بزرگنمايي:

راه ترقی- «مایک پمپئو» وزیرخارجه آمریکا 25 مرداد 97 تشکیل یک کارگروه علیه ایران با عنوان «گروه اقدام ایران» را در دولت آمریکا اعلام و «برایان هوک» مدیر طراحی سیاست وزارت خارجه را به عنوان مدیر این گروه منصوب کرد. پمپئو در سخنرانی خود وظایف گروه اقدام ایران را «مدیریت، بررسی و هماهنگی تمام جنبه‌های فعالیت‌های وزارت خارجه درباره ایران و گزارش مستقیم» به شخص وزیر خارجه عنوان کرد.

وی همچنین تاکید کرد که یکی از وظایف کلیدی گروه اقدام ایران، ایجاد هماهنگی میان‌نهادی در درون دولت آمریکا و هم‌چنین همراه کردن کشورهای دیگر با هدف تبدیل استراتژی یک‌جانبه آمریکا به یک اقدام چندجانبه علیه ایران خواهد بود.

هوک در راستای همین وظیفه، تا همین چند روز پیش در حال رایزنی با کشورهای مختلف در منطقه از جمله با تونس به عنوان یکی از اعضای غیردایم شورای امنیت سازمان ملل متحد بود تا حمایت آنان را از قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید نامحدود تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران جلب کند.

تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران قرار است 27 مهرماه سال جاری براساس توافق صورت گرفته در برجام به عنوان یکی از دستاوردهای این توافق برای ایران منقضی گردد؛ اما آمریکا در ماه‌های اخیر تلاش خود را به شدت افزایش داده تا این اتفاق صورت نگیرد و این تحریم‌ها به صورت نامحدود علیه ایران تمدید گردد.

هوک اوایل مردادماه به انگلیس و استونی رفت تا با مقام‌های این کشور درباره تحریم تسلیحاتی علیه ایران گفت‌وگو کند. او هفته پیش از این سفر در کویت، قطر و تونس نیز با مقام های این کشورها در این باره رایزنی کرد.

او اگرچه یکی از مقام‌هایی بود که از خانه‌تکانی‌های ترامپ و حذف عناصر باقی‌مانده از دوران اوباما و عناصر غیروفادار به ترامپ جان به در برده بود، اما بارها نیز بر لبه تیغ انتقام‌گیری رییس جمهوری آمریکا قرار گرفته بود.

هوک یکی از افراد دخیل در تشکیل سازمانی به نام «John Hay Initiative» بود؛: گروهی متشکل از مشاوران سیاست خارجی «میت رامنی» نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات سال 2012 که در انتخابات سال 2016 با نگارش نامه‌ای که به امضای 121 نفر از شخصیت‌های حزب جمهوریخواه رسید با ریاست جمهوری ترامپ مخالفت کردند.

نشریه افشاگر «دیلی‌بیست» سال گذشته در گزارشی از احتمال اقدام تنبیهی علیه هوک خبر داد و نوشت که او یکی از گزینه‌های مشاور امنیت ملی کاخ سفید است، اما با احتمال تنبیه به دلیل اخراج‌های سیاسی در این وزارت‌خانه روبه رو است که می‌تواند به چنین فرصتی آسیب بزند.

نام هوک پس از اخراج «جان بولتون» مشاور امنیت ملی ترامپ به عنوان یکی از جایگزینان احتمالی او بر سر زبان‌ها بود، اما هرگز این اتفاق نیافتاد و ممکن است که تحقیقات بازرس کل وزارت خارجه آمریکا درباره برخی اقدام های انتقام‌جویانه هوک در این وزارتخانه در این امر موثر بوده باشد.

به گفته دیلی بیست، بازرس کل وزارت خارجه آمریکا درباره نقش هوک و دیگر مقام‌های این وزارت‌خانه در اخراج و دیگر تصمیم‌های پرسنلی درباره کارمندان وفادار به اوباما تحقیق می‌کرده و بر همین اساس، دو منبع آگاه در دولت ترامپ گفته بودند که وزارت خارجه این کشور در حال آماده سازی برای توصیه اقدام‌های تنبیهی علیه هوک بوده است.

