بنبست انتخاباتی در مذاکرات کنترل تسلیحات
نوشتارها
بزرگنمايي:
راه ترقی - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
محمدحسین لطفالهی/ مذاکرات مسکو و واشنگتن برای تمدید 5 ساله توافق کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی موسوم به «نیواستارت» متوقف شده است و رییسجمهور روسیه پیشنهاد داده برای مذاکره جهت توافقی جدید، تمدید یکساله توافق قبلی در دستور کار قرار گیرد. با این وجود واکنش منفی کاخ سفید به این پیشنهاد نشان میدهد که دولت دونالد ترامپ آماده است تا تیر خلاص را به یکی از آخرین توافقهای بازمانده از دوران ریاستجمهوری باراک اوباما شلیک کند. ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه روز جمعه پیشنهاد داد که توافق «نیو استارت» میان روسیه و امریکا برای حداقل یکسال دیگر بدون هیچ پیششرط و تغییری تمدید شود. به نوشته خبرگزاری تاس، او در جلسه شورای امنیت روسیه این پیشنهاد را مطرح کرد و گفت که این اقدام، امکان انجام مذاکرات پرمحتوای درباره مسائل مربوط به این توافقنامه را فراهم کرده و باعث میشود که تمامی کشورهای جهان علاقهمند به حفظ ثبات راهبردی، بدون این توافقنامه اصولی باقی نمانند. پوتین همچنین هشدار داد که روسیه سلاحها و تجهیزاتی مدرن در اختیار دارد که نمونه آن در امریکا وجود ندارد، اما با این وجود روسیه به دلیل ضرورت کنترل گسترش تسلیحات حاضر است پای میز مذاکره بنشیند. رییسجمهوری روسیه به سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه این کشور دستور داد که در آینده نزدیک مواضع مسکو در قبال پیمان کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی را جمعبندی کرده و به اطلاع مقامات واشنگتن رسانده و سعی کند «حداقل پاسخ قابل فهمی» از ایالات متحده دریافت کند. این پیشنهاد در حالی مطرح شد که کاخ کرملین دو روز پیش از آن پیشنهاد دولت امریکا مبنی بر امضای یک توافق آزمایشی و موقت برای نجات توافق «نیو استارت» را رد کرده و آن را «پیشنهادی بدون پشتوانه منطقی» خوانده بود. هر چند پیشنهاد ولادیمیر پوتین، یک عقبنشینی مصلحتی از موضع پیشین مسکو مبنی بر ضرورت تمدید 5 ساله توافق قبلی بود، اما با این حال کاخ سفید آن را رد کرد. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، مسوولان ارشد دولت ترامپ این اقدام پوتین را اقدامی مرتبط با انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده ارزیابی میکنند و معتقدند که او به دنبال توافق با رییسجمهور جدید است. به گفته این مقامات، پوتین فکر میکند ممکن است هنوز شانسی برای نجات این توافق دوران اوباما پس از انتخابات نوامبر وجود داشته باشد و از همینرو او پیشنهاد تمدید یکساله را مطرح کرده است. رابرت اوبرایان، مشاور امنیت ملی رییسجمهور امریکا در پاسخ به این پیشنهاد پوتین گفته است که «امریکا این پیشنهاد را فاقد شانس لازم برای موفقیت میداند. ایالات متحده برای کنترل تسلیحات که دنیا را جایی امن نگه میدارد جدی بوده و امیدوار است روسیه نیز با بازنگری در مواضع خود از شدت گرفتن رقابت تسلیحاتی جلوگیری کند». به گفته اوبرایان، ایالات متحده پیشتر پیشنهاد تمدید یکساله در ازای «انجماد کامل فعالیت زرادخانههای هستهای دو طرف» را مطرح کرده اما طرف روسی آن را نپذیرفته است.
پیمان کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی موسوم به «نیو استارت» پس از مذاکرات گستردهای که میان ایالات متحده و روسیه در سال 2009 صورت گرفت، نهایی شد و سرانجام در 8 آوریل 2010 از سوی باراک اوباما و دیمیتری مدودف، روسای جمهور وقت دو کشور امضا شد. روسیه و ایالات متحده اجرای «نیو استارت» را از 5 فوریه 2011 آغاز کردند و بر اساس توافق دو طرف اجرای آن تا 5 فوریه 2021 ادامه مییابد. گزینه امکان تمدید 5 ساله یکی از موارد مندرج در این توافق است که میتواند بدون هیچ تغییری اجرای توافق را تا 5 فوریه 2026 تمدید کند.
