بزرگنمايي:
راه ترقی- انتقال صحیح و بدون تحریف اتفاقات مذهبی بخصوص واقعه کربلا، درس گرفتن
از وقایع مذهبی، گریه و عزاداری بر سیدالشهداء(ع) و وقایع کربلا و اهل
بیت(ع) و تشکیل یک گردهمائی مذهبی از جمله اهداف مهم تعزیه خوانی است که
بیشتر در ایام ماه محرم و صفر و اوج آن که دهه اول محرم و روزهای عاشورا و
تاسوعاست برگزار می شود. گرچه در مناسبت‌های دیگری نظیر شهادت حضرت علی(ع)
در ماه مبارک رمضان و شهادت سایر ائمه معصومین(ع) نیز تعزیه اجرا می‌شود،
اما تجلی اصلی این هنر نمایشی بیشتر در ماه های محرم و صفر است.
در جای جای استان مرکزی مانند دیگر نقاط شهری و روستایی کشور
تعزیه‌خوانی رواج دارد و ارادتمندان به آستان مقدس سید الشهداء(ع) با
برپایی مجلس تعزیه به سوگواری می پردازند. حتی هستند کسانی که بانی برپایی
مجالس تعزیه در ایام سال هستند و چه بسا واقفینی که بخشی از دارایی خود را
برای برپایی مجلس عزای اهل بیت(ع) در قالب تعزیه وقف می‌کنند که نشان از
جایگاه والای این هنر نمایشی در بین مردم دارد.
اما آنچه موجب انتشار این گزارش شد، آسیب هایی است که فعالان این عرصه
معتقدند متوجه تعزیه‌خوانی شده و شدت این آسیب‌ها را در حدی می دانند که
موجب انحراف این آئین مذهبی شده تا جایی که تفاوت فاحشی بین تعزیه خوانی
نسل قدیم با نسل جدید ایجاد کرده است.
قرار گرفتن در ماه های محرم و صفر و ایام عزای سید و سالار شهیدان بهانه
ای شد تا پای صحبت تعزیه خوانان و تعزیه گردانان بنشینیم و در گفت‌وگو با
تنی چند از اصحاب تعزیه شهرهای مختلف استان مرکزی به بررسی این آسیب‌ها و
راهکارهای مقابله با آن بپردازیم.
یک تعزیه خوان ساوجی که افزون بر 30 سال است در نقش‌های موافق‌خوان و
مخالف‌خوان تعزیه می‌خواند، هنر تعزیه را یک نمایش مذهبی دانست که برخاسته
از ایران است و گفت: متاسفانه طی سال های اخیر بدعت‌ها و انحرافاتی متوجه
هنر نمایشی تعزیه شده است که آسیب جدی را به سنتی‌خوانی این آئین مذهبی و
مقدس وارد کرده است و ادامه این روند رویه و بدعت جدیدی را در تعزیه‌خوانی
بوجود خواهد آورد.
برخی به نسخه های تعزیه وفادار نیستند
"سید علی‌اصغر هاشمی" به بیان یکی از آسیب هایی که می گوید این روزها
متوجه شبیه خوانی شده است، پرداخت و گفت: متاسفانه امروزه در نسخه خوانی
تعزیه اشعار و مضامینی خوانده می شود که با متن نسخه مغایرت دارد و بعضا
دارای سند محکم و معتبر تاریخی نیست و فردی که اقدام به اجرای نقش در تعزیه
می کند برای اینکه نحوه اجرا و اشعارش در بین مخاطبان جذابیت ایجاد کند از
اشعار بدون مضمون و احساسی و بدون سند تاریخی استفاده می‌کند که اینگونه
نقش خوانی حرمت تعزیه و جایگاه مقدس آن را مخدوش می‌کند و حتی گاهی اوقات
باعث وهن مجلس اهل بیت(ع) و سوء استفاده معاندین دین و مکتب می‌شود.