اخراج مقام ها در دولت ترامپ نه بی‌سابقه بوده و نه شمار آن‌ها کم بوده است؛ اما استعفای هوک با توجه به اینکه در آستانه ارایه قعطنامه پیشنهادی آمریکا علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل صورت گرفته، شامه‌ها را درباره علت این اتفاق تیز کرده است.

پس از کناره گیری هوک و تایید آن توسط وزیر امورخارجه آمریکا، یک مقام سابق دولت این کشور به واشنگتن پست گفت: از برایان هوک خواسته شد استعفا دهد تا به عنوان مقصر سیاست شکست خورده آمریکا در قبال ایران شناخته شود.

به گفته این مقام پیشین دولت آمریکا که نامش ذکر نشده، ایران از محدودیت‌های غنی‌سازی، ذخیره‌سازی و ایجاد سیستم تحویل، عبور کرده و با توجه به تمام داده‌ها، این شرایط بدتر از زمانی است که توافق (هسته‌ای) صورت گرفت.

این مقام پیشین خطاب دولت ترامپ گفت: اگر شما فکر می‌کنید که این راهبرد موفقیت آمیز بود، پس چرا نماینده ویژه خود را اخراج می‌کنید. 

به نوشته واشنگتن پست، اگرچه ایران از زمان خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، برخی از تعهدات خود را در مورد غنی‌سازی اورانیوم نقض کرده اما هیچ دلیلی برای نزدیک شدن این کشور به تولید سوخت هسته‌ای وجود ندارد و ایران هنوز هم متعهد به نظارت گسترده بین‌المللی بر فعالیت‌های هسته‌ای خود است.

شبکه خبری سی‌ان‌ان نیز همزمان با اعلام استعفای هوک گزارش داد که او تنها چند ساعت قبل از انتشار خبر استعفایش، با «کلی کرفت» سفیر آمریکا در سازمان ملل دیدار داشته تا آخرین گزارش‌ها در مورد تلاش برای تحریم ایران را ارائه دهد.

از زمان به قدرت رسیدن ترامپ، آمریکا تاکنون دوبار در شورای امنیت سازمان ملل متحد به انزوای کامل کشیده شده و با حمایت همه‌جانبه دیگر اعضای دایم و غیردایم این شورا از برجام و پایبندی ایران به آن روبه رو شده است.

ترامپ در سال 97 با تبلیغاتی گسترده و در زمان ریاست دوره‌ای کشورش بر شورای امنیت که با مجمع عمومی سازمان ملل همزمان شده بود، نشستی ویژه درباره ایران تشکیل داد و ریاست جلسه را خود به عهده گرفت.

مقام‌های دولت ترامپ جلسه را طوری چیده بودند تا ترامپ در کرسی ریاست و دیگر کشورها که به لطف مجمع عمومی سران آن‌ها بر کرسی شورای امنیت تکیه داده بودند، مجبور به حمایت از ترامپ و سیاست‌های ایران‌ستیزانه او شوند.

او تاریخ جور دیگری ورق خورد و سران کشورها در شورای امنیت به حمایت کامل از برجام که حاصل 13 سال دیپلماسی بود پرداختند و خروج آمریکا از این توافق را تقبیح کردند؛ ترامپ مجبور شد تا این جلسه را نیمه‌کاره رها کند.

کمتر از یک ماه از جلسه شورای امنیت با ریاست ترامپ نگذشته بود که «نیکی هیلی» سفیر وقت آمریکا در سازمان ملل که هماهنگ‌کنندگان این جلسه بود با استعفای خود به این شایعه دامن زد که او هزینه تخریب چهره ترامپ در شورای امنیت را پرداخته است.

پمپئو نیز ماه گذشته در نشست مشابهی در شورای امنیت شرکت کرد که «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در آن حضور داشت.

این نشست به دلیل شیوع کرونا به صورت مجازی برگزار شد و پمپئو نیز مانند دو سال پیش ترامپ با دیوار مستحکم برجام روبرو شد و همه کشورها بر تداوم این توافق و لزوم اجرای کامل آن تاکید کردند.

اکنون نیز استعفای هوک که مسوول جلب حمایت کشورها برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران بود، در آستانه مشخص شدن نتیجه فعالیت‌های او و در حالی روی می‌دهد که بیشتر کارشناسان بر این عقیده هستند که تمدید این تحریم‌ها با مخالفت در شورای امنیت روبه رو خواهد شد.