سیاست انتخاباتی
بر اساس گزارش نیویورکتایمز، روسها فکر میکنند مساله انتخابات نوامبر در موضعگیریهای دولت امریکا تاثیری جدی دارد. لئونید اسلوتسکی، رییس کمیته امور بین الملل دومای دولتی روسیه معتقد است که تمدید پیمان کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی به مدت یکسال و بدون هیچ شرطی، به پیشنهاد رییسجمهور ولادیمیر پوتین، این امکان ر ا به وجود خواهد آورد که روند مذاکرات بدون در نظر گرفتن مبارزات ریاستجمهوری در ایالات متحده ادامه پیدا کند. به گفته او، «پیشنهاد رییسجمهور به این معنی است که روسیه مجددا راهی واقعی برای برونرفت از وضعیتی که به دلیل مواضع طرف امریکایی تهدید به بنبست رسیدن است، نشان میدهد». اسلوتسکی با اشاره به اینکه پیمان «نیو استارت» تقریبا آخرین سنگ بنای باقیمانده از توافقات مربوط به کنترل تسلیحات و ثبات راهبردی است، تاکید کرد: «مباحث درباره ثبات راهبری نیازمند یک رویکرد آگاهانه، حرفهای و غیرسیاسی است.» کنستانتین کاساچوف، رییس کمیته امور بین الملل سنای روسیه نیز یادآور شد که بعد از پیشنهاد ولادیمیر پوتین، اکنون پاسخ و مسوولیت سرنوشت پیمان استارت، منحصرا بر عهده واشنگتن است. این سناتور روس تاکید کرد که پیشنهاد رییسجمهوری روسیه به امریکاییها «از لحاظ حقوقی، بینقص و از نظر سیاسی کاملا مسوولیتپذیرانه است» و اقدام درستی برای فراهم شدن زمان کافی برای ادامه مذاکرات برای رسیدن به توافقی قابل قبول دو طرف خواهد بود.
نگاهی به مواضع کاملا متفاوت دونالد ترامپ و رقیب انتخاباتیاش جو بایدن نیز تایید میکند که انتخابات پیشرو توانسته تصمیمهای دولت امریکا را تحتتاثیر قرار دهد. جو بایدن، معاون اول باراک اوباما که در مذاکرات انعقاد پیمان «نیو استارت» نیز نقش داشت در مناظرات درون حزبی انتخابات ریاستجمهوری 2020 وعده داد که در صورت پیروزی، برای 5 سال دیگر توافق «نیو استارت» را تمدید خواهد کرد. دونالد ترامپ اما معتقد است این توافق شامل بسیاری از مسائل اساسی نظامی میان دو کشور نمیشود و باید گسترش یابد، از همینرو از تمدید توافق خودداری میکند. یکی از دلایلی که ترامپ برای این موضوع مطرح کرده، عدم مشارکت چین در پیمان کنترل تسلیحات است اما پکن میگوید تعداد تسلیحات راهبردی و کلاهکهای هستهای این کشور قابل مقایسه با داشتههای روسیه و امریکا نیست و از همینرو حاضر به مشارکت در چنین پیمانی نخواهد بود.
افزایش تهدید کلاهکهای هستهای در دوره ترامپ
روزنامه واشنگتنپست در تحلیلی با اشاره به سیاستهای دولت دونالد ترامپ در قابل مساله کنترل تسلیحات و منع اشاعه نوشته است که این سیاستها سبب شده تا تهدیدهای ناشی از آزمایش موشکهای بالستیک جدید و افزایش توانایی هستهای دشمنان امریکا بسیار بیشتر از گذشته شود. به نوشته پائول سون، تحلیلگر امنیت ملی امریکا «در دوره اخیر روسیه با ساخت زیردریاییهای هستهای مدرن، افزایش تعداد کلاهکهای هستهای و دیگر سلاحهای مدرن و مخفی امنیت امریکا را تهدید میکند. چین توانسته قدرت هستهای خود را افزایش دهد و بخشی از ناوگان خود را به تسلیحات هستهای بسیار مدرن مجهز کند. کره شمالی و ایران نیز فعالیتهای نظامی و هستهای خود را به نسبت سابق بهطور چشمگیری افزایش دادهاند و با این حال دولت ترامپ هنوز اقدام خاصی در این زمینه نداشته است». شکست دیپلماسی امریکایی در این حوزه در حالی رقم خورده است که دونالد ترامپ در رقابتهای انتخاباتی سال 2016 در قامت یک مخالف تسلیحات هستهای ظاهر شد و از سیاست دولتهای مختلف امریکا از 1980 به این سو انتقاد کرد. با این حال اکنون و پس از گذشت قریب به 4 سال از آغاز ریاستجمهوری او، امریکا هنوز موفق نشده با هیچکدام از رقبا یا کشورهایی که از نگاه واشنگتن «تهدید» خوانده میشوند، توافقی در راستای جلوگیری از گسترش تسلیحات هستهای امضا کند.
جفری لویس، عضو اندیشکده لونبری و تحلیلگر کنترل تسلیحات درباره وضعیت فعلی سیاست خارجی امریکا میگوید: «موافقتنامه کنترل تسلیحات با روسیه در آستانه نابودی است، چین مشارکت در هیچ مذاکرهای را نپذیرفته و سیاست دولت ترامپ ایران و کره شمالی را وا داشته تا نگاهشان را از واشنگتن برگردانند. این در حالی است که عربستان سعودی در پشت پرده در حال اقداماتی جالب توجه است». به گفته او، تداوم این «وضعیت بد» در آینده به ضرر امریکا تمام خواهد شد.
-
دوشنبه ۲۸ مهر ۱۳۹۹ - ۲۳:۳۰:۲۹
-
۱۲۴ بازديد
-
-
راه ترقی
لینک کوتاه:
https://www.rahetaraghi.ir/Fa/News/183467/