اشعاری که موجب وهن مجلس عزا می شوند
وی به خواندن برخی اشعاری که جنبه توهین دارد اشاره کرد و افزود: اشعار
نسخه های تعزیه که از گذشته به یادگار ماننده، دارای مفاهیم و مضامین عالی و
منطبق با روایات و تاریخ کربلاست و هیچ شعر یا مضمونی مغایر با آنچه در
واقعه کربلا اتفاق افتاده سروده نشده است و تماما با استناد به کتب معتبر
تاریخ اسلام و عاشورا تهیه و تنظیم شده است، اما متاسفانه در طول سال های
اخیر برخی تعزیه خوان ها اقدام به خواندن اشعاری می کنند که موجب وهن مجلس
عزا می شود.
هاشمی ادامه داد: به عنوان مثال در تعزیه شهادت حضرت حر(ع) در قسمت "سر
راه‌گیری" در برخی موارد مشاهده شده که اجراکننده این نقش احساسی شده و
شروع به خواندن اشعاری می‌کند که در حد دشنام و توهین است. باید تعزیه‌خوان
همواره مراقب رفتار و کلام خود باشد و بداند با لباس مقدسی که برتن کرده
به دنبال ایفای چه نقشی است و قرار است چه مفهوم ارزشی را به مخاطب منتقل
کند.
پیگیری منافع شخصی با روح تعزیه همخوانی ندارد
وی تصریح کرد: در آئین مقدس و سنتی تعزیه همه عوامل و دست اندرکاران از
تعزیه‌خوان گرفته تا گروه موزیک و بانی مجالس و مخاطب و حتی اسب‌دار باید
هدف شان اشاعه فرهنگ حسینی باشد نه اینکه از آهنگ‌ها و موزیک‌هایی استفاده
شود که در شان مجلس عزای حسینی و مذهب تشیع نیست. برخی اسب‌دارها نیز به
اجرای برنامه‌های نمایشی و نشان دادن قدرت و زیبایی اسب در تعزیه می
پردازند و به دنبال منافع شخصی و اقتصادی هستند. متاسفانه امروزه این
آسیب‌ها متوجه مجالس تعزیه خوانی شده است.
وی همچنین اجرای تعزیه در زمان و مکانی که برای مردم مزاحمت نداشته
باشد، اقامه نماز اول وقت در حین اجرای تعزیه که همانا هدف اصلی قیام امام
حسین(ع) بود و جلوگیری از طولانی شدن اجرای تعزیه را از دیگر مواردی بیان
کرد که باید در اجرای این آئین مذهبی مراعات شود.
یک تعزیه خوان 71 ساله شهرستان زرندیه که 64 سال است در این شهرستان
تعزیه می‌خواند نیز گفت: از کودکی تعزیه می‌خواندم و از نقش کودکان گرفته
تا نقش بزرگترها را به اقتضای سن و بر اساس نسخه‌هایی که تعزیه گردان‌ها
برایم در نظر می‌گرفتند، اجرا می کردم.
"علی‌اکبر حسینخانی" به جایگاه تعزیه و اهمیت آن در جامعه اشاره کرد و
افزود: تعزیه‌خوانی تجلی فرهنگ ایرانی برای اشاعه ارزش‌های اسلامی و معرفی
مکتب و تاریخ اسلام و تعزیه از جمله گنجینه‌های ارزشمند آئین عاشوراست.
میراث تعزیه که مشتمل بر ادبیات، موسیقی و هنرهای تجسمی با کارکردهای خاصی
است، راه طولانی و دشواری را از میان تاریخی پرفراز و نشیب پیموده است و
امروز به شکل تدوین یافته ای در قالب نسخ تعزیه به دست ما رسیده و بعد از
ما نسل های آینده از این هنر دینی و ارزشی استفاده خواهند کرد.
