بزرگنمايي:
راه ترقی- پروانشناسان نیز معتقدند رابطه مستقیمی بین اختلال شخصیت نمایشی یا
هیستریونیک و خالکوبی وجود دارد. این اختلال یکی از اختلالهای شخصیت
کلاستر B میباشد. فرد دارای شخصیت نمایشی یا هیستریونیک در وضعیت ناپایدار
روحی است چرا که خودباوری در وی متأثر از توجه دیگران است. شخصیت نمایشی
بسیار تمایل به جلب توجه دارد تا جایی که برای رسیدن به این مقصود به
کارهای نامتعارفی مثل خودکشی دست میزند. اگر نتواند نظر دیگران را به خود
جلب کند، سرخورده و افسرده میشود.
خالکوبی یا تتو که از قدیم در ایران و دیگر نقاط جهان برای پوشاندن
برخی عیوب جسمی و در مواردی برای زیبایی توسط بانوان برخی اقوام استفاده می
شده امروز به شکل افسار گسیخته و مبتذلی در میان جوانان رواج پیدا کرده
است.
گرچه خالکوبی منع قانونی ندارد و از نظر شرعی حرام نیست اما از نظر عرف
جامعه این اقدام، ناپسند بوده و دید مثبتی نسبت به افرادی که بخشی یا همه
بدنشان را خالکوبی کردهاند وجود ندارد.
امروزه، حتی خالکوبی از سوی برخی اراذل و اوباش، مروجین ابتذال و فساد
اخلاقی و شیطان پرستان به عنوان یک پیام رسان برای ترویج عقاید و افکار
انحرافی استفاده میشود.
خالکوبی بدن دیگر به اراذل و اوباش یا مردان و زنان بدنام محدود نشده و
بسیاری از تودههای مردم و حتی گروههای مرجع مثل هنرمندان و ورزشکاران هم
به خالکوبی بدنشان روی آورده و به ترویج این پدیده کمک کردهاند.
کارشناسان مسائل پزشکی و بهداشتی، خالکوبی روی بدن را عامل بسیاری از
بیماریهای پوستی و عامل انتقال بیماریهای عفونی از جمله هپاتیت و ایدز
اعلام کردهاند و نسبت به عواقب جسمی و روحی آن هشدار دادهاند.
این کارشناسان ضمن هشدار درباره عواقب خالکوبی، یادآور شدهاند که
بیشتر رنگهای استفاده شده در خالکوبی برای مصارف دیگر ساخته شدهاند و
اغلب در درازمدت، این رنگها وارد خون شده و به سرطان در افراد میانجامند.
سینا جوان 20 سالهای که روی بازوی خود شعری را خالکوبی کرده درباره
این تجربه گفت: من روی بازویم خالکوبی انجام دادم چون
میخواهم از دیگران متفاوت باشم. به نظر من میتوان با خالکوبی، لحظات
گذشته را ماندگار کرد.
میلاد یک جوان 28 ساله که خود را مربی بدنسازی معرفی کرد نیز، خالکوبی
کردن را مد روز دانست و گفت: از طریق شبکههای اجتماعی و کانالهای مربوط
به مد با خالکوبی آشنا شده و برای به روز بودن این کار را انجام داده است.
وی درباره پذیرفته نشدن خالکوبی در جامعه ایرانی نیز گفت: برای من مهم
نیست که دیگران درباره من چه فکر میکنند و آنچه را خودم خوب بدانم، انجام
میدهم.
بهرام، یک جوان 35 ساله هم که آثار تلاش برای از بین بردن خالکوبی روی
مچ دستش پیداست به خبرنگار ایرنا گفت: تلاش زیادی برای از بین بردن
خالکوبی هایم کردم و حاضر شدم برای از بین بردن آنها به پوست دستم آسیب
بزنم.
وی گفت: فریب دوستانم را خوردم و در دوره نوجوانی جوگیر شدم و خالکوبی
کردم. بعدها به خاطر همین خالکوبی ها از استخدام در یکی از ارگانهای
نظامی محروم شدم. تا زمانی که خالکوبی ها را پاک نکرده بودم از پوشیدن
لباسهای آستین کوتاه خودداری میکردم که آبرویم پیش فامیل نرود.
