بزرگنمايي:

راه ترقی - شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
مدتی پیش بود که معاون سازمان برنامه‌وبودجه از فروش 300 هزاربشکه‌ای نفت در سال جاری خبر داد و حالا در آستانه تقدیم لایحه بودجه 99 به مجلس زمزمه افزایش قیمت دلار و کاهش فروش نفت در متن بودجه در حال گمانه‌زنی است. خبرگزاری تسنیم از لحاظ‌شدن فروش حداکثر 500 هزار بشکه نفت در لایحه بودجه 99 و دلار هشت‌هزارتومانی در بودجه 99 نوشته است و عزت‌الله یوسفیان‌ملا، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه، در گفت‌وگو با «شرق» از نرخ دلار بین هفت هزار تومان تا 9 هزار تومان خبر داد و گفت: سازمان برنامه‌وبودجه و مجلس تعیین نرخ دلار بودجه را بر پایه گردش مالی کشور تعیین می‌کنند. این نماینده مجلس اما کاهش میزان فروش نفت را در متن بودجه، آن هم در کانال اعداد 300 تا 500 هزارتا رد می‌کند و معتقد است زمانی که خط‌های تولید و نیروی انسانی صنعت نفت ما بر اساس فروش روزانه بالای یک میلیون بشکه چیده شده است، نه دولت و نه مجلس با کاهش عددی فروش نفت روی کاغذ و به شکل رسمی در متن بودجه، موافق نخواهند بود، چراکه مشکلات عدیده‌ای را پیش می‌آورد. او می‌گوید ما با وجود تحریم اگر صد هزار بشکه هم در روز می‌فروشیم نباید با ثبت این اعداد در بودجه، به کاهش میزان صادرات نفت رسمیت ببخشیم، بنابراین در بودجه 99 هم فروش نفت بالای یک میلیون بشکه درج می‌شود، اما در طول سال و با وجود تحریم احتمالا بسیار کمتر از اینها فروش برود. درمقابل ما این افت فروش نفت را با فروش گاز به کشورهای همسایه و دوست مانند ترکیه جبران می‌کنیم.
درآمد زیر 10 میلیارددلاری دولت از نفت
همواره در لایحه بودجه مباحثی مثل میزان فروش نفت و همچنین نرخ دلار در بودجه از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار بوده‌اند. سال آینده نیز با توجه به فشار تحریم‌ها این نرخ‌ها برای جامعه ‌ اهمیت ویژه‌ای دارد. چندی قبل معاون سازمان برنامه‌وبودجه از فروش 300 هزاربشکه‌ای نفت در سال جاری خبر داده بود. همین موضوع گمانه‌زنی‌های جدی درخصوص لحاظ‌شدن فروش حداکثر 500 هزار بشکه نفت در لایحه بودجه 99 را تقویت کرده بود.‌فروش 300 هزاربشکه‌ای نفت با احتساب میانگین فروش 65 دلاری نشان‌دهنده درآمد هفت میلیارددلاری کشور از محل فروش نفت بود. نکته جالب‌توجه اینکه طبق گفته‌ رئیس سازمان برنامه‌وبودجه مقرر شده تمام درآمدهای نفتی در سال 99 به بودجه عمرانی تخصیص یابد و هزینه‌های جاری دولت از محل‌های جایگزین مثل پایه‌های مالیاتی جدید و همچنین ساماندهی یارانه‌های پنهان تأمین شود. بر اساس گزارش‌های مختلف، سازمان برنامه‌وبودجه سالانه 900 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان در کشور توزیع می‌شود که ساماندهی آنها تا حدودی فشارهای مالی روی دوش دولت را کاهش خواهد داد.