تعزیه خوان های جوان سبک سنتی تعزیه را از بین برده اند
وی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر تعزیه در کنار دیگر آیین‌های
مذهبی عاشورایی، در ایام سوگواری سالار شهیدان جای خود را به خوبی باز کرده
است، به بیان تفاوت تعزیه خوانی در نسل قدیم با نسل جدید پرداخت و گفت:
تعزیه‌خوان‌های جوان امروزی با ساختار جدیدی شبیه‌خوانی می‌کنند و از سبک و
ساختار تعزیه خوانی سنتی نسل قدیم فاصله گرفته و سبک خاصی را جایگزین سبک
سنتی قدیم کرده اند، آنها بیشتر به دنبال آوازخوانی و تحریر زدن هستند و
عملا تعزیه‌خوانی سنتی را از بین برده اند.
حسینخانی فرهنگ سازی را مهمترین راهکار برای پیشگیری از تغییر ساختار در
تعزیه خوانی و جلوگیری از بروز آسیب به این هنر نمایشی دانست و افزود:
آموزش، موثرترین ابزار برای پیشگیری از انحراف و ورود آسیب به شبیه‌خوانی
به شمار می‌رود.
وی نبود نظارت کافی بر تعزیه خوانی و ورود افراد فاقد تجریه، اطلاعات و
دانش لازم را از عوامل آسیب رسیدن به تعزیه خوانی دانست و افزود: صرف
برخورداری از صدای خوب برای تعزیه خوان شدن کافی نیست، بلکه فرد باید با
مطالعه کتب و منابع معتبر تاریخی و پس از دریافت آموزش ساختارمند تعزیه
بخواند.
ساماندهی و نظارت، زمینه ساز جلوگیری از آسیب و انحراف تعزیه
وی ساماندهی تعزیه‌خوان‌ها، صدور کارت شناسایی و ساختارمند کردن فعالیت
گروه های تعزیه‌خوان را مورد تاکید قرار داد و افزود: خوشبختانه انجمن
تعزیه شهرستان زرندیه اقدامات خوبی در راستای ساماندهی این هنر نمایشی
انجام داده است که البته باید استمرار یابد و در دیگر نقاط کشور و استان
مرکزی نیز تعمیم داده شود. بدیهی است که ساماندهی و نظارت بر عملکرد و
رفتار گروه های تعزیه عاملی برای جلوگیری از آسیب رسیدن و انحراف است.
یک تعزیه خوان 59 ساله اهل شهرستان تفرش نیز که 33 سال است تعزیه
می‌خواند گفت: در حال حاضر ساکن تهران هستم، اما در عمل به وصیت مادرم دهه
اول ماه محرم با برپایی مجلس تعزیه در روستای مشهد بازرجان شهرستان تفرش،
اقامه عزای سید و سالار شهیدان می‌کنیم. بعد از دهه محرم نیز در شهرهایی
نظیر تهران، اراک، اصفهان و ... تعزیه می‌خوانیم.
"علی قاضی مرادی" به جایگاه والای تعزیه‌خوانی در ایران اشاره کرد و
افزود: تعزیه خوانی علاوه بر اینکه یک آئین مذهبی و سنتی است و از این حیث
جایگاه و شان بالایی دارد به عنوان یک هنر نمایشی از اهمیت خاصی برخوردار
است.
باز شدن پای موسیقی غربی به تعزیه!
وی با تاکید بر اینکه با گذشت سال ها از تعزیه خوانی، این آئین مقدس
مذهبی در کشورمان متاسفانه دستخوش تغییرات زیادی شده و سبک تعزیه خوانی تا
حدودی دگرگون شده است، اظهار کرد: متاسفانه برخی موسیقی‌ها و نواهایی که در
تعزیه استفاده می شود مخصوصا در حین اجرای مخالف خوانی زیبنده این آئین
مقدس نیست و بعضا برگرفته از نواها و موسیقی‌های غربی است که با مجلس عزای
امام حسین (ع) منافات دارد.
بدعت در تعزیه!
