بزرگنمايي:
راه ترقی- دوچرخه‌سواری بانوان در 2 بخش قهرمانی و
همگانی به یکی از مسائلی تبدیل‌شده است که برخی آن را طبق سلیقه خود تعریف
می‌کنند و برخی دیگر نیز با اشاره به اهمیت این ورزش در زندگی فردی و
اجتماعی زنان، آن را یک فعالیت انکارناپذیر در جامعه به‌ویژه در محدوده
کلان‌شهرها می‌دانند. حال با توجه به چنین پیش‌زمینه و دوقطبی که در جامعه
پیرامون دوچرخه‌سواری زنان و دختران شکل‌گرفته آیا این کار جرم تلقی
می‌شود؟
تخلف یا جرم در قانون قضایی ما چه تعریفی
دارد. طبق اصل 36 قانون اساسی، ماده 2 قانون مجازات اسلامی و بند 2 ماده 11
اعلامیه جهانی حقوق بشر هر فعل یا ترک فعل ارتکابی در صورتی جرم است که
قانون‌گذار برای آن مجازات تعیین کرده است. اگر یک واکاوی کلی از قانون
قضایی کشور داشته باشیم طبق این بندها در اسناد قضایی کشور قانونی در خصوص
ممنوعیت دوچرخه‌سواری زنان وجود ندارد، بنابراین جرم‌انگاری آن به لحاظ
قانونی منتفی است.
این موضوع زمانی به‌عنوان یک گزاره مهم برای
ترویج این رشته در بین زنان پذیرفته می‌شود که «غلامحسین اسماعیلی» سخنگوی
قوه قضاییه روز سی و یکم اردیبهشت‌ماه سال 1398 گفت: دوچرخه‌سواری برای
زنان به‌موجب قانون اگر با رعایت ضوابط شرعی باشد، منعی ندارد.
حال که در قانون قضایی ایران برای این ورزش
مساله جرم تعیین نشده و استفاده از این وسیله نقلیه با حفظ شئونات اسلامی
می‌تواند در زمینهٔ‌های مختلف مفید و موثر باشد لازم است که نگاهی به اهمیت
دوچرخه به‌عنوان یک وسیله نقلیه و یک ابزار برای کسب افتخار ورزشی در سطح
ملی و بین‌المللی داشته باشیم.
اگر بگوییم ورزش دوچرخه‌سواری در بین
رشته‌های مختلف ورزشی جهان یک‌رشته خاص است، گزاف نیست زیرا این ابزار از
یک‌سو می‌توانند موجب افتخارآفرینی و حضور زنان در سکوی افتخار جهانی باشد و
در سوی دیگر به ابزاری برای تغییر سبک زندگی ورزشی تبدیل شود، سبکی که تحت
تاثیر زندگی آپارتمان‌نشینی موجب شکل‌گیری مشکلات فراوانی برای خانواده‌ها
شده و تبعاتی مانند چاقی، فشارخون، دیابت و کم‌تحرکی را به دنبال خواهد
داشت.
اگر بُعد قهرمانی این رشته را فقط در گروه
خاصی تعریف کنیم باید گفت بُعد همگانی ورزش دوچرخه‌سواری می‌تواند در زندگی
کنونی ایرانیان تغییرات فراوانی ایجاد کند. حضور در کلان‌شهرها و رواج
زندگی ماشینی در آن مناطق موجب شده است تا سلامت قشر زیادی از جامعه تحت
تاثیر این مشکل قرار گیرد.
دوچرخه‌سواری هم ورزش است و هم یک تفریح به
شمار می‌رود که هم می‌تواند به‌صورت فردی و هم خانوادگی توسط افراد مختلف
پیگیری شود. تفریحی که هم می‌تواند حس رقابت را در بین خانواده‌ها افزایش
دهد و هم می‌تواند موید افزایش نشاط اجتماعی در سطح جامعه باشد، نشاطی که
تحت تاثیر برخی از مشکلات اقتصادی و اجتماعی رو به کاهش است.
یکی دیگر از مهم‌ترین کارکردهای دوچرخه برای
زندگی شهری عبور راحت از ترافیک‌های طولانی‌مدت است ترافیکی که اکنون به
معضلی برای جامعه تبدیل‌شده است و سالانه هزاران لیتر بنزین به‌عنوان
سرمایه ملی در پشت چراغ‌قرمزها هدر می‌رود. بنا به گفته «سید محسن
طباطبایی مزد آبادی» دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، روزانه بین یک
میلیارد و پانصد میلیون تومان تا یک میلیارد و هشتصد میلیون تومان از بنزین
خودروها، در تراکم ترافیک سنگین این شهر، به هدر می‌رود. البته این آمار
مربوط به سال 1394 است که قیمت بنزین به نسبت امروز در سطح پایین‌تری قرار
داشت.
همچنین بر اساس آمار اعلام‌شده از سوی
سازمان پزشکی قانونی، 27 درصد تصادفات سال 1396 در محدوده خیابان و
بزرگراه‌های درون‌شهری رخ‌داده، که نتیجه آن مرگ بیش از 4 هزار و 300 نفر
در ایران بود؛ این آمارها از افزایش پنج‌درصدی تصادفات نسبت به سال قبل آن
(95) حکایت دارند. تلف شدن زمان مفید یکی دیگر از مشکلات ترافیکی شهرهای
بزرگ است. بنا به گفته رییس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران، سالی 200
ساعت «عمر» پایتخت‌نشین‌ها در ترافیک تلف می‌شود.
برای گذر از زیان‌های ترافیک شهری و مصرف
بالای سوخت در ترافیک کلان‌شهرها دوچرخه می‌تواند نسخه‌ای شفابخش باشد
نسخه‌ای که ضمن صرفه‌جویی در مصرف زمان و سوخت می‌تواند سلامت جسمی و روحی
را در بین زنان و دختران ایران را نیز تضمین کند. سلامتی که از بُعد ورزشی
دوچرخه‌سواری نشات می‌گیرد.
بنا به تحقیقات و مقالات علمی مختلفی که
پیرامون رشته دوچرخه‌سواری سواری در ایران و جهان منتشرشده دوچرخه‌سواری
به‌عنوان یک ورزش و تفریح نقش مهمی در افزایش سلامت قلب، افزایش انرژی،
تمرکز ذهنی و افزایش نشاط اجتماعی می‌تواند داشته باشد. همچنین برخی از
زنان و دختران فعال در حوزه پویش‌های مدنی می‌توانند سفیران خوبی برای
کنش‌های اجتماعی باشند.
یکی از نمودهای بارز این فعالیت «سحر طوسی»
بود که در حمایت از دخترانی که از مقطع ابتدایی به دلیل نبود امکانات
تحصیلی مجبور به خانه‌نشینی هستند، از سواحل دریای خزر تا خلیج‌فارس را
رکاب زد. او در گفت‌وگویی اعلام کرد: هدفم از رکاب زدن از
خزر تا خلیج این است که با کمک خیرین یک مدرسه بسازم. دختران بازمانده از
طریق ورزش می‌توانند وارد زندگی اجتماعی شوند و نشاط اجتماعی را تجربه
کنند.
وی دوچرخه‌سواری را ورزش، نشاط و تفریح
قلمداد کرد و استقبال دوچرخه‌سواران دختر در شهر تهران یک حرکت مثبت قلمداد
کرد که نشان از آن دارد که این قشر با عبور از برخی محدودیت‌ها به دنبال
ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری در کلان‌شهرها هستند.