بزرگنمايي:
راه ترقی- تولد، ازدواج، یافتن شغل مناسب و اموری از این دست مهم ترین برهه‌های
زندگی به شمار می روند و هر دوره از زندگی نیز فرصت ها و چالش های خاص خود
را دارد. دوران بازنشستگی و سالمندی هم در انتظار همه انسان ها است.
می دانی از یک جایی به بعد باید بگویی و شنیده شوی، اما این روزها شنیدن
تمام درددل های بازنشستگان پر از استرس و نگرانی است... در این گزارش با
افرادی که سال هاست بازنشسته شده اند هم‌کلام شده ایم تا از سختی‌ها و تلخی
روزگارشان با ما بگویند. با ایسنا همراه باشید...
از حرف تا عمل به همسان‌سازی
طاهره 54 سال دارد. او درباره گرانی و تورم و تاثیرات آن بر بازنشستگان و
مستمری‌بگیران به ایسنا می گوید: «زندگی من بسیار سخت و دشوار می گذرد،
تورم و گرانی این چند ماه اخیر کاملا ما را داغان کرد. قبلا می گفتیم مردم
سفره هاشان کوچک شده اما الان سفره های همه ما خالی شده است، دیگر از پس
مخارج روزمره و عادی زندگی مان بر نمی آییم.»
این بازنشسته افزود: «مدت‌هاست دغدغه اصلی بازنشستگان اجرای
همسان‌سازی است. متاسفانه دولت در سال‌هایی که شرایط خوبی داشت همسان‌سازی
را اجرا نکرد. اکنون شرایط اقتصادی سختی را پشت سر می‌گذاریم ولی به هر حال
باید آن را اجرا کند.»
از او می پرسم همسان‌سازی حقوق
بازنشستگان تا چه اندازه کارآمد بود، مکثی کرد و گفت: «چه همسان سازی، چه
تناسب حقوقی همه‌اش غیرواقعی است. هر حقوقی را 20 الی 30 هزار تومان افزایش
داده اند که با این میزان افزایش، هیچ همسان‌سازی و تناسب حقوقی صورت
نگرفته است.»
طاهره در ادامه عنوان کرد: «این همسان‌سازی برای حقوق بالا یا حداکثر
بگیران فایده دارد. برای ما حداقل بگیران با این تورم، کمرشکن و به
اندازه‌ی سر سوزن فرق ندارد.»
سهم آزاد 99 درصدی از تجویز دارو به بازنشستگان
او با اشاره به گرانی داروهای مصرفی اظهار کرد: «پزشکان من را به شکل
آزاد ویزیت می کنند و تعرفه 99 درصد داروهایی که برایم تجویز می شود، آزاد
است. هزینه داروها بسیار زیاد است. مدتی دیسک کمر و تنگی نخاع دارم و به
دلیل گرانی داروها و ویزیت دیگر نمی توانم به دکتر مراجعه کنم. سال هاست
چشم انتظار همسان سازی بوده ام و این هم نتیجه‌اش...»
از تورم 22 درصد تا افزایش حقوق 22 هزار تومانی
طاهره با اعتراض به وضعیت موجود بیان کرد: «زمانی که در بودجه 1400 نرخ
تورم 22 درصد پیش بینی شد، آیا واقعا درد جامعه را دیده اند!؟»
وی از افزایش قیمت اجناس در بازار گفت: «ماه گذشته مرغ کیلویی
16 هزار تومان بود، اما حالا کیلویی 32 هزار تومان است، یک قالب پنیر 7
هزار تومان می خریدم و الان21 هزار تومان، شما به این موارد نرخ تورم 22
درصد می گویید! واقعا نمی دانم روی چه حسابی می گویند تورم 22 درصد هست و
22 هزار تومان به حقوق ما اضافه می کنند.»
دخل و خرجی که جور نیست
این بازنشسته آموزش و پرورش توضیح
می دهد: «با حقوق دو میلیون و 350 هزار تومان ماهانه زندگی می کنم. یک
میلیون و هفتصد هزار تومان اجاره خانه‌ام می شود و بین 200 تا 300 هزار
تومان هزینه آب و برق و تلفن را پرداخت می کنم یعنی در واقع ماهی 350 هزار
تومان برایم باقی می ماند حالا شما بگویید چگونه می توانم زندگی کنم! زندگی
واقعا بر ما سخت می گذرد و نمی دانیم دردمان را به چه کسی بگوییم.»