قاضی‌مرادی به اجرای متفاوت تعزیه نیز به عنوان یک آسیب اشاره کرد و
افزود: متاسفانه برخی اشعار در نسخه‌های تعزیه جابجا شده و با تغییر در
آهنگ‌های تعزیه خوانی، شیوه سنتی و گذشته مخدوش می‌شود. در کنار استفاده از
برخی نواهای غربی، احساسی شدن تعزیه خوان ها به دلیل گریه کردن و اشک
ریختن مخاطب در حین اجرای تعزیه موجب می شود تا فردی که در حال اجرای نقش و
شبیه خوانی است اقدام به خواندن اشعاری کند که در نسخه نبوده یا در اقدامی
نامتعارف نوحه خوانی و سینه زنی کند که این گونه رفتارها به گونه ای بدعت
در تعزیه است.
وی با تاکید بر اینکه باید تلاش کرد جایگاه سنتی تعزیه خوانی در تمامی
جهات حفظ شود، افزود: تعزیه‌خوانی سنتی با سوز و شور خاصی همراه است و
بکارگیری موسیقی سنتی به مراتب بهتر و متناسب تر با شان و جایگاه مجلس
تعزیه است. متاسفانه آموزش‌هایی که برای شبیه خوانان در نظر گرفته می‌شود
با استقبال جوانان و افرادی که به تازگی وارد تعزیه خوانی شده اند مواجه
نمی‌شود و جوانان ما ترجیح می دهند به سمت و سوی تعزیه‌خوانی با ساختار
امروزی بروند. همان آسیب هایی که امروز متوجه مداحی و مجالس عزاداری شده
است نظیر اشعار بی محتوا و مضامین نامناسب و نیز استفاده از آهنگ‌های مغایر
با شان مجلس اهل بیت(ع) به مجلس تعزیه خوانی نیز ورود پیدا کرده و این
آئین سنتی را تحت الشعاع قرار داده است.
ادامه این گزارش را به گفتگو با مدیر روابط عمومی حوزه هنری استان مرکزی
و فعال حوزه تعزیه و نویسنده تخصصی‌ترین کتاب در خصوص تعزیه می پردازیم.
"اسماعیل مجللی" تعزیه خوان 40 ساله اراکی است، فوق لیسانس ادبیات
نمایشی دارد و دو پایان نامه تحصیلی اش را با موضوع تعزیه ارائه کرده است.
او تنها تعزیه خوان استان مرکزی و از معدود تعزیه خوان‌های کشور به شمار می
رود که پژوهشگر این هنر نمایشی هم است.
نویسنده کتاب "شبیه نامه" است که به عنوان یکی از تخصصی‌ترین کتب پژوهشی
تعزیه منتشر شده و مورد استقبال رهبر معظم انقلاب قرار گرفته و به عنوان
کتاب سال 1399 شناخته شده است، به جایگاه تعزیه در بین مردم اشاره کرد و
گفت: تعزیه در سال های دهه 90 با پوست‌اندازی مواجه شد و در طول این سال ها
نسل جدیدی از تعزیه‌خوان‌ها به این عرصه ورود پیدا کردند و به عبارتی به
صورت نسبی، در این دوران، تعزیه‌خوان‌های قدیمی کنار گذاشته می‌شوند که
نظیر این تغییر و تحولات را در عرصه بازیگری نیز شاهد هستیم و بازیگران
جدید جای خود را به چهره‌های تلویزیونی قدیم دادند و این تغییرات در دهه
اخیر در بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی و هنری دیده می‌شود.
وی به فاصله گرفتن نگاه مذهبی از تعزیه نسبت به سالیان گذشته اشاره کرد و
افزود: متاسفانه نگاه مذهبی مطلق از تعزیه گرفته شده و این آئین بعضا جنبه
تفریحی و تفننی نیز پیدا کرده است. در نسل‌های قدیمی افرادی بانی برپایی
مجلس تعزیه می‌شدند و یک گروه تعزیه‌خوانی را با هزینه شخصی به شهر یا محل
سکونت خود دعوت می‌کردند ولی در سال های اخیر این سنت‌ها به فراموشی سپرده
شده و تعزیه‌خوان‌ها با هزینه شخصی خود اقامه تعزیه می‌کنند.
