بزرگنمايي:
راه ترقی- پیش از او محمدعلی نجفی که حتی کمتر از یک
سال به صندلی ریاست سازمان میراث فرهنگی تکیه زده بود و بعد از او باز هم
مدتی را در شهرداری گذرانده بود، این امید را در دل میراثی‌ها زنده کرد.
البته حالا می‌توان امیدی چند برابر از حضور حناچی در شهرداری تهران داشت.
حالا با آمدن حناچی، نه تنها
دوستداران میراث فرهنگی از این انتخاب راضی‌اند، بلکه مسئولان سازمان میراث
فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز خواسته‌های زیادی از او به عنوان مدیر
جدید شهر تهران دارند.
با پیشینه‌ی حناچی، انتظارها در میراث فرهنگی از او بیشتر است
علی‌اصغر مونسان، رییس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، که
با این پرسش چشمانش از خوشحالی برق می‌زند، به ایسنا می‌گوید: آقای حناچی
پیشنیه‌ی خوبی در حوزه‌ی میراثی دارد، انتظار میراث فرهنگی نیز همکاری
بیشتر است تا بتوانیم در دوره‌ی او، اتفاقات بهتری را رقم بزنیم، اگرچه
همه‌ی شهرداران تا امروز این همراهی را داشته‌اند اما به واسطه‌ی پیشینه‌ی
او انتظارها بیشتر است.
او با بیان این‌که امیدواریم در
دروه او همکاری بیشتری بین شهرداری تهران و سازمان میراث فرهنگی به وجود
آید، ادامه می‌دهد: باید بتوانیم رویدادها و اتفاقات جدید و نوئی را با
حضور او رقم بزنیم.
معاون رییس جمهور، یکی
از کارکردهای خوب هر شهردار را بویژه در شهرداری تهران، توجه ویژه به
بافت‌های تاریخی می‌داند و می‌افزاید: امروز این موضوع دیگر فراگیر شده و
به یک مطالبه‌ی عمومی از نظر اهمیت و توجه به میراث فرهنگی و ارتقای شهری
از سوی مردم تبدیل شده است.
وی با اشاره به این‌که
اگر ما به بافت‌های تاریخی شهر توجه کنیم و بتوانیم این بازآفرینی شهری را
اجرائی کنیم، قطعا شروع آن با موضوعات میراث فرهنگی خواهد بود، توضیح
می‌دهد: این یعنی موضوعات سازمان میراث فرهنگی، می‌تواند نشاط و امید ایجاد
کند، بافت شهری را تغییر دهد، برای شهروندان فضای تفریح و فضای آرام شهری
فراهم کند. بنابراین معتقدم یکی از موضوعات مهم هر شهرداری قطعا باید ایجاد
فضای مطلوب شهری برای مردم باشد.
شهر را مطلوب مردم کنید؛ نه ماشین‌های شهر
مونسان با تاکید بر
این‌که بافت‌های تاریخی یک ظرفیت بی‌نظیر در شهرهاست، ادامه می‌دهد: اما
متاسفانه تا کنون به این موضوع توجه نکرده‌ایم و به طور دائم فکر می‌کنیم
که با هزینه‌کردن میلیاردها تومان پول، پروژه‌های مدرن و جدید درست کنیم،
تا با این پروژه‌های جدید فضای مطلوب شهری ایجاد کنیم، در حالی که ما یک
کشور تاریخی هستیم که داشته‌های زیادی را از گذشته به ارث برده‌ایم، فقط
کافی است به این‌ها موارد بپردازیم، بنابراین به مراتب هزینه‌های کمتر نسبت
به پروژه‌های جدید هزینه می‌شود، کافی است به بافت‌های تاریخی توجه کنیم.
او با اشاره به وجود چند
نقطه‌ی کوچک در تهران که با انجام برخی کارها، به یک منطقه‌ی شهری مطلوب
تبدیل شده‌اند، می‌گوید: امیدواریم در دوره آقای حناچی بتوانیم کارهای
ماندگارِ مطلوبی برای ارتقای فضای شهری انجام دهیم و شهری مطلوب مردم شهر و
نه مطلوب ماشین‌های شهر آماده کنیم.
طرح تبدیل میدان مشق به مرکز موزه‌های ملی شهر در دستور کار قرار گیرد
محمدحسن طالبیان، معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، نیز از این پرسش استقبال می‌کند.