طاهره عنوان می‌کند: «وام بازنشستگی سود 17الی 18 درصدی دارد که برای
بازپرداخت آن بسیار دچار مشکل می‌شوم؛ چرا که با گرفتن وام باید تمام حقوقم
را باید برای پرداخت کنار بگذارم و دیگر از پس هزینه کرایه خانه و زندگی
بر نمی‌آیم. اگر وام نگیرم نمی دانم چگونه باید زندگی خود را سپری کنم.»
تجربه مسئولین با حقوق بازنشستگان
او در ادامه از انتظارات خود می گوید: «من از دولت هیچ توقعی ندارم فقط
افرادی که قانون را تصویب می کنند همین حقوق را برای بازنشستگی خودشان در
نظر بگیرند و یک ماه با این حقوق زندگی کنند و نتیجه را بگویند که چگونه
توانستند با دریافتی دو میلیون 350 هزار تومانی کرایه خانه، هزینه درمان،
پول آب و برق و تلفن و تهیه خوراک را پرداخت کنند؟»
این بازنشسته آموزش و پرورش با صدایی پر بغض به سخنان خود این
گونه خاتمه داد: «من هر سال خانه ام را جا به جا می کنم وتمام ترسم از
مبلغی است که قرار هست صاحب خانه افزایش دهد. او هم با مبلغ اجاره خانه
امورات زندگی خود را می گذراند و من هم از پس مخارج زندگی ام بر نمی آیم.
کاش چاره‌ای برای این مشکلات پیدا شود.»
فشار به اقشار کم‌درآمد
مراد بازنشسته بعدی است که پای صحبت‌هایش می‌نشینیم. او که با مشکلات و
سختی های زیادی رو به‌رو شده، به ایسنا می گوید: «تورم و گرانی روی زندگی
روزمره بازنشستگان، و گروه های کم درآمد و حتی تعاملات اجتماعی آن ها بسیار
تاثیر گذاشته است. مشکلات مالی سبب مشکلات رفتاری و کاهش همبستگی بین
اعضای خانواده می‌شود و آرامش را از خانواده‌های باز نشسته می‌گیرد.»
از کنترل تورم تا شکوفایی جامعه
این مرد 47 ساله از انتظارات خانواده خود و کنترل تورم و گرانی گفت:
«زمانی جامعه به رشد و شکوفایی می‌رسد که با کنترل تورم شاهد افزایش حقوق
قشرهای کم درآمد باشیم و یک بازنشسته بتواند تمامی نیازهای زندگی خود را
تامین کند.»
او با اشاره به همسان سازی و افزایش حقوق عادلانه ادامه می دهد: «همسان
سازی حقوق بازنشسته ها و اجرایی شدن آن توسط دولت در سال جاری یکی از
آرزوهای بازنشستگان بود که موجب رضایت‌مندی و خوشحالی شد، اما با تورم
فعلی، چندان تغییر و تحولی در حقوق باز نشستگان ایجاد نکرد.»
دوران بازنشستگی = دوران حمایت؟
مراد از تمام سختی هایی که با آنها دست و پنجه نرم می کند گفت و اضافه
کرد: «مشکلات معیشتی بازنشستگان پس از بازنشستگی بسیار زیاد است. فرزندان
بازنشستگان نیاز به حمایت مالی دارند. زمانی که نیاز افراد خانواده تامین
نشود؛ همبستگی از بین خواهد رفت و این شروع مشکلات خانوادگی است.»
وی با اشاره به دغدغه های سه دهه خدمت افزود: «بعد از سی سال خدمت بیمه
های خدمات درمانی ما به گونه ای است که پاسخگوی هزینه های اندکی است. اگر
فرد بازنشسته به بیماری خاصی دچار شود و به پزشک متخصص مراجعه کند، خدمات
درمانی به صورت آزاد در نظر گرفته می شود و قیمت و گرانی داروها را هم که
می‌دانید.»
نامهربانی مسئولین با بازنشستگان
اما مسعود از مشکلات عدیده بازنشستگان یاد می‌کند و می گوید:
«بازنشستگان هم‌چنان از مسئولین نامهربانی می بینند. اخیراً خط فقر در
ایران را ده میلیون تومان اعلام کردند که این باعث اختلال شدید در زندگی
مردم شده است.»