تعزیه خوانی فوری!
مجللی از تعزیه به عنوان یک هنر مذهبی یاد کرد و افزود: نسل قدیمی با
زحمت بیشتری وارد عرصه تعزیه خوانی شدند و از سن کودکی با تلاش و انگیزه
بالا از نقش‌های بچه خوانی شروع کردند و تا جوان‌خوانی و بزرگسال‌خوانی و
امام‌خوانی کار را ادامه دادند، اما در سال های اخیر وقتی یک فرد تصمیم به
تعزیه‌خوانی می‌گیرد یک شبه با تماشای یک CD تعزیه شروع به تعزیه‌خوانی می
کند.
وی با بیان اینکه در سال های اخیر درخصوص این هنر نمایشی سلسله مراتب و
فیلتر آنچنانی وجود ندارد، افزود: یک هنرمند تئاتر باید سلسله مراتبی را طی
کند تا بتواند بر روی سکوی تئاتر به ایفای نقش بپردازد اما هنرمندان تعزیه
از بین عوام انتخاب می شوند و بدون اینکه فیلتری باشد و دوره آموزشی را طی
کرده باشند، اقدام به تعزیه خوانی می‌کنند و هر فردی به خود حق می‌دهد که
بخواهد تقلیدی و با تماشای CD تعزیه بخواند. تعزیه خوانی کورکورانه و
ناشیانه تا گسترش یافته است که یک فرد تازه کار تمام حرکات و رفتارهای
تعزیه خوان حتی سرفه کردن او در CD را اجرا می‌کند.
تعزیه خوان های یکبارمصرف
این پژوهشگر تعزیه تصریح کرد: این دسته از تعزیه خوان‌ها را تعزیه‌خوان
یک یا دو مجلسی می گویند یعنی اینکه فقط تعزیه ای که از روی CD تماشا کرده
است را می‌تواند بخواند و اگر تعزیه دیگری مانند واقعه بازار شام را به او
بدهند از اجرای آن ناتوان خواهد ماند.
وی با تاکید بر اینکه متاسفانه دانش و فن تعزیه خوانی در سال های اخیر
نسبت به گذشته افت شدیدی پیدا کرده است، اظهار کرد: با وجود اینکه تعزیه
خوان های قدیمی بی سواد بوده و سواد آنها در حد خواندن و نوشتن بود، اما در
خواندن تعزیه به قدری دقیق و حساب شده فعالیت کردند که اشعار و نسخه‌های
تعزیه را به سلامت به نسل جدید منتقل کردند. ولی نسل جدید به خودش اجازه
می‌دهد که اولا هر لباسی که خودش صلاح می‌داند بپوشد و در خواندن نسخه‌های
تعزیه نیز سلیقه‌ای عمل کند و هر شعری که به زعم خودش بهتر است آن را می
خواند.
بی توجهی نسل جدید به اصول سنتی، زمینه ساز انحراف تعزیه
این تعزیه خوان، عدم وفاداری نسل جدید به اصول سنتی تعزیه خوانی را عامل
مهم انحراف تعزیه خوانی از شیوه سنتی خود دانست و افزود: اگر قدری با تامل
به اشعار تعزیه توجه شود خواهید دید که این اشعار به قدری گیرایی داشته و
از گسترش وسیعی برخوردار است که اصلا نیازی به نوآوری در شعر و متون تعزیه
نیست. شعرهای تعزیه نویس‌های قدیمی از دوران قاجار به بعد به قدری جامع و
گیراست که این نمایش گفتگومحور را مخاطب پسند کند.
روضه خوانی بجای تعزیه خوانی!