او می‌گوید: معتقدم
شهردار جدید تهران، خود متخصص مرمت شهری است، از یک سو تهران پایتخت و
بزرگترین شهر کشور است و از سوی دیگر دو منطقه ری و شهر تهران، دوره‌های
تاریخی مهمی را پشت سرگذاشته‌اند، بنابراین از تنوع فرهنگی بی‌نظیری
برخوردارند که باید در حوزه هویت و هسته تاریخی تهران روی آن‌ها
سرمایه‌گذاری کنیم.
وی با بیان این‌که بخشی
از توجهات شهرداری به حوزه‌ی میراث فرهنگی، در گذشته وجود داشته است، ادامه
می‌دهد: این‌که شهردار بتواند با یک برنامه منسجم و یکپارچه در مورد
پهنه‌های تاریخی تهران در میراث تاریخی، طبیعی و میراث ناملموس کمک کند،
اهمیت زیادی دارد، یعنی انتظار آن در دراز مدت، به ویژه تا زمانی که او در
این شغل است، باید نگاه فرهنگی خود را گرچه به عنوان یک متخصص که سال‌ها با
آن مواجه بوده، همچنان دارا باشد، هر چند اکنون باید دیگر این بُعد را
برجسته کند.
او با اشاره به تاثیری
که شهرداری با شناسایی، حفاظت و نگهداری از بناهای تاریخی تهران می‌تواند
داشته باشد، می‌افزاید: از سوی دیگرایجاد زیرساخت‌های لازم در شأن پهنه‌های
تاریخی اهمیت زیادی دارند، آن‌چه که می‌تواند به این موضوعات کمک کند
موارد روشنی مانند پهنه‌ی بازار و کاخ گلستان تا میدان مشق، موزه ملی ایران
و خیابان سی‌تیر دارد، که با تبدیل میدان مشق به مکانی برای موزه‌های ملی
تهران این نقش را نشان می‌دهد، یعنی در این شرایط می‌تواند فضاهایی را برای
سیستم‌های اداری پیش‌بینی کند تا موزه‌های ملی شهر تهران به نمایندگی چنین
منطقه‌ای را مدنظر داشته باشند.
ساماندهی محورهای تاریخی با هدف از بین بردن اغتشاش‌های شهری
به گفته‌ی طالبیان، همه‌ی
محورهای مهمِ تاریخی از نظر شهرداری مانند میادین، محورهای خیابان ولی‌عصر،
شریعتی و خیابان انقلاب که با هدف از بین بردن اغتشاشات بصری در حال
اجرائی شدن هستند، را از نمونه اقدامات شهرداری و سازمان زیباسازی می داند
که باعث ساماند دادن به مبلمان شهری است و می‌تواند به مرور به عنوان یک
الگو برای نقاط دیگر باشد.
معاون میراث فرهنگی
سازمان میراث فرهنگی، با اشاره به وجود پهنه‌های مهمی مانند تجریش، تکیه و
بازار، نسبت به حمایت از گنجینه‌های زنده بشری تاکید می‌کند و می‌گوید: به
پیشنهاد دفتر ثبت آثار تاریخی، نیاز است تا بیشتر درباره‌ی خانه‌ها و مراکز
مربوط به میراث فرهنگی بیش از پیش توجه شود و حتی خانه‌هایی مانند خانه‌ی
نقالی، خانه‌ی اقوام، خانه‌ی چوگان و حتی مکانی برای حمایت از برگزاری
آئین‌ها ایجاد شود، در واقع این موارد می‌توانند حتی به تاسیس موزه‌های
خصوصی که تقاضاهای زیادی درباره‌ی آن‌ها وجود دارد، منجر شود.
او با تاکید بر لزوم حفاظت و
ساماندهی میادین و جداره‌های بافت‌های تاریخی توسط شهرداری به عنوان دستگاه
اجرایی، بیان می‌کند: این دستگاه شهری می‌تواند راهکار مناسب برای دوری از
اغتشاشات بصری در برخی مناطق مهم تهران مانند قلعه مرغی، بهارستان، اطراف
مجلس با همکاری میراث‌فرهنگی و حتی مجلس پیدا کند.
وی با اشاره به این‌که
برخی خانه‌های تاریخی می‌توانند مکان و فضای خوبی برای ایجاد موزه
ومجموعه‌دارهای خصوصی باشند و کمک کنند تا تهران، شهر فرهنگ شود،
می‌افزاید: از سوی دیگر می‌تواند حمایت خوبی از موزه‌ها و نمایشگاه‌ها شود و
حتی بخشی از بیلبوردهای شهری به موزها اختصاص پیدا کند، هر روز تعداد
زیادی در تهران به دنیا می‌آیند و می‌میرند و هیچ اطلاعی از این‌که تهران
کجاست و چه ظرفیتی دارد، ندارند. در حالی‌که می‌توان پاتوق‌های مناسبی به
مردم معرفی کرد.