طرف تجاری ما دولت‌های همسایه هستند
عزت‌الله یوسفیان‌ملا، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه، در رابطه با جزئیات بودجه 99 به «شرق» توضیح داد: پیشنهاد سازمان برنامه‌وبودجه و همچنین اعضای کمیسیون برنامه‌وبودجه این است که نرخ دلار وارده در بودجه نزدیک به نرخ گردش مالی کشور باشد که رقمی در کانال هفت تا 9 هزار تومان است. با وجود تحریم‌های گسترده، بودجه سال آینده چندان متکی به دلار نیست، چراکه درآمدهای نفتی ما اندک است. درحال‌حاضر و با توجه به شرایط فعلی، بیشتر تمایل ما به فروش گاز و میعانات آن است. در روزهایی که ما نمی‌توانیم نفت بفروشیم، گاز از چند نظر جایگزین خوبی است. ابتدا به امر اینکه طرف خرید گاز بیشتر دولت‌ها هستند و نه شرکت‌های خصوصی مانند نفت و از این نظر دولت‌هایی مانند ترکیه برای خرید گاز از ما مورد هجمه آمریکا نیستند. همچنین فروش گاز به صورت زیرزمینی است و مشکلات خاص توقیف کشتی و باربری و مسیر انتقالی مانند تنگه هرمز را ندارد.‌این نماینده مجلس درباره زمزمه‌هایی مبنی‌بر کاهش میزان فروش نفت در بودجه تا 300 هزار بشکه، توضیح داد: ما امکاناتی که فراهم کردیم؛ از نیروی انسانی بگیر تا تولید نفت و چاه‌های نفت حول فروش بالغ بر 5/1 میلیون بشکه نفت است. حالا ما به دلیل تحریم‌ها به وضعیتی گرفتار شده‌ایم که 500 هزار بشکه در روز هم نمی‌توانیم بفروشیم. خب وزیر نفت نمی‌تواند چاه‌های نفت را تعطیل کند یا میزان تولید را کاهش دهد. ما حتی در کشتی روی آب هم نفت انبار کرده‌ایم، حالا اگر بیاییم و با کاهش عدد درج‌شده در متن بودجه بر میزان فروش واقعی نفت صحه بگذاریم، هم‌زمان مجبور خواهیم بود میزان تولید را هم با آن تطبیق دهیم یا حداقل چنین انتظار و توقعی می‌سازیم. این مسئله تعدیل نیرو و کاهش ظرفیت تولید را به دنبال دارد. همچنین کاهش فروش نفت در بودجه پیام خوبی هم از سمت ما به آمریکا و هم‌پیمانانش نخواهد بود. حداکثر تلاش باید این باشد که نفت فروخته شود، اگر بگوییم 500 بشکه، حتی صدتا هم نمی‌شود، صادر کرد.
او اضافه کرد: در بودجه 99 تکیه از دلار و نفت به سمت ارزهای دیگر و فروش گاز تمایل پیدا خواهد کرد و این چرخش با تکیه بر مراودات سیاسی و تجاری ایران با کشورهای همسایه، به‌خصوص ترکیه است که وعده‌هایی را از آنان شنیده‌ایم که در روزهای تحریم با ایران همراه خواهند بود. ما با فروش گاز و میعانات گازی به این کشورها می‌توانیم هم کمبود فروش نفت در سند مالی 99 را جبران کنیم و هم روابطمان را تقویت کنیم.‌به دلیل شرایط بین‌المللی و تحریم‌های تحمیلی به ایران، صادرات نفت تحت‌الشعاع قرار گرفته است؛ به‌طوری‌که در سال 1397 صادرات نفت خام حدود دو میلیون و 400 هزار بشکه در روز پیش‌بینی شده بود که مبنای فروش هر بشکه 55 دلار و نرخ دلار تبدیل به ریال نیز سه هزار و 500 تومان بود که البته در ادامه و با تغییر سیاست ارزی دولت به چهار هزار و 200 تومان افزایش پیدا کرد؛ اما برای سال جاری بین یک تا یک میلیون و 500 هزار بشکه صادرات نفت در نظر گرفته شده است؛ آن هم با فروش بشکه‌ای 54 دلار و نرخ دلار میانگین پنج‌ هزار و 400 تومان که البته این ارقام محقق نشد و صادرات کاهش پیدا کرد. برای سال 1399 نیز به طور حتم صادرات نفت کمتر از یک میلیون بشکه و شاید کمتر از 500 هزار بشکه باشد.
ولی در هر صورت نرخ تبدیل دلار به ریال بالاتر از سال جاری خواهد بود؛ به‌طوری‌که اگر نرخ یکسان پیش‌بینی شود، احتمالا با نرخ سامانه نیما که درحال‌حاضر حدود 11 هزار تومان است تبدیل شود و اگر در حد نیما نباشد، بالاتر از پنج‌ هزار و 400 تومان امسال و بین این نرخ تا 10 هزار تومان است که به طور طبیعی می‌تواند درآمد ریالی ناشی از فروش نفت را نسبت به سال جاری افزایش دهد.‌پیش‌بینی‌ها و احتمالاتی در رابطه با درآمدهای نفتی و منابع بودجه 1399 وجود دارد و تا زمان ارائه‌ لایحه در نیمه آذرماه هر تغییری ممکن است. باید منتظر ماند و دید سازمان برنامه‌وبودجه و مجلس با وجود تحریم‌های آمریکا و هم‌پیمانانش و افت بی‌سابقه فروش نفت ایران، تا چه حد دخل‌وخرج واقع‌بینانه‌ای تدوین می‌کنند و روزهای سخت اقتصاد 99 را پشت‌سر می‌گذارند.