بزرگنمايي:

راه ترقی - رئیس قوه قضائیه با تاکید بر اینکه تلاش‌ها باید معطوف به استحکام خانواده باشد، گفت: عدم گسست خانواده اصلاساسی است و تلاش‌های فرهنگی، اجتماعی، قضایی و سیاسی ما باید برای حفظ بنیان خانواده باشد.

رئیس قوه قضائیه با تاکید بر اینکه تلاش‌ها باید معطوف به استحکام خانواده باشد، گفت: عدم گسست خانواده اصلاساسی است و تلاش‌های فرهنگی، اجتماعی، قضایی و سیاسی ما باید برای حفظ بنیان خانواده باشد. سید ابراهیم رییسی پس از بازدید از این مجتمع و دیدار رو در رو با مراجعه‌کنندگان، کارکنان و قضات، با حضوردر جمع کارکنان و قضات این مجتمع نکات مهمی را در رسیدگی به پرونده‌های مربوط به مسائل خانواده مطرح کرد.
رئیسی با بیان اینکه طبق آیات و روایات، اساس و بنیان خانواده بر مودت، رحمت و عشق‌ورزی بنا شده است، گفت: رابطه زوجیت یک ارتباط حقوقی است، اما اساس و پایه آن را دلدادگی تشکیل می‌دهد.
وی احیای نقش قاضی مشاور زن در مجتمع‌های قضایی را یکی از ضرورت‌های مهم برای حل مشکلات مجتمع‌های خانواده و حرکت به سمت اصل حکمیت در این پرونده‌ها عنوان کرد و افزود: از کارهای مهمی که در این دوره بایدانجام شود، استفاده از ظرفیت بانوان در قضاوت است.
رئیس قوه قضائیه سازوکارهای حل اختلاف، داوری و مشاوره را از مهم‌ترین سازوکارهای پیش از دادگاه عنوان کردکه باید فعال شوند و در مجموع راهبرد حکمیت در موضوع پرونده‌های خانواده را تقویت کند تا کار به دادگاه‌ها ومحاکم نرسد.
رئیسی با بیان اینکه مسائل مربوط به خانواده و زن، مسائلی چندساحتی است که نباید آن را صرفا یک مسئلهحقوقی دانست، گفت: موضوعات مربوط به خانواده و زن، از جمله مباحث چندرشته‌ای هستند و به همین دلیلمطالعات و راهکارهایی که درباره آن‌ها ارائه می‌شود باید چندرشته‌ای باشند.
رئیسی ضمن تاکید بر لزوم آسیب‌شناسی دقیق مشکلات موجود در بنیان خانواده که باید توسط دانشگاهیان،حوزویان و مسئولان بخش‌های مختلف کشور انجام شود، توضیح داد: اگر نظام خانواده به هر شکلی دچار آسیب وتزلزل شود، دادگاه راه‌حل این آسیب‌ها نیست، بلکه دادگاه آخرین مرحله رفع این آسیب و مشکل است.
وی با تاکید بر لزوم تقویت نظام حکمیت برای مسائل خانواده، آن را راهکاری عنوان کرد که قرآن کریم برای مسائل ودعاوی خانوادگی مطرح کرده است.
رئیسی ادامه داد: آنچه در موضوع حکمیت اهمیت فراوانی دارد این است که وابستگان و پیوستگان زوجین که شاهدعقد بودند، برای حکمیت و سازش زوجین در هنگام بروز مشکل نیز وارد میدان شوند و با کدخدامنشی و ریش‌سفیدیموضوع را فیصله دهند.
وی همچنین به مسئله مهریه اشاره کرد و افزود: از مهریه در متون دینی به عنوان صداق یاد شده که صداق به معناینشانه صداقت طرفین است. بر همین اساس مهریه نباید به سلاحی بین دو طرف برای کشمکش آن‌ها تبدیل شود. گاهی زوج به واسطه مهریه بر زوجه ظلم می‌کند و گاهی این ابزار توسط زوجه علیه زوج استفاده می‌شود.
رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه مهریه حقی بر جانب زوجه است که حتما باید پرداخت شود، گفت: مهریه برعهده زوجاست و اگر زوج توانایی پرداخت آن را نداشته باشد، باید مهریه را تقسیط کرد، ولی این موضوع به معنای ساقطشدن دِین از او نیست. از سوی دیگر هم اگر افرادی برای فرار از پرداخت دِین اموال خود را به نام کس دیگری کنند،این خود مجددا یک جرم دیگری است که نباید با آن مماشات کرد.
رئیسی با اشاره به ضرورت وجود سازوکار پشتیبانی و اطلاعاتی برای قاضی گفت: وقتی یک زن برای مهریه یا نفقهخود به عدلیه و دستگاه قضایی پناه می‌آورد، قاضی باید به اطلاعات و حساب‌های طرف مقابل دسترسی داشتهباشد تا اگر ظلمی به او روا شده، بتواند از این ظلم جلوگیری کند.