طالبیان با اشاره به
این‌که در گذشته‌های نه چندان دور می‌توانستیم منظرگاه‌های طبیعی تهران را
از خیابان ولی‌عصر (عج) ببینیم، اظهار می‌کند: دوست دارند خیابان ولی‌عصر
(عج) ثبت جهانی شود، بنابراین برای انجام این کار نخست باید تمام این نماها
درست شوند، پیاده‌راه‌ها اجرا شوند، به درختان رسیدگی شود و عملیات کاشت
درخت‌های خشک شده هر چه زودتر انجام شود، این موارد جزو خیابان‌های شهری
است که باید به آن‌ها توجه شود.
تهران می‌تواند «ایران کوچک» شود
او با تاکید بر این‌که
خوشبختانه اکنون شهرداری برای انجام هر پروژه‌های در مناطق تاریخی استعلام
می‌کند، می‌گوید: خیابان ولی‌عصر (عج) که ثبت ملی است، از سوی دیگر آن‌قدر
از میدان آزادی تا میدان امام حسین (ع) ظرفیت‌های فرهنگی، میراث‌فرهنگی،
طبیعی و ناملموس زیاد هستند که برای برجسته کردن تهران به عنوان نماینده
همه اقوام ایران و با نام «ایران کوچک» می‌توان از ان‌ها بهره برد.
او اضافه می‌کند: اگر شهرداری
جدید بتواند در حوزه فرهنگ کار بزرگی کند، نخست باعث ایجاد نشاط اجتماعی و
رضایت مردم می‌شود و به مرور به مقصد مهمی برای گردشگری در دنیا و ایران
تبدیل می‌شود و به اندازه کافی باعث اشتغال می‌شود.
توسعه موزه ملی در میدان مشق در دستورکار قرار گیرد
جبرئیل نوکنده، مدیر کل موزه‌ی ملی ایران،
نیز که به نظر مدت‌هاست در حال فکر به درخواست‌هایش از شهردار جدید تهران
است، با خوشحالی از این پرسش، به حضور پیروز حناچی در موزه‌ی ملی ایران، در
23 آذر اشاره می‌کند و می‌گوید: او در تاریخ موزه ملی ایران،
نخستین شهرداری است که در ماه‌های اول خدمت خود به عنوان شهرداری به موزه‌ی
ملی آمد، این برای اهالی فرهنگ سیگنال خوبی است.
او با اشاره به مصوبه
هیات وزیران برای «توسعه موزه ملی ایران در میدان مشق» که در سال 82 در
هیات وزیران به تصویب رسیده است، اظهار می‌کند: آن طرح یک کار زمین مانده
از سال 82 تا امروز است که باید اجرائی شود. در اجرائی کردن این طرح باید
ان در دستور کار همه مدیران شهری و متولیان فرهنگی قرار گیرد، به خصوص اقای
حناچی که دکترای حفاظت و مرمت دارد ودرا ین حوزه تخصص کافی را دارد، او
می‌تواند از این ظرفیت استفاده کند.
وی همچنین نسبت به لزوم ایجاد
«موزه باستان‌شناسی در تهران» تاکید می‌کند و ادامه می‌دهد: از نظر من،
تهران یک «موزه باستان‌شناسی» نیاز دارد، تا مکانی مناسب برای همه‌ی
یافته‌ها از کاوش‌های انجام شده در محوطه‌های مختلف تهران باشد .
او می‌افزاید: اگر می‌گوئیم
تهران شهری کهن است و از یافته‌های باستان‌شناسی آن نمایشگاه می‌گذاریم،
بهتر است این یافته‌ها را در موزه‌ای به نام موزه باستان‌شناسی تهران به
نمایش در آوریم تا آن موزه بتواند تمام ماموریت‌های خود را انجام دهد و
محاطبان خود را جذب کند و سابقه‌ی فرهنگی شهر را مشخص کند.
این باستان‌شناس با
تاکید بر این‌که فکر می‌کنیم یافته‌ها از کاوش‌های انجام شده در محوطه‌های
تاریخی مهم تهران، نشان می‌دهد که موزه باستان‌شناسی تهران باید در دستور
کار قرار گیرد، ادامه می‌دهد: امیدواریم بتوانیم برای موزه ملی ایران در
این دوره تصمیمی ماندگار بگیریم، یافته‌های ما در وضعیت موجود نیازبه توجه
دارند.