وی با تاکید بر پرهیز از نگاه سلیقه‌ای به تعزیه خوانی گفت: متاسقانه
اقدامات باصطلاح نوآورانه در تعزیه خوانی سال های اخیر تا حدی پیش رفته است
که تعزیه‌خوانی با وجود پوشیدن لباس تعزیه به جای شبیه خوانی عملا روضه
خوانی و مداحی می‌کند و حتی در بخش‌هایی از تعزیه نوحه خوانی می‌کند و تاسف
برانگیزتر اینکه اشعار سلیقه‌ای برخی تعزیه خوان‌ها برگرفته از اشعار فاقد
محتوا و مضامین مذهبی و آهنگ‌های غربی است.
مجللی با تاکید بر تفاوت فاحش روضه‌خوانی و نوحه‌خوانی با تعزیه خوانی
اظهار کرد: یک تعزیه خوان باید براساس دیالوگ و نسخه‌های تعزیه اقدام به
اجرای نقش تعزیه کند، نه اینکه بخواهد مانند روضه و نوحه از متون و اشعار
سلیقه ای استفاده کند. متون تنظیم شده در تعزیه بسیار حرفه‌ای و دقیق نوشته
شده و اصلا نیازی به بازنگری یا اصلاح و تغییر ندارد.
وی بیان کرد: تعزیه در ایران از زمان فتحعلی شاه قاجار شکل گرفت و
نسخه‌های تعزیه حاصل یک رستاخیز ادبی است که از آن دوران به یادگار مانده
است و اتفاق خوبی بود که در ادبیات ایران شک گرفت و به نوعی یک بازگشت ادبی
بوجود آمد و از دل محافل ادبی آن دوران محفل تعزیه بیرون آمد. گرچه برخی
قدمت تعزیه را به دوران صفویه بر می گردانند و نسخه های آن دوران را عرضه
می‌کنند که سندیت محکمی ندارد.
نوآوری هایی که مردم را از تعزیه دور می کند
مولف کتاب "شبیه نامه" تصریح کرد: نوآوری‌های صورت گرفته توسط نسل جدید
گرچه مورد پذیرش بخشی از مخاطبان تعزیه قرار گرفت، اما آسیب‌های جدی را به
این هنر نمایشی وارد کرده و موجب بروز انحرافات شد. البته جامعه سنتی ایران
و اقشار فرهیخته با نگاه سلیقه‌ای و اینگونه نوآوری در این آئین دینی مشکل
دارند و به هیچ وجه این رویه را نمی‌پسندند. گفتگو محور نبودن روضه‌خوانی و
اجرای آن به جای تعزیه‌خوانی مخاطبان سنتی تعزیه را از این آئین مذهبی دور
کرده است و بسیاری از مردم از آن فاصله گرفته‌اند.
تعزیه گرفتار قوانین نانوشته
وی درخصوص راهکارهای پیشگیری از آسیب رسیدن به تعزیه گفت: اگر هزاران
راهکار هم برای برون رفت از این آسیب مطرح شود متاسفانه هیچ ضمانت اجرایی
برای عملی شدن آن وجود ندارد. برخی قوانین نانوشته موجب شده است که تعزیه
از ریل‌گذاری صحیحی که از دیرباز برای آن ترسیم شده بیرون آمده و به شکلی
متفاوت از گذشته اجرا شود. وقتی فردی که توانایی اجرای تعزیه را ندارد و با
پرداخت مبلغی اقدام به تعزیه خوانی می‌کند را نمی‌توان اقناع کرد، این
آئین ارزشمند را نیز نمی توان از آسیب مصون نگه داشت. اگر انتقادی به چنین
افرادی شود در پاسخ می گویند که خودم بانی تعزیه شدم و خودم برای خواندن
نسخه هزینه کردم پس نیازی به تذکر و آموزش ندارم.
مجللی تصریح کرد: تا زمانی که قوانین نانوشته در تعزیه حکمرانی کند
هیچگاه نمی توان با بهره گیری از ابزار نظارتی و آموزشی مانع از انحراف این
ادبیات نمایشی و آئین مذهبی شد و حتی به افرادی که به هر دلیلی اقدام به
تعزیه خوانی می‌کنند را تذکر یا آموزش داد.