او ادامه داد: «دخل و خرج مردم با هم هماهنگ نیست. بازنشستگان در این
روزهای وانفسای گرانی، دچار سختی زندگی شده اند و تحت تاثیر تورم و گرانی
هر روز سفره‌هایمان کوچک تر می‌شود.»
اقتصاد کشور بیمار است
این شهروند عنوان می‌کند: «همسان سازی صورت گرفت وتا حدودی حقوق
بازنشستگان افزایش یافت. ولی از آن جایی که نتوانسته‌اند بازار را کنترل
کنند و با توجه به این که اقتصاد کشور بیمار است، هیچ تاثیری در بهبود
کیفیت زندگی بازنشستگان نداشته است.»
مشکلات بیمه‌ای، مهم ترین چالش
این شهروند بازنشسته افزود: «بازنشسته ها با توجه به اقتضای سن‌شان
بیشتر در معرض بیماری هستند و به بیمه طلایی نیاز دارند . آن چه که
بازنشستگان برای درمان خود هزینه می کنند بیمه با تاخیر، آن هم تنها قسمتی
از هزینه‌ها را پرداخت می کند.»
چشم انداز خوبی برای بهبودی اوضاع نمی بینم
مسعود مکثی کرد و گفت: «دیگر چشم انداز خوبی برای بهبود اوضاع نمی بینم.
با این نرخ تورم در بودجه سال آینده یقیناً وضعیت بدتر و مردم دچار مشکلات
عدیده ای خواهند شد. با این تورم خیلی اقلام از سبد غذایمان حذف شده، که
خود باعث بیماری های جسمی و روانی بازنشستگان می شود و موجب می‌شود دوباره
مشکلات جدیدتری رخ دهد.»
مشکلات قشر
بازنشسته از تبعیض در پرداختی به آنان تا تورم و گرانی‌ها و عدم تناسب میان
حقوق دریافتی با هزینه‌های زندگی متفاوت است. در روزهای گذشته عضو هیات
مدیره کانون عالی بازنشستگان کشور نیز در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه
هم اکنون دریافتی کارگران با احتساب مزایا و سنوات به حدود سه میلیون تومان
می‌رسد، گفته بود: «برای اینکه کارگران بتوانند معیشت بهتری داشته باشند، باید دریافتی آنها در سال آینده به حداقل پنج میلیون تومان برسد.»
گرانی به بهانه افزایش دستمزد
به گفته جواد اکبری، بر اساس قانون، نرخ دستمزد هر سال عمدتا بر
اساس تورم و سبد هزینه زندگی خانوار تعیین می‌شود و اگر بخواهیم افزایش
دستمزد سال آینده را صرفا بر اساس نرخ تورم هم در نظر بگیریم باید 45 درصد
بیشتر شود، زیرا بر اساس آمارهای رسمی میانگین تورم امسال حدود 45 درصد
بوده و فکر می‌کنم سال آینده بیشتر هم بشود. همچنین بعد از هر افزایش
دستمزد به بهانه گران شدن مزد قیمت تمامی اجناس نیز فورا بالا می‌رود و
مجموع این موارد افزایش دستمزد سال آینده را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
وی در ادامه با بیان اینکه افزایش دستمزد کارگران بازنشسته نیز متاثر از
تصمیمی است که برای دستمزد سال آینده گرفته خواهد شد، تاکید کرده است:
«کارگران بازنشسته هم چشم انتظار بهبود وضعیت معیشت خود هستند و امیدواریم
به وضعیت زندگی آنها نیز توجه شود.»
بر اساس آمار در ایران از حدود 23 میلیون نفر جمعیت فعال، حدود هفت
میلیون نفر بدون بیمه بازنشستگی هستند. با توجه به اینکه شمار ورودی‌های
جدید به صندوق‌های بازنشستگی کاهش یافته و از سویی جمعیت سالمندی که بیشتر
آن ها جامعه بازنشستگان حقوق‌بگیر را تشکیل می‌دهد نیز رو به افزایش است،
اما پرداخت مستمری بازنشستگان نسل‌های بعدی چگونه توجیه می‌شود و آینده
جمعیت رو به افزایش سپیدمویان کشور چه خواهد بود؟ . . .