*خالکوبی رفتاری تقلیدی است
«امان الله قرایی مقدم» جامعه شناس با اشاره به ریشههای تاریخی و
فرهنگی خالکوبی در ایران و اشاره به این موضوع در آثار شعرای ایرانی گفت: در میان ایلات مختلف قشقایی، کرد، آذریها و … خالکوبی
زنان در بین دو ابرو و دستها رواج داشته است.
رواج پدیده اگویسم (خودپرستی) نیز در ترویج
خالکوبی مؤثر بوده است چرا که وقتی ظاهر افراد جایگاه آنها را در بین
مردم تعریف میکند افراد به سمت تغییر ظاهر طبیعی خود میروند.
وی، دلیل رواج گسترده خالکوبی در میان جوانان امروز را آمدن دستگاههای
تتو و الگوبرداری جوانان از افراد مشهور دانست و افزود: جوانانی که
خالکوبی میکنند در حقیقت دارند التماس میکنند که شما را به خدا قسم
بیایید ما را ببینید.
این استاد دانشگاه به جهانی بودن پدیده خالکوبی و الگوگیری برخی جوانان
مدگرا از هیپی ها، رپ ها و دیگر گروههای مرجع در غرب اشاره کرد و گفت:
رسانهها و به طور خاص فضای مجازی در ترویج مدگرایی غربی و از جمله
خالکوبی نقش مؤثری داشتهاند.
وی گفت: خالکوبی نوعی پیام رسانی ناپسند هم هست چرا که اراذل و اوباش
با خالکوبی های خود شناخته میشوند و حتی در برخی کشورها زنان خیابانی هم
با خالکوبی، خود را از دیگر زنان متمایز میکنند.
قرایی مقدم، زمینههای خانوادگی و محیطی روی آوردن به خالکوبی را نیز
یادآور شد و ادامه داد: به قول مکتب شیکاگو، بسیاری از افرادی که خالکوبی
کردهاند تحت تأثیر محیط زندگی و دوستانشان به این کار روی آوردهاند.
وی افزود: از نظر مکتب شیکاگو، افراد از طریق یادگیری از محیط و به طور
خاص از طریق الگوبرداری از گروههای مرجع و مشهور دچار آسیبهای اجتماعی
میشوند و این مشکلات آنها ژنتیکی نیست.
این استاد دانشگاه، افرادی را که دارای عقدههای روانی و دچار خودکم
بینی هستند را در قبال آسیبهای اجتماعی آسیب پذیر عنوان کرد و گفت: به
لحاظ روانشناختی، رواج پدیده اگویسم (خودپرستی) نیز در ترویج خالکوبی مؤثر
بوده است چرا که وقتی ظاهر افراد جایگاه آنها را در بین مردم تعریف میکند
افراد به سمت تغییر ظاهر طبیعی خود میروند.
وی، شیء سروری (وجهه خواهی و تشخص طلبی با کمک اشیا) را یکی از وجوه
جهان امروز دانست و اضافه کرد: در جهان امروز که نقش مادیات در زندگی مردم
رو به فزونی است و مردم از ذهنیات و معنویات فاصله گرفتهاند افراد با
ماشین، زینت آلات و ظاهرشان نزد دیگران خودنمایی میکنند.
این استاد جامعه شناسی به نظریات «الکساندر پیتیریم سوروکین» یکی از
جامعه شناسان اروپا درباره فرهنگ غرب اشاره کرد و گفت: بر اساس نظریه وی،
از قرن شانزدهم به بعد، پول و مادیات بر دنیای غرب حاکم شده در حالی که قبل
از آن در زمان یونان باستان، علم و در دورههایی هم دین بر این جوامع
حکمفرما بود.
قرایی مقدم، حسی شدن جوامع امروز را یادآور شد و گفت: چون جامعه امروز
مادی و حسی شده است، جوانان با دیدن خالکوبی سلبریتی ها طالب آن میشوند.
