بزرگنمايي:

راه ترقی- مطبوعات کاغذی و بیشتر از همه روزنامه ها طی سال های اخیر، از جهات مختلفی با تحولات گوناگون روبرو هستند که به کاهش درآمدها و افزایش هزینه های آنان منجر شده است. سلسله تحولاتی که پولی شدن نسخه های آنلاین بعضی روزنامه ها، کاهش تعداد صفحات بعضی دیگر و تعطیلی نشریه های تخصصی و حتی مجلات وابسته به موسسات مطبوعاتی تنها بخشی از نشانه بحرانی بودن فضای مطبوعات چاپی است.
مجید رضائیان در مورد بحران فعلی رسانه های چاپی و نقش رسانه های وب‌پایه در این بحران گفت: عده ای از بحران مخاطب برای نشریات کاغذی صحبت می کنند و معتقدند فضای رسانه های وب‌پایه مخاطب را به سمت خود برده و جا برای رسانه های مکتوب کم شده این حرف با وجود آنکه درست است همه مساله نیست؛ بلکه در واقع خلط مبحث است.
وی ادامه داد: بحران فعلی، بحران کمبود کاغذ است.‌ تیراژ رسانه های چاپی پایین آمده؛ زیرا کاغذ ندارند و بحران کنونی کمتر ربطی به مسایل دیگر دارد.
این استاد دانشگاه و محقق ژورنالیسم در پاسخ به اینکه آیا ناکارآمدی و بی توجهی روزنامه ها به فضای جدید رسانه ای تاثیری در وقوع بحران فعلی داشته است، با تاکید بر ضرورت توجه به روزنامه‌نگاری تحلیلی در مطبوعات اظهار داشت: روزنامه ای که می خواهد امضای مشخص و تاثیر در جامعه داشته باشد مانند روزنامه واشنگتن پست و عملکردی که در مورد قتل خاشقچی داشت، باید از آزادی بیان برخوردار باشد، نه در شرایط حبس اطلاعات که امروز بر رسانه های ما حاکم است.
نویسنده کتاب «تیترنویسی» در پاسخ به سوالی در مورد ظهور و اقبال به رسانه های وب‌پایه در وضعیت فعلی مطبوعات، گفت: در اینکه رسانه های وب‌پایه به رسانه های کاغذی لطمه زده اند شکی نیست؛ ولی در اروپا و آمریکا به اشکال متفاوت و از منابع مختلف سراغ درآمدهای جایگزین رفته اند و از انجمن های صنفی برای مصونیت حقوقی روزنامه نگاران و حفظ آزادی بیان به رسانه ها کمک گرفته اند.
وی تصریح کرد: حتی در دیگر کشورها بعضی رسانه ها به فضای وب آمدند ولی هنوز روی کاغذ هم چاپ می شوند و بعضی راه های جدیدی برای درآمدزایی پیدا کرده اند؛ مانند اشتراک اینترنتی.

**رسانه‌ها یکدیگر را تکمیل می‌کنند
رضائیان با اشاره به وضعیت روزنامه ها در ایران گفت: اما ما در این شرایط برای روزنامه ها چه کرده ایم؟ فقط کار آنها را سخت تر کردیم. آزادی بیان به اندازه ای که در قانون تصریح شده باید اجرا شود تا روزنامه ها هم بتوانند تحلیلی و عمقی کار کنند.
این استاد دانشگاه با اشاره به ورود فناوری های مختلف در زمان های گوناگون گفت: در هر عصری رسانه ای وارد شده که مفید بوده است؛ رسانه ها در طول یکدیگر، همدیگر را کامل می کنند. تلویزیون جای رادیو را نگرفت و قرار نیست رسانه های تصویری و یا وب‌پایه جای روزنامه ها را بگیرند.

**اخبار شبکه‌های اجتماعی بیشتر فکت هستند نه اطلاعات
وی با اشاره به تفاوت اطلاعات / information و واقعیات/fact افزود: بسیاری اخباری که در شبکه های اجتماعی منتشر می شود، فقط نوعی واقعیت کلی یا فکت است که فقدان سندیت و فقدان مشروعیت دارد. در این شرایط بهتر است رسانه های حرفه ای را تقویت کنیم.
رضائیان با اشاره به اهمیت باورپذیری در انتشار اخبار گفت: رسانه های تصویری وب پایه بر اساس صدا، تصویر و متن هستند و طبیعتا فیلم و عکس در این رسانه ها با اقبال بیشتری روبرو می شود. اما باید دید میزان باورپذیری مردم نسبت به اخبار و گزارش های تصویری این رسانه ها چقدر است و به میزان بازدید اکتفا نکنیم، فقط دیدن و تعداد بازدید مهم نیست.
نویسنده کتاب «تیترنویسی در وب» با تصریح بر روزنامه نگاری تحلیلی بیان کرد: روزنامه نگار حرفه ای باید آموزش لازم را دیده باشد تا بتواند گزارش تحلیلی درست بنویسد حتی در شرایط حبس اطلاعات.
وی در مورد ادامه روند آموزش روزنامه نگاری به ویژه در کم شدن تعداد تحریریه ها و روزنامه نگاران پیشکسوت گفت: موضوع آموزش در آینده فراگیرتر می شود ولی باید بدانیم آموزش روزنامه نگاری دو دسته است؛ آموزش فرمی و رسانه ای. آموزش رسانه ای آموزش به تناسب رسانه است و در رسانه های وب‌پایه فرد باید مهارت هایی مانند تدوین را بیاموزد یا در روزنامه نگاری چاپی گرافیک را به خوبی بداند، اما آموزش فرمی آموزش اصول است زیرا فرم ها در آموزش روزنامه نگاری از بین نمی رود مثل خبر نویسی.

**روزنامه نگاری مستقل به آزادی بیان و کار حرفه ای وابسته است
رضائیان در مورد اینکه آیا روزنامه نگاری مستقل در رسانه های وب‌پایه نیز شکل می گیرد گفت: استقلال روزنامه نگاری به آزادی بیان و کار حرفه ای بستگی دارد، هر چقدر کار حرفه ای در روزنامه نگاری انجام شود؛ استقلال بیشتر محقق می شود زیرا روزنامه نگار دنبال زدوبند نمی رود و یاد می گیرد روزنامه نگاری حرفه ای پایبندی به آزادی بیان است و مثلا مطلبی تهیه می کند که شبکه های اجتماعی هنوز به آن توجه نکرده اند.
وی گفت: استقلال حرفه ای بخشی از روند آموزش است اگر آموزش درست باشد خبر را طوری منتشر می کنیم که کسی متعرض نشود.
این استاد حوزه ارتباطات ابراز امیدواری کرد با حل بحران کاغذ و ادامه تخصیص ارز دولتی، بحران روزنامه ها و رسانه های کاغذی حل شود.