزارت بهداشت، در فاصله 13 تا 14 تیر، 2 هزار و 449 بیمار جدید مبتلا به کووید 19 در کشور شناسایی شدند و 148 نفر هم به تعداد فوتی‌های این بیماری ویروسی اضافه شد و حالا مجموع تعداد مبتلایان کووید 19 در کشور به 237 هزار و 878 نفر و تعداد فوتی‌ها به 11 هزار و 408 نفر رسیده است.
تعداد مناطق و استان‌های قرمز هم در مقایسه با روزهای قبل، کاهش نداشته چنان‌که به گفته سخنگوی وزارت بهداشت، استان‌های خوزستان، آذربایجان‌های‌غربی، آذربایجان‌شرقی، کردستان، کرمانشاه، هرمزگان، بوشهر، خراسان‌رضوی و ایلام در وضعیت قرمز قرار دارند و شرایط استان‌های تهران، فارس، اصفهان، مازندران، همدان، زنجان، سیستان‌وبلوچستان، البرز و لرستان هم به وضعیت هشدار رسیده است.
با وجود آنکه استان تهران با 16 شهرستان، از بابت تعداد ابتلا و فوت کووید 19 و بستری‌های بدحال این بیماری ویروسی در وضعیت هشدار قرار دارد اما شهر تهران به دلیل مهاجرت‌های کاری روزانه و ترددهای بالا، وضعیتی بسیار متفاوت از 15 شهرستان این استان دارد چنانکه ظرف روزهای گذشته، فرمانده ستاد مقابله با کرونا در تهران ضمن هشدار به افزایش 7،9درصدی بستری‌های کرونایی در تهران آن هم فقط ظرف یک شبانه‌روز، خواستار اعمال محدودیت‌های سخت‌گیرانه در پایتخت شد.
صرف‌نظر از رفتار جمعیت عمومی در تمام استان‌های قرمز و در وضعیت هشدار که اصلا قابل دفاع نیست و مهم‌ترین دلیل بروز بحران در این مناطق است، ضعف نظارت دولت بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی بعد از بازگشایی‌ها را به هیچ‌وجه نباید نادیده گرفت. مردمی که امروز، بی‌توجه به استفاده از ماسک، در مترو و خیابان و مراکز خرید قدم می‌زنند و در پاسخ به خبرنگار‌ان صدا و سیما و رسانه‌های مکتوب، «تمام شدن کرونا» یا «ضد ضربه بودن در برابر ویروس» یا بدتر از آن، «بی‌‌تفاوتی نسبت به وجود ویروس» را به عنوان دلایل استفاده نکردن از ماسک اعلام می‌کنند، همان مردمی هستند که وقتی دولت، الزام به رعایت منع سفر بین استانی در هفته دوم فروردین و اعمال جریمه 500 هزار تومانی برای متخلفان را اعلام کرد، در خانه‌ها ماندند و چنان این الزامات را رعایت کردند که دولت خود را موظف دید از شهروندان تشکر کند. حالا چه اتفاقی افتاده که همان مردم، متخلف و قانون‌گریز و بی‌توجه شده‌اند ؟ در ایستگاه‌های متروی تهران، بنرهای ممنوعیت ورود به مترو بدون داشتن ماسک فراوان است اما در ایستگاه‌ها و روی سکوها، ماموران مترو که بازوی نظارتی دولت هستند، بی‌تفاوت نسبت به قانون‌شکن‌ها، مشغول بازی با گوشی‌های تلفن همراه‌شان هستند یا در خوش‌بینانه‌ترین حالت، فقط نظارت می‌کنند که مسافری از خط زرد رد نشود. روی ورودی تمام رستوران‌ها این کاغذ را چسبانده‌اند که «فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنید... از پذیرفتن مشتریان بدون ماسک معذوریم.» دولت و وزارت بهداشت هم به‌کرات قول داده‌اند که بازرسان و ناظران، مشغول گشت‌زنی در خیابان‌ها هستند و با رستوران‌های متخلف که فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت نکنند، برخورد می‌کنند اما هفته گذشته، در خیابان ستارخان، یک «آبمیوه‌فروشی» مراسم افتتاحیه برگزار کرد و صف متراکمی که داخل مغازه و به دلیل چند قطره «آب و قند مجانی یا تخفیف‌دار» تشکیل شد، آن‌قدر کارکنان آبمیوه‌فروشی را شگفت‌زده کرده بود که تمام الزامات فاصله‌گذاری اجتماعی را از یاد برده بودند و در تمام ساعات برگزاری‌‌ این مراسم، دریغ از یک بازرس که بیاید و این وضعیت خجالت‌آور را ببیند و دستور به پلمب این مرکز متخلف بدهد. آخرین مصداق، دیروز، شبکه خبر گزارشی از مسابقه نمادین پیاده‌روی از شلمچه تا مشهد پخش کرد. مسابقه‌ای که بعد از پایان، تمام شرکت‌کنندگان، بدون استفاده از ماسک و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، دست بر شانه‌های یکدیگر انداختند و پیروزی را به یکدیگر تبریک گفتند و عکس یادگاری گرفتند.
