بزرگنمايي:

راه ترقی- جامعه کارگری بخش عمده‌ای از جمعیت کشور را دربرمی‌گیرد و توجه به معیشت این گروه از افراد جامعه همواره مورد توجه دولت و دست‌اندرکاران بوده است. براین اساس تعیین متوسط دستمزد نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و براساس ماده 41 قانون اساسی حداقل مزد کارگران با توجه به درصد نرخ تورم باشد.

نگاهی به روند تغییرات دستمزد در کشور حکایت از این دارد که در سال‌های 1360 تا 1368 و همزمان با جنگ تحمیلی، با وجود افزایش شاخص بهای کالاهای مصرفی (نرخ تورم) در کشور، درآمد کارگران تقریبا ثابت بوده است و در این دوره هشت ساله با وجود رشد 23 درصدی دستمزد نرخ تورم 286 درصد رشد کرده است. در سال‌های بعد از پایان جنگ با وجود تلاش‌هایی که برای حفظ قدرت خرید کارگران و متناسب‌سازی تورم انجام شد اما هیچگاه این فاصله جبران نشده است.

بررسی آمار بیانگر این است که در دولت قبل و بین سال‌های 1384 تا 1392 و در ابتدای کار دولت نهم نرخ افزایش دستمزد از تورم پیشی گرفت به این شکل که در سال‌ 85 با وجود نرخ تورم 11.9 درصدی دستمزد 22 درصد رشد داشت و به همین ترتیب در سال‌ بعد هم در برابر نرخ تورم 18.4 درصد، میزان دستمزد 22 درصد افزایش یافته است. این روند در سال‌های بعد تقریبا به این شکل ادامه داشت تا اینکه در سال 1390 با وجود نرخ تورم 21.5 درصد میزان دستمزد تنها 9 درصد افزایش یافت و در سال 1391 نیز میزان نرخ تورم 10.6 درصد بیش از میزان افزایش مزد بود (نرخ تورم 28.7 درصد).

پس از شروع به کار دولت تدبیر و امید در سال 1393 میزان حداقل دستمزد 608 هزار و 906 تومان بود که نسبت به سال قبل از آن 25 درصد رشد داشت؛ در این دوره نرخ تورم 15.6 درصد بود.

نگاهی به روند تغییرات دستمزد و نرخ تورم نشان می‌دهد که در سال 1394، حقوق کارگران 5.1 درصد بیش از نرخ تورم رشد داشت. همچنین سال بعد در برابر نرخ تورم 9 درصد حقوق کارگران 14 درصد بود.

از ابتدای فعالیت دولت تدبیر و امید تنها در سال 1397 بود که نرخ تورم از میزان رشد دستمزد پیشی گرفت. در این بازه زمانی در برابر نرخ تورم 26.9 درصدی که بانک مرکزی اعلام کرد، میزان دستمزد 19.5 درصد افزایش داشت. در واقع رشد دستمزد 7.4 کمتر از نرخ تورم بود.

سال گذشته نیز در حالیکه نرخ تورم 34.8 درصد بود میزان دستمزد 36.4 درصد افزایش یافت. امسال نیز میزان مزد کارگران پس از ماه‌ها چانه‌زنی 20.9 درصد افزایش یافت.

مقایسه رشد حداقل دستمزد و نرخ تورم طی سال‌های 1393 تا 1399

براساس این گزارش همچنین «نسبت حداقل دستمزد سالانه کارگران به متوسط هزینه سالانه» برای یک خانوار شهری در سال 1390 معادل 29.8 بود که به 37.9 درصد در سال 1398 افزایش یافته است. این نسبت برای یک خانوار روستایی طی مدت مذکور از 47.3 درصد به 69.4 درصد رسیده است.

همچنین بر اساس آمار رسمی مرکز آمار ایران، «نسبت حداقل دستمزد سالانه کارگران به متوسط درآمد سالیانه» برای یک خانوار شهری در سال 1390 معادل 30.8 بود که به 34.1 درصد در سال 1398 افزایش یافته است. این نسبت برای یک خانوار روستایی طی مدت مذکور از 50.4 درصد به 62.1 درصد رسیده است.