بزرگنمايي:
راه ترقی- «بهرام سبحانی» در نامه ای چهار صفحه‌ای، 6 ایراد مهم طرح مجلس برای
بازار فولاد را تشریح کرد و برای اصلاح هر یک از آنها پیشنهاداتی ارائه
داد.
برهم زدن زنجیره فولاد با عرضه مواد اولیه معدنی در بورس کالا
انجمن مزبور در بند نخست نامه خود آورده که ورود مجلس به مسائل معاملاتی
در بالادست زنجیره فولاد ضروری نیست و می‌افزاید: در سال‌های گذشته تاکنون
در هیچ مقطعی مشکل تنظیم بازار آهن و فولاد در بخش تولید تا فولاد میانی
(بیلت و اسلب) وجود نداشته و آنچه موجب شده تا مجلس به این موضوع ورود کند،
وجود مشکل در شیوه توزیع و فروش از مرحله شمش به بعد است.
انجمن تولیدکنندگان فولاد می‌افزاید: صدور دستورالعمل برای کل زنجیره از
سنگ آهن تا محصول نهایی نه فقط ضرورت نداشته، بلکه تبعات آن می‌تواند
به‌هم‌ریختگی در زنجیره و برهم زدن تعادل در بازار سرمایه و سایر بخش های
اقتصادی مربوط به این صنعت را موجب شود.
حذف تبصره های ضدصادراتی
رویکرد ضد صادراتی این طرح نیز مورد انتقاد انجمن فولاد قرار گرفته و
در نامه خود با اشاره به مازاد 50 درصدی تولید فولاد کشور نسبت به نیاز
داخل، توسعه صادرات را یکی از الزام های صنعت فولاد کشور دانسته است.
برابر این نامه، در شرایطی که کشور به تامین ارز حاصل از صادرات غیرنفتی
نیاز مبرم دارد و صادرات فولاد با توانمندی ارزآوری سالیانه بیش از 6
میلیارد دلار، پس از نفت و پتروشیمی مهمترین منبع تامین ارز کشور به شمار
می‌رود، طرح مواردی همچون حذف معافیت مالیاتی صادرات فولاد (تبصره 2 ماده 3
طرح یاد شده) و وضع عوارض صادراتی بر این زنجیره ( تبصره 3 ماده 3 طرح)
بسیار عجیب و فاقد توجیه بوده و مغایر با اهداف برنامه ششم توسعه و تاکیدات
رهبر معظم انقلاب مبنی بر «جهش تولید» و کاهش وابستگی اقتصاد به نفت محسوب
می‌شود.
عرضه اختصاصی فولاد برای صنایع پایین‌دستی
انجمن فولاد در بند سوم نامه خود عرضه همه محصولات زنجیره فولاد در بورس
کالا را باعث خدشه‌دار شدن روند تولید در صنایع مصرف‌کننده فولاد از جمله
پروژه‌های نفت و گاز، صنایع خودرو و لوازم‌خانگی ارزیابی کرده و با اشاره
به امکان‌پذیر نبودن عرضه محصولات خارج از استاندارد در بورس کالا، پیشنهاد
داده که محصولات صنعتی خاص (سفارشی) و خارج از درجه‌بندی کیفی استاندارد
از شمول ماده 2 طرح یاد شده خارج شود و این محصولات بر مبنای قیمت‌های
مکشوفه در بورس فقط به کارخانه‌های تولیدی به شیوه عرضه اختصاصی فروخته
شود.
سهمیه های غیرواقعی در سامانه بهین‌یاب
همچنین ملاک قرار دادن سهمیه‌های مندرج در سامانه بهین‌یاب، مورد انتقاد
انجمن فولاد قرار گرفته و افزوده است: سهمیه‌های غیر واقعی و نادرست
سامانه مزبور یکی از عوامل التهاب‌آفرین بازار فولاد در ماه‌های
گذشته معرفی شده و انجمن فولاد پیشنهاد داده که یک بازه زمانی 6 ماهه برای
اصلاح و به‌روز رسانی سهمیه‌های مندرج در سامانه بهین‌یاب در نظر گرفته شود
و در این زمان، بر اساس تجربه 25 ساله فولاد مبارکه تخصیص سهمیه‌ها به
شیوه ظرفیت‌سنجی تولید واقعی تولیدکنندگان انجام شود.
همچنین در این بند با توجه به لزوم تمرکز تنظیم بازار بر محصولات نهایی
که به دست مردم می‌رسد، پیشنهاد شده که لوله و پروفیل نیز در بورس کالا
عرضه شود.
ضرورت برنامه ریزی قبلی برای صادرات فولاد
انجمن فولاد ایران در بند پنجم از نامه خود به رییس کمیسیون صنایع و
معادن مجلس آورده است: مشروط‌سازی صادرات به مازاد عرضه هفتگی در بورس کالا
در تضاد با فرآیند صادرات آن هم در شرایط تحریم است و ضمن اینکه صادرات
فولاد نیازمند برنامه‌ریزی قبلی و هماهنگی‌های متعدد با مشتریان و سایر
ذی‌نفعان به منظور دور زدن تحریم‌هاست.
انجمن یاد شده، پیشنهاد داده در چارچوب تحقق هم‌زمان تامین نیاز داخلی و
توسعه صادرات فولاد، بر رعایت کف عرضه هفتگی در بورس کالا تمرکز شده و
صادرات همه محصولات زنجیره فولاد به میزان مازاد کف عرضه (اعم از این که
فروش رفته یا نرفته باشد) مجاز شناخته شود.
استفاده از نظرهای بخش خصوصی
بند پایانی نامه انجمن فولاد هم به ساختار کمیته رصد و پایش بازار فولاد
که در طرح مجلس آمده، اشاره دارد و انجمن ضمن تاکید بر لزوم بهره‌گیری
حداکثری از نظرات تشکل‌ها و بخش خصوصی برای اتخاذ تصمیمات کارشناسی و
اجرایی، درخواست کرده که هر هفت عضو تعیین شده برای این کمیته دارای حق رای
باشند.
براساس طرح توسعه و تولید پایدار زنجیره فولاد با
رویکرد اصلاح سیاست‌های تنظیم بازار که توسط کمیسیون صنایع و معادن مجلس
تهیه شده و تاکنون به تصویب نمایندگان مجلس نرسیده، آمده است: همه محصولات
زنجیره فولاد با رعایت مفاد بند ج ماده 36 قانون احکام دائمی کشور مصوب
دهم بهمن‌ماه 95 برای فروش داخلی ملزم به عرضه و فروش در بورس هستند.
معامله محصولات فوق در خارج از بورس ممنوع بوده و در حکم خارج از شبکه
محسوب می‌شود.
همچنین در معاملات محصولات زنجیره فولاد شامل سنگ آهن، کنستانتره،
گندله، آهن اسنفجی و فولاد خام و ورق‌های فولادی، سازمان بورس کالای ایران
موظف است به کارخانه‌های تولیدی دارای کد بهین‌یاب و بر اساس سهمیه مندرج
در سامانه بهین‌یاب اجازه ثبت سفارش و خرید بدهد. فروش مواد اولیه و
محصولات خریداری از بورس کالا توسط خریداران ممنوع است و متخلفان به دلیل
اخلال در بازار برای رسیدگی به دستگاه قضایی معرفی می‌شوند.