وی افزود: اصلاح محیط در اصلاح جوانان و جلوگیری از روی آوردن آنها به
خودنمایی از طریق خالکوبی تأثیر به سزایی دارد و لازم است گروههای مرجع و
افراد مشهور بیشتر مراقب رفتارها و ظاهر خود باشند.
*الگوسازی ضرورت جامعه امروز است
«حجت الاسلام مهدی شیخ» عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز در
این باره گفت: گرچه خالکوبی از لحاظ شرعی اشکالی ندارد
اما به لحاظ عرفی با الگوهای فرهنگی ما سازگار نیست.
وی، خالکوبی را ناشی از شور جوانی و تلاش برخی جوانان برای متمایز بودن
از دیگران ارزیابی کرد و گفت: متولیان فرهنگی کشور لازم است برای هدایت
درست تمایلات و نیازهای جوانان برنامه ریزی کنند.
این مدرس دانشگاه معتقد است نباید تلاش برای حذف این ناهنجاری به برخوردهای تند با جوانان منتهی شود.
حجت الاسلام شیخ اضافه کرد: فرهنگ سازی برای حذف پدیده خالکوبی باید به
صورت ملایم و با رعایت احترام و از روشهای اثبات گرایانه انجام شود.
وی خواستار آگاه سازی جوانان درباره تبعات بهداشتی و فرهنگی خالکوبی شد
و گفت: جوانان باید نسبت به ناپسند بودن خالکوبی آگاه شوند و در جامعه
برای ریشه کنی آن فرهنگ سازی شود.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس درباره نقش افراد
مشهور در ترویج خالکوبی بین جوانان نیز گفت: وقتی ورزشکاران و بازیگران
سینما و تلویزیون خالکوبی هایشان را بی محابا در رسانهها به نمایش
میگذارند نمیتوان با جوانان کوچه و خیابان برخورد سلبی کرد که چرا
خالکوبی هایشان را به نمایش گذاشتهاند.
وی افزود: ابتدا باید فرهنگ سازی شود و یکی از ابعاد این فرهنگ سازی،
وجهه دادن به افراد فرهیخته دانشگاهی و حوزوی و علمی است تا جوانان آنها را
به عنوان الگو انتخاب کنند.
حجت الاسلام شیخ خواستار بررسی چرایی انتخاب سلبریتی ها به عنوان الگو
از سوی جوانان امروز شد و گفت: اینکه چرا افراد فرهیخته و دانشگاهی و حوزی
برای جوانان الگو و مرجع نیستند دلایل مختلفی دارد. وقتی سطح درآمد یک
استاد دانشگاه با یک سلبریتی خیلی فاصله دارد طبیعی است که جوانان به سمت
سلبریتی ها کشیده میشوند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی افزود: یک قهرمان ورزشی باید در
ورزش الگو باشد و یک هنرمند باید در زمینه هنری خاصی که فعالیت دارد مطرح
باشد.
*جوانان از آسیبهای خالکوبی خبر ندارند
«اصغر مسعودی» دیگر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز گفت: در گذشته از خالکوبی در موارد محدودی مثل پوشاندن عیوب
مادرزادی و اکتسابی یا برای زیبایی استفاده می شده است.
وی گفت: خالکوبی حتی در گذشته برای اثبات پهلوانی استفاده می شده و نقش
و نگاری که خالکوبی میشد با شخصیت فرد متناسب بود و در واقع، افراد
ظاهرشان نمایانگر شخصیت درونی شأن بود.
این مدرس دانشگاه افزود: امروز متأسفانه خالکوبی هم اصالت خود را از دست داده و به جلوهای از تهاجم فرهنگی تبدیل شده است.
وی ادامه داد: در جامعهای که این همه الگوهای غنی ملی و دینی وجود
دارد؛ در شرایطی که باید رزمندگان دفاع مقدس و اولیای الهی الگوی جوانان ما
باشند خوانندههای رپ و هیپی و … الگوی جوانان ما شدهاند.
مسعودی به آسیب پذیر بودن برخی جوانان در قبال تبلیغات خالکوبی در فضای
مجازی نیز اشاره کرد و گفت: تبلیغاتی که در رابطه با خالکوبی در فضای
مجازی صورت میگیرد هم در زمینه ترویج خالکوبی بسیار مؤثر بوده است.
