بزرگنمايي:

راه ترقی - دانشگاه تهران به عنوان نخستین دانشگاه مدرن ایران در بهمن 1313 شمسی رسما کار خود را در منطقه جلالیه تهران آغاز کرد.

درست است که دانشگاه تهران به عنوان نخستین دانشگاه مدرن کشور در 15 بهمن ماه 1313 با آغاز عملیات ساختمانی دانشکده پزشکی در جلالیه رسما کار خود را آغاز کرد، اما اندیشه راه‌اندازی دانشگاهی مدرن از همان سئوال عباس‌میرزا پیدا آغاز شد.
اندیشه‌ای که تنها از زبان دکتر اسماعیل سنگ نماینده ساری و تنکابن در مجلس ششم شنیده شد و با استقبال سید محمد تدین شکل اجرایی به خود گرفت. تدین ایده ساخت دانشگاهی بزرگ در پایتخت در فضایی 80 تا 100 هزار متری با تیمورتاش و شاه صحبت کرد. رضا شاه هم که از این ایده خوشش آمده بود دکتر صدیق اعلم را فرستاد تا با مطالعه در وضعیت دانشگاه‌های این کشورها طرح ساخت دانشگاه را ارائه دهد. طرحی که در هشتم خرداد 1313 به تصویب رسید.
پیش از تصویب این طرح در بهمن 1312 در جلسه هیات دولت دکتر فروغی شروع به توصیف آبادانی تازه تهران کرد. علی‌اصغر حکمت که در آن زمان کفیل وزارت فرهنگ بود بار دیگر با اشاره به این که این شهر زیبا تنها اشکالی که دارد نداشتن دانشگاه است بار دیگر موضوع دانشگاه را به جریان انداخته بود.
در همان جلسه علی‌اکبر داور وزیر مالیه بودجه 250000 تومانی به وزارت معارف داد تا زمین مناسبی را برای ساخت دانشگاه تهران پیدا کنند. حکمت فردای همان‌روز آندره گدار فرانسوی را احضار کرد و از او خواست زمین مناسب ساخت دانشگاه تهران را انتخاب کنند. گدار دو زمین بهجت‌اباد و اطراف جلالیه را برای ساخت دانشگاه پیشنهاد کرد. بهجت‌اباد به خاطر سطح سیل‌گیر زمین و پستی آن نسبت به مناطق اطرافش انتخاب نشد و حرف آخر را رضا شاه زد و گفت که جلالیه را برای دانشگاه انتخاب کنید. این حرف ختم کلام بود. بخشی از زمین‌ها متعلق به حاج‌کاظم اتحادیه و بخش دیگر متعلق به ورثه ارباب جمشید بود. این زمین‌ها به قیمت متری یک تومان در دفترخانه به اسم وزارت معارف شد و در مراسمی رسمی رضاشاه کلنگ ساخت دانشگاه تهران را در 15 بهمن 1313 بر زمین زد و لوح دانشگاه را زیر خاک دفن کردند. گلنگ دانشگاه تهران در محل پله‌های دانشگده پزشکی در خیابان جلالیه به زمین خورد و لوح در آن جا قرار دارد. دانشگاه تهران با ادغام موسسه‌های دارالفنون، مدرسه علوم سیاسی، طب، مدرسه عالی فلاحت، مدرسه صنایع و هنر، مدرسه عالی معماری و دانشسرای عالی در 24 اسفند 1313 کار خود را آغاز کرد.
طرح ساخت دانشگده دانشگاه تهران براساس موسسات آموزش عالی فرانسه بود. طراحانی که برای ساخت دانشکده‌ها و ساختمان‌ها انتخاب شدند نیز بیشتر فرانسوی بودند و رونارلد دوبرل، ماکسیم سیرو، آلکساندر موزر، آندره گدار به همراه مارکف و محسن فروغی دانشکده مختلف دانشگاه تهران را طراحی و ساختند. نخستین مدیر دانشگاه تهران وزیر معارف یعنی علی اصغر حکمت بود. بعد از آن دکتر علی‌اکبر سیاسی تا نیمه دهه سی سرپرستی دانشگاه را برعهده گرفت.
نخستین دانشکده‌هایی که افتتاح شد دانشکده طب و دانشکده علوم سیاسی و دانشکده معقول ومنقول که بعدها به دانشگده الهیات و ادبیات وعلوم انسانی تقسیم شد بودند. مسجد دانشگاه تهران نیز در سالهای بعد با طراحی عبدالعزیز فرمانفرماییان ساخته شد. دانشگاه تهران نه فقط نخستین دانشگاه ایران و تهران که دانشگاه مادر ایران است.