950 نفر از هزار تعزیه خوان استان مرکزی ناشناسند
وی با بیان اینکه قریب به هزار نفر در استان مرکزی به انحاء مختلف در
تعزیه‌خوانی مشارکت دارند، گفت: از این تعداد حدود 950 نفر ناشناس هستند و
حتی هستند کسانی که سالی یکبار اقدام به تعزیه خوانی می‌کنند و قابل مدیریت
نیستند و در واقع 50 تعزیه‌خوان در استان مرکزی وجود دارند که شهرت دارند و
در این فضا فعالیت می کنند.
وی بیان کرد: تشکیل انجمن یا شورا و یا هر تشکل صنفی نیز نتوانسته است
موجب ساماندهی و اعمال نظارت بر تعزیه‌خوانی شود و دلیل آن اعمال سلیقه و
نوآوری برای جذب مخاطب بیشتر در این آئین سنتی از سوی تازه‌واردهاست.
این تعزیه خوان اراکی در ادامه، به دشوار بودن اجرای تعزیه اشاره کرد و
افزود: شبیه‌خوانی گرچه یک کار دشوار و حرفه‌ای است، اما برای تعزیه خوان
توانمند تفاوتی در خواندن نسخه‌های گوناگون وجود ندارد. چرا که با قواعد و
اسلوب خواندن نقش‌ها کاملا آشنا بوده و دانش لازم را داراست.
وی در ادامه به افرادی که می‌خواهند وارد تعزیه‌خوانی شوند توصیه کرد که
با مطالعه و دانش کافی ورود کنند چرا که اجرای نقش در چنین افرادی
ماندگارتر خواهد بود.
رفتار سلیقه ای، تیشه ای بر ریشه تعزیه
وی از این افراد خواست که به هیچوجه دست به نوآوری در تعزیه نزنند چرا
که رفتار سلیقه‌ای تیشه به ریشه تعزیه خواهد زد. برای رساندن تعزیه به
جایگاه واقعی باید عجله کرد و ضمانت اجرایی برای برون رفت از آسیب به این
هنر نمایشی را با قدرت عملیاتی کرد.
تقویت تعزیه به عنوان یک هنر دینی، گامی در انتقال فرهنگ عاشورا و معرفی
علت قیام امام حسین (ع) است و استفاده از ابزار هنر برای تبیین واقعه
کربلا همراه با موسیقی حزن انگیز، زبان شعر و نمایش، منجر به ماندگاری این
هنر دینی شده و به همین دلیل تعزیه‌های سنتی با گذشت سالیان زیاد همچنان در
منظر مردم تازگی و جذابیت دارند.
توانمند کردن گروه‌های شبیه‌خوانی و تعزیه‌خوانی و بازآفرینی تعزیه
خوانان نسل جدید در این شرایط از اهمیت خاصی برخوردار است تا ساختار تعزیه
بتواند به ارتقای هنر دینی و ادبیات نمایشی کمک کند و موجب تعالی هنر تئاتر
نیز بشود.
بدیهی است نظارت و حمایت از تعزیه و آموزش علاقمندان جوان و نسل جدید
تعزیه خوان، کمک به تهیه ابزار و ادوات مورد نیاز و تأمین فضایی مناسب برای
علاقمندان به تماشای این هنر دینی موجب جذب مخاطب شده و پوشش مناسب
رسانه‌ای بستر صیانت و تقویت این هنر آئینی را فراهم می کند.
تعزیه به عنوان گنجینه ای نفیس از فرهنگ نمایشی ایران بسیار نیازمند
حمایت و نظارت و ساماندهی است تا از انحرافات و آسیب‌هایی که در دهه اخیر
متوجه آن شده است مصون مانده و در اصیل ترین وجه خود زنده بماند.