اینها مصداق بی‌مسوولیتی شهروندان است و تبعات فقر فرهنگی که کل کشور را گرفتار کرده، شکی نیست که روز به روز هم وسعت بیشتری پیدا می‌کند. اما بازرسان و ناظران دولت هم حقوق می‌گیرند که بر رفتارهای مصوب و برای جامعه عمومی نظارت کنند. چرا وقتی بحث نظارت بر مسائل مرتبط با بهداشت و سلامت مطرح می‌شود، تعداد ناظران و بازرسان آب می‌رود ولی اگر یک مانتوفروشی در دورافتاده‌ترین نقطه یک شهر، یک مانتوی خنک تابستانی بفروشد، هزار ناظر و نفر و دستگاه مدعی‌العموم می‌شوند و فریاد به خطر افتادن هنجارهای جامعه سر می‌دهند؟ یعنی داشتن جامعه سالم اهمیتی کمتر از وجود هنجارهای سلیقه‌ای دارد؟
هشدارها و اخطارها‌ی چند روز گذشته مسوولان وزارت بهداشت و پاسخ منفی و ناامید‌کننده جامعه عمومی به این خواهش‌ها و توصیه‌ها، نشان داده که مردم ایران، فقط و فقط زیر تابلوی زور و جریمه و مجازات، از کاری دست می‌کشند یا به کاری وادار می‌شوند. ملتی که مدعی مسلمانی است، حتی برای «حق‌الناس» هم ارزشی قائل نیست و به این فکر نمی‌کند که با رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی و استفاده نکردن از ماسک در محیط‌های پرتجمع، خطر بیماری و مرگ آدم‌ها را رقم می‌زند. برای چنین مردمی، کل الفبای حقوق و قوانین زیستن در شهر، باید ضمیمه جریمه ریالی داشته باشد به‌خصوص که در این شرایط نابسامان اقتصادی، هیچ آدم عاقلی دلش نمی‌خواهد بار جریمه نقدی را هم بر سبد هزینه خانوار سربار کند. امروز مسوولان استان تهران به این نتیجه رسیده‌اند که برای شهر تهران، باید الزامات ویژه‌تر و سخت‌گیرانه‌تری قائل شوند اما این اتفاق می‌توانست دو ماه قبل اجرایی شود؛ همان زمان که مسوولان استانی تلاش می‌کردند با خواهش و لبخند و توصیه، ساکنان شهر تهران را از سفرتفریحی در آستانه تعطیلات چند روزه برحذر دارند. اگر همان زمان، با ساکنان شهر تهران که همیشه، بیشترین تعداد مسافران تفریحی کشور هستند، با زبان جریمه نقدی و توبیخ ریالی صحبت می‌کردند، امروز شاید شرایطی بهتر از این داشتیم که حالا دوباره می‌شنویم گروه‌های جهادی، شال و کلاه کرده‌اند که از خواب شبانه‌شان بگذرند و اماکن عمومی و گذرگاه‌ها را ضدعفونی کنند و دوباره تخت‌های بستری در بیمارستان‌های دانشگاهی در حال پر شدن از بستری‌های کروناست و....