وی با بیان اینکه مهریه دِینی است که باید پرداخت شود و کسی نگفته این دِین نباید پرداخته شود، تاکید کرد: ماگفته‌ایم اگر احراز شود که زوج توانایی پرداخت مهریه را ندارد، راهکار پرداخت مهریه توسط او «زندان رفتن» نیست.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به جدی گرفتن موضوع «عاطفه مادری» توسط قضات خانواده توضیح داد: من از مردانیکه رحم و مروت ندارند و بعضا برای هفته‌ها و ماه‌ها، مادر را از دیدن فرزندشان محروم می‌کنند، تعجب می‌کنم. مگرمی‌شود به عاطفه مادری بی‌توجه بود؟ مادران در این مواقع به عدلیه پناه می‌آورند تا اجازه ندهند نسبت به عاطفهمادری آن‌ها این ظلم فاحش انجام شود. حتما باید جلوی این نوع روحیات که بخواهد حق فرزند را نادیده گرفت،گرفته شود.
رئیسی با بیان اینکه خانمی که به عدلیه پناه می‌آورد، حتما باید از او رفع ظلم شود، گفت: ما باید سازوکاری دردادگستری ایجاد کنیم که اجازه داده نشود ظلم جدایی طولانی‌مدت فرزند از مادر اتفاق بیفتد. ما باید دسترسیقاضی به اسناد و اطلاعات را به نحوی ایجاد کنیم که به دسترسی افراد به حقوقشان کمک کند.
وی همچنین با بیان اینکه نباید اجازه داد که طلاق توافقی به سهولت انجام شود، افزود: طلاق توافقی عموما مربوط بهماه‌های اول زندگی است و ما در اینجا باید ارزیابی کنیم که آیا این طلاق درست است یا درست نیست. نقشحکمیت، مشاوره و ریش‌سفیدی در موضوع طلاق‌های توافقی بسیار موثر است.
رئیس قوه قضائیه ضمن انتقاد از آن دسته دفاتر مشاوره‌ای که در مرحله اول مراجعه یکی از زوجین، آن‌ها را سریعابه طلاق توصیه می‌کنند، گفت: دعاوی حوزه خانواده، وکلای خاصی را می‌طلبد. درست است که وکلا از موضوعاتحقوقی مطلع هستند، اما این کافی نیست و وکلای مربوط به دعاوی خانواده باید با مسائل این حوزه آشنا باشند.
مشاهده می‌شود که برخی دفاتر مشاوره در همان مرحله اول مراجعه خانواده، به جای آنکه طرفین را به سازش دعوتکنند آن‌ها را به جدایی توصیه می‌کنند. این کار نه شرعی، نه حقوقی و نه متناسب با سیاست‌های نظام است. هرکس که مشاور روانشناسی بود لزوما نمی‌تواند مشکلات خانواده‌ها را حل کند.
رئیسی دادگاه را آخرین مرحله رسیدگی به مشکلات خانواده دانست و در همین زمینه بر نقش شوراهای حل اختلافدر بخش خانواده و حوزه مشاورت قبل از دادگاه خانواده تاکید کرد.
وی با بیان اینکه یکی از شاخص‌های تلاش در مجتمع‌های قضایی خانواده، وقت گذاشتن قضات روی یک پروندهبرای صلح و سازش است، افزود: همانطور که شورای حل اختلاف کارآمد آن شورایی است که صلح و سازشبیشتری داشته باشد، مجتمع قضایی کارآمد هم آن مجتمعی است که صلح و سازش بیشتری در آن دیده شود. خانمی که مسئول شعبه شورای حل اختلاف بودند گفتند که ما 50 درصد مسائل خانواده را در شعبه شورای حلاختلاف حل می‌کنیم که این آمار، آمار خیلی خوبی است.
رئیس قوه قضائیه مسئله دادگاه‌های خانواده را یکی از محورهای مهم تحولی در دوره جدید قوه قضائیه برشمرد وگفت: امید است با اقدامات در نظر گرفته شده تحول قابل توجهی در حوزه دادگاه‌های خانواده صورت بگیرد. امیدواریم حداکثر ظرف مدت سه ماه، با نگاه به سیاست‌های جدید نظیر تقویت بخش‌های قبل از دادگاه و احیاینقش مشاورین و قضات زن، شرایط متفاوتی برای مجموعه‌های دادگاه‌های خانواده داشته باشیم.
به گفته رئیسی، کاهش احکام مربوط به بازداشت در دادگاه‌های خانواده کار بسیار خوبی است چراکه هم دورهکروناست و هم اینکه با صرف بازداشت فرد، پول تهیه نمی‌شود.