وی افزود: جوانان باید بدانند که خالکوبی باعث بالا رفتن جایگاه آنها
در میان مردم نمیشود و بهتر است از طریق ارتقای تواناییهای شغلی و کسب
دانش و دیگر روشهای مثبت جایگاه خود را در میان مردم ارتقا دهند.
این مدرس معارف اسلامی در دانشگاهها درباره نگاه دین به موضوع خالکوبی
نیز گفت: اگر انجام کاری برای بدن ضرر داشته باشد از لحاظ شرعی هم اشکال
دارد.
وی افزود: خالکوبی آسیبهای روحی و جسمی زیادی به همراه دارد و گاهی
وقتها، فردی که خالکوبی کرده از نماد یا نوشته خالکوبی شده خسته میشود و
مجبور میشود برای پاک کردن این خالکوبی به پوست خود آسیب بزند.
**خالکوبی، خودنمایی بدون پشتوانه است
«حجت الاسلام علی سرلک» یک کارشناس مسائل فرهنگی نیز گفت:
انسان موجودی است که به دنبال زیبایی و جاودانگی با هم است؛ گمشده بشر این
است که همیشه باشد و به تناسب و زیبایی دست یابد.
اینکه افرادی برای ارضای حس جاودانگی خواهی و زیبایی طلبی به جسمشان هجوم میبرند و آنرا خالکوبی میکنند در واقع ناشی از فاصله گرفتن آنها از حقیقت وجودیشان است.
وی افزود: حس جاودانگی گرایی و زیبایی طلبی از زمان وقوع انقلاب صنعتی و رنسانس در ظواهر مادی بشر بروز و ظهور پیدا کرد و این حس، انسان غربی را به سمت حبابها و سرابهایی کشاند که هر چقدر به آنها نزدیک تر شد، سرگشتهتر شد.
این فعال فرهنگی، بشر امروز را خستهتر، تنهاتر، بی هویت تر و سرگشتهتر
از بشر روزگاران گذشته عنوان کرد و گفت: با اینکه بشر از لحاظ فناوری و
دانش پیشرفت حیرت انگیزی داشته است و داناتر و تواناتر شده اما الزاماً
انسان تر نشده است.
حجت الاسلام سرلک، مصرف قرصهای آرام بخش، مشروبات الکلی، مواد مخدر و
روی آوردن به ابتذال را نتیجه سرگشتگی انسانی دانست که از هویت انسانی خود
فاصله گرفته و جاودانگی و زییایی را در دنیای مادی جستجو میکند.
وی افزود: بشر امروز جاودانگی را در دستیابی به شهرت و امثال آن جستجو
میکند یا مثلاً آنقدر در مورد زیبایی دچار اشتباه محاسباتی شده که در هنر و
معماری به آنارشیسم رسیده است.
این کارشناس مسائل فرهنگی گفت: اینکه برخی افراد برای ارضای حس جاودانگی
خواهی و زیبایی طلبی به جسمشان که ابزار روحشان و مهمترین وسیله زندگی
مادی آنهاست هجوم میبرند و آنرا خالکوبی میکنند در واقع ناشی از فاصله
گرفتن آنها از حقیقت وجودیشان است.
وی گفت: اگر بخواهیم به لحاظ روانشناختی، فارغ از مناسبات شرعی، موضوع
خالکوبی را بررسی کنیم نوعی خودنمایی بی پشتوانه است چرا که وقتی کسی در
کسب علمی یا مهارتی موفقیتی کسب میکند طبیعتاً همه مشتاق تقدیر و تحسین وی
هستند اما وقتی فرد مهارت یا علم یا هنر خاصی ندارد و صرفاً جسمش را در
معرض چنین زحمتها و آسیبهایی قرار داده است نه تنها تحسین و تشویق
نمیشود بلکه طرد میشود و حتی خودش بعد از مدتی از آن نقش خسته شده و
مجبور است آن نقش را تغییر دهد و دوباره نقشهای جدیدتر و متفاوتتری بر
بدن خود حک کند که این اقدام آسیبهای جسمی و روحی جدیدی را به وی وارد
میکند.