بزرگنمايي:

راه ترقی - شهر: تونل امیرکبیر در حد فاصل مناطق 12 و 14 و در مجاورت محدوده بازار واقع شده است که در طول زمان طراحی و اجرای آن براساس صلاحدید مسئولان امر و شرایط موجود، در چند مرحله تغییراتی در طرح ایجاد شد.

شهرام قلی نژاد، مدیر پروژه تونل امیرکبیر در گفتگو با شهر ، در پاسخ به این پرسش که چرا فعالیت تونل امیرکبیر در حین عملیات اجرا متوقف شد، افزود: فعالیت تونل امیرکبیر در مدت زمان اجرا، متوقف نشد بلکه روند اجرای پروژه در یک مقطعی به کندی پیش رفت.
او درباره تغییرات ایجاد شده در طرح تونل امیرکبیر، توضیح داد: طرح نخست شامل عبور از زیر خیابان 17 شهریور به روش Cut & Cover و اتصال به خیابان شکوفه در سطح بود. در این طرح نه تنها ترافیک خیابان 17 شهریور در زمان اجرای طرح دچار اختلال می‌شد بلکه کانال آب‌های سطحی موجود نیز معارض مسیر بوده و باید جابجایی صورت می‌گرفت. لذا تصمیم گرفته شد که عبور از زیر خیابان 17 شهریور به صورت تونلی و از زیر کانال جمع‌آوری آب‌های سطحی مدنظر قرار گیرد.
مدیر پروژه تونل امیرکبیر درباره تغییر طرح نخست به طرح دوم، بیان کرد: طرح دوم‌ به عبور از زیر خیابان 17 شهریور به ‌صورت تونل به علت وجود کانال جمع‌آوری آب‌های سطحی و اتصال به خیابان شکوفه در سطح تغییر کرد. در این حالت مسیر پس از عبور تونلی از زیر کانال آب‌های سطحی موجود در خیابان 17 شهریور و قبل از خیابان شکوفه به سطح رسیده در ادامه نیز به صورت همسطح تا میدان کلانتری امتداد می‌یافت تا با اجرای تعریض خیابان کرمان به این خیابان متصل شود.
او با بیان اینکه پس از مدتی طرح کامل‌تر شد، افزود: مقرر شد تونل از زیر خیابان 17 شهریور تا میدان کلانتری ادامه یابد و در آن نقطه به دوشاخه تقسیم شود. تونل مجزا (زیر خیابان‌های کرمان و درودیان) برای اتصال به بزرگراه امام علی (ع) و طراحی سازه‌های پارکینگ و مجتمع تجاری بود. پس از بررسی شرایط و با توجه به طراحی و شروع به ساخت بزرگراه امام علی (ع) و مزایای حاصل از طرح مذکور امکان احداث تونل و ارتباط بازار به بزرگراه مذکور مورد بررسی قرار گرفت. براساس این طرح مسیر پروژه پس از عبور از زیر خیابان 17 شهریور به صورت تونلی دوقلو تا میدان کلانتری ادامه یافته و در آنجا به دوشاخه شمالی و جنوبی تقسیم می‌شود.
قلی نژاد در ادامه، توضیح داد: در شاخه شمالی، جهت ترافیکی شرق به غرب بود؛ به صورتیکه مسافران می‌توانستند از مسیر شمال به جنوب بزرگراه امام علی (ع) وارد تونل شده و در امتداد خیابان درودیان مسیر را تا میدان کلانتری طی کنند و از آنجا نیز به سمت غرب تا سه راه امین حضور به مسافرت ادامه دهند.
به گفته مدیر پروژه تونل امیرکبیر؛ در شاخه جنوبی مسیر ترافیکی غرب به شرق طراحی شده بود. طبق طرح مسافران از دهانه ورودی تونل واقع در سه راه امین حضور وارد تونل شده و به سمت شرق مسیر تونل را طی می‌کردند و به ترتیب از زیر خیاباهای 17 شهریور، شکوفه و میدان کلانتری عبور کرده و در ادامه نیز در راستای خیابان کرمان به صورت تونل مسیر تا بزرگراه امام علی (ع) ادامه مسیر می‌یافت. در انتهای این تونل نیز امکان دسترسی به باند شمال به جنوب و جنوب به شمال بزرگراه و نیز ادامه مسیر تا خیابان پاسدار گمنام وجود داشت. همچنین در این طرح با توجه به فضاهای ایجاد شده در مسیر پروژه و پتانسیل فضاهای موجود و برای استفاده بهینه و اقتصادی از این فضاها، در حد فاصل خیابان 17 شهریور تا خیابان شکوفه، مسیر پروژه به صورت Cut & Cover اجرا می‌شد. به طوریکه در فضای بالای آن نیز سه طبقه پارکینگ و چهار طبقه مجتمع تجاری در نظر گرفته شد.