عنوان بافت تاریخی را از بافت فرسوده جدا کنید
دلاور بزرگ‌نیا، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان تهران،
که با شنیدن این پرسش چند روز زمان می‌خواهد تا به جمع‌بندی بهتری برای
خواسته‌های میراث فرهنگی تهران برسد، بالاخره می‌گوید: شهردار
جدید تهران خود از جنس میراث فرهنگی و از پیشکسوتانِ حمایت از بافت‌های
تاریخی است، بنابراین توقع ما این است که بافت‌های تاریخی مانند دوره‌های
گذشته از نام بافت‌های فرسوده مبرا شوند.
او استفاده از «بافت
فرسوده» را نام قشنگی برای بافت‌های تاریخی نمی‌داند و ادامه می‌دهد:باید
با همان نگاه تاریخی به بافت‌های تاریخی توجه شود، در واقع باید عنوان بافت
تاریخی از فرسوده جدا شود.
وی همچنین با اشاره به وجود دو
پلاز شهری و پلازهای فرهنگی در سایت‌های گردشگری ادامه می‌دهد: هر کدام از
این پلازها با دیگری متفاوت است، در پلازهای فرهنگی باید با همان بافت و
کلِ خود مورد استفاده قرار گیرد، مانند مجموعه باغ فردوس.
او می‌افزاید: پلازهای شهری نیز
مانند پارک طبیعت و هر آن‌چه که در شهر و مربوط به راه، پل و تونل است باید
مورد توجه جد قرارگیرد، چون نگاه فرهنگی و تقویت حوزه‌های فرهنگی و
بافت‌های فرهنگی در محله‌های شهری باید انجام شود.
بزرگ‌نیا در ادامه با
بیان این‌که از مدیریت جدید شهری انتظار داریم به عنوان مدیریت شهری و به
نوعی مالک شهر، برای تمام آثار تاریخی، بافت‌ها، بناها و مکان‌های عمومی در
اذهان عمومی شهر، خود را مسئول بداند، می‌گوید: همیشه این مسئولیت را
متوجه میراث فرهنگی می‌دانستند، چون می‌گفتند آن بنای تاریخی است و خود
میراث فرهنگی باید بنای تاریخی را خریداری کرده و مرمت کند، اما اکنون امید
مجموعه‌ی میراث فرهنگی این است که با مدیریت جدید، سهم خود را انجام دهد،
چون فقط ضابطه‌ها متعلق به میراث فرهنگی است.
مدیر کل میراث فرهنگی استان
تهران ادامه می‌دهد: اگر خانه‌ای خریداری شده، مرمت و تعیین حریم شود و
حریم ان نیز پایش شود، همگی تعلق به شهر است که در گذشته به نیابت از شهر،
میراث فرهنگی این کار را انجام می‌داد، اما حالا امیدواریم با این نگاه
جدید، همه کارها توسط شهرداری انجام شود و میراث فرهنگی فقط نقش حاکمیتی -
نظارتی داشته باشد.
وی با بیان این‌که از
شهرداری تهران درخواست مساعدت برای شناسایی، بررسی ، ثبت ملی و تعیین حریم
آثار تاریخی داریم، می‌افزاید: با حضور آقای حناچی مطمین هستیم که از این
به بعد استعلام از میراث‌فرهنگی برای صدور مجوزهای ساخت‌وسازهای هیچ‌گاه
فراموش نمی‌شود.
پیروز حناچی کیست؟
پیروز حناچی 55 ساله، فارغ
التحصیل ممتاز نخستین دوره دکتری معماری دانشگاه تهران در سال 1378، دبیر
شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و معاون معماری و شهرسازی وزیر راه در
دولت یازدهم و فارغ‌التحصیل دکترای تخصصی مرمت شهری و باززنده‌سازی شهرهای
تاریخی، در مهر 1396 نیز با حکمی از سوی محمدعلی نجفی، شهردار وقت تهران
معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران شد.
پیروز حناچی در دولت اول
اصلاحات، معاون نظام مهندسی و اجرای ساختمان وزیر مسکن و شهرسازی و نخستین
رئیس مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی معماری و شهرسازی و در دولت دوم آن دوره،
معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی بود، او در فاصله سال‌های 1379
تا 1384 به عنوان دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری
ایران بود واکنون با حکم رئیس جمهور، یکی از چهار عضو حقیقی شورای عالی
میراث فرهنگی کشور است.
او حتی رساله‌ی دکتری خود را با
عنوان «مبانی نظری مرمت شهری در شهرهای تاریخی ایران» دفاع کرد و اکنون نیز
عضو هیئت علمی و دانشیار دانشکده معماری دانشگاه تهران است