او با بیان اینکه درنهایت با در نظر گرفتن طرح تعریض خیابان کرمان و با توجه به بررسی‌های انجام شده توسط سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران و سیاست شهرداری مبنی بر لزوم تخلیه بار ترافیکی از منطقه پرتردد بازار و اضافه نکردن بر بار ترافیکی این محدوده، تغییرات دیگری در طرح تونل امیرکبیر ایجاد شد، افزود: اساس این طرح مبنی بر تخلیه ترافیک از بازار و انتقال آن به بزرگراه امام علی (ع) بود.
قلی نژاد در ادامه بیان کرد: جهت ترافیکی غالب در این طرح غرب به شرق است که در هر دو تونل شمالی و جنوبی مد نظر قرار گرفته است. در تونل شمالی مسافران بعد ورود به تونل در سه راه امین حضور، به صورت تونلی از زیر خیابان‌های 17 شهریور و شکوفه گذر کرده و به میدان کلانتری میرسد. پس از آن تونل در امتداد خیابان درودیان تا تقاطع بلوار نیکنام ادامه یافته و در این نقطه به دو شاخه تقسیم می‌شود که برای ادامه مسیر غرب به شرق و دسترسی به بزرگراه امام علی (ع) در امتداد بلوار نیکنام و پس از رسیدن به بزرگراه امام علی (ع) از زیر آن عبور کرده و در نهایت به باند جنوب به شمال بزرگراه انتقال می‌یابد.
مدیر پروژه تونل امیرکبیر ضمن اشاره به ادامه شاخه شمالی در امتداد خیابان درودیان و اتصال مسیر شمال به جنوب بزرگراه امام علی (ع)، بیان کرد: از این تونل برای عبور و مرورهای اضطراری استفاده خواهد شد. همچنین با توجه به جهت تعریف شده در این طرح ورود خودرو به پارکینگ از داخل تونل شمالی و رمپ‌های دسترسی موجود در تونل امکان پذیر نیست و رمپ‌های مذکور فقط در موارد اضطراری قابل استفاده است.
به گفته قلی نژاد؛ مسیر تونل جنوبی نیز همانند تونل شمالی (با جهت غرب به شرق) از سه راه امین حضور آغاز می‌شود تا میدان کلانتری ادامه می‌یابد. طراحی ادامه مسیر از این نقطه نیز با هدف اتصال تونل به سطح خیابان کرمان با اجرای تونل و شیب لازم پس از تعریض خیابان کرمان نیز در دست بررسی است.
مدیر پروژه تونل امیرکبیر ضمن اشاره به پیش بینی یک مسیر اضطراری در تونل شمالی (شاخه درودیان)، گفت: بر این اساس در زمان اضطرار یا ساعات خاصی از شبانه روز، جهت ترافیکی در تونل شمالی می‌تواند به جهت عکس یعنی شرق به غربه تغییر یابد به صورتیکه خودروهای اضطراری پلیس از مسیر شمال به جنوب بزرگراه امام علی (ع) وارد تونل شمالی شده و با طی کردن یک مسیر یکهزار و 100 متری به شیب پارکینگ طبقاتی می‌رسند و از آن طریق به خارج تونل هدایت می‌شوند. استفاده همزمان از مسیر اصلی تونل و مسیر اضطراری امکان پذیر نیست.
به گزارش شهر ، ساخت تونل امیرکبیر از سال 1388 آغاز و عملیات عمرانی و نصب تأسیسات و سیستم هوشمند باند شمالی این تونل در اردیبهشت سال 1393 به اتمام رسید. سال 1393 محور جنوبی تونل امیرکبیر در محله شکوفه تهران به بزرگراه امام علی متصل شد و قرار بود پارکینگ طبقاتی تونل نیز ساخته شود اما با پیشرفت فیزیکی 80 درصدی پارکینگ، پروژه به دلایل مختلفی رها شد. اما بالاخره پس از گذشت 6 سال، شهریور 1399، فضای رها شده به میدانگاه امیرکبیر تبدیل و افتتاح شد.
خبرنگار: ملیکا هاشمی