بزرگنمايي:

راه ترقی - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
«انتخابات»؛ عالی‌ترین نماد مردم‌سالاری در نظام جمهوری اسلامی است و حالا تنها 72 روز تا تحقق آخرین نوبت برگزاری آن زمان باقی است، از این‌رو چندان دور از انتظار نیست که گروه‌ها و احزاب سیاسی با طرح مسائل انتخاباتی در شرایطی به ‌دنبال جلب‌نظر مردمی باشند که تحلیلگران معتقدند اگر اوضاع به روال کنونی باقی بماند و تغییری به سود مردم رخ ندهد و مجموع ارکان نظام دوباره به سوی مردم بازنگردند، احتمالا شاهد انتخاباتی با مشارکت کمتر خواهیم بود اما در این میان آنچه دور از انتظار است، اظهارات سیاسی یا به عبارتی صحیح‌تر، جناحی نظامیانی است که از سوی بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی و رهبری نظام صراحتا از دخالت در انتخابات نهی شده‌اند. جلد نوزدهم، صفحه یازدهم، صحیفه امام خمینی. آدرس دقیق یکی از چندین توصیه‌های بنیانگذار جمهوری اسلامی به نظامیان در زمینه انتخابات است، توصیه‌ای که حالا و با گذشت حدود 30 سال از درگذشت ایشان، اختلاف‌نظر بر سر تحقق تمام و کمالش آنقدر هست که نتوان توصیف دقیقی ارایه داد.
«همه دنیا دنبال این هستند که ارتش‌شان از امور سیاسی کنار باشد، آنها یک چیزی می‌فهمند که می‌گویند این را! ما که می‌خواهیم سپاه و ارتش جندالله باشند و دسته‌بندی نداشته باشند و جهات سیاسی را کنار بگذارند برای اینکه اگر جهات سیاسی و مناقشات سیاسی در سپاه رفت و در ارتش رفت، باید فاتحه این سپاه و ارتش را بخوانیم.» این بیان صریح بنیانگذار جمهوری اسلامی و تاکید ایشان بر لزوم پرهیز نظامیان از دخالت در انتخابات است. رهبر انقلاب نیز بر اساس آنچه محمدرضا نقدی، فرمانده اسبق سازمان بسیج مستضعفان در سال 92 گفته، به‌طور شفاهی سپاه و بسیج را از دخالت در انتخابات نهی کرده است.
سپاه و انتخابات
با بالا گرفتن تب انتخابات در کشور، همواره حرف و حدیث‌های بسیاری مبنی بر حمایت بخشی از بدنه حاکمیت از جناحی خاص مطرح می‌شود و در این میان باتوجه به نیروهای انسانی قابل‌توجه بعضی از افراد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بیش از سایر نهادها در مظان اتهام قرار می‌گیرند. اتهاماتی که البته هرگز ثابت نشد ولی هیچ‌گاه از بین هم نرفت؛ تا جایی که حدود یک‌ماه پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات یازدهمین دوره ریاست‌جمهوری ایران در رقابت با سعید جلیلی، محمدباقر قالیباف و محسن رضایی محبوب اصولگرایان، مساله ابلاغیه رهبری و نهی سپاه و بسیج از دخالت در انتخابات و همچنین پرهیز از استفاده یک‌طرفه از تریبون‌های نماز جمعه مطرح شد. با این حال بسیاری معتقدند فرماند‌هان نظامی در انتخابات سال 94 با کلیدواژه «لیست انگلیسی» قصد حمایت از جناح سیاسی خاصی را داشته‌اند.
این حواشی که برخی مبدا آن را به انتخابات ریاست‌جمهوری سال 84 ربط می‌دهند و نقطه اوج آن را انتخابات سال 88 می‌دانند، همچنان جاری و ساری است و به عاملی برای اختلاف جناح‌های سیاسی تبدیل شده ولی در این میان محل اشتراک، حمایت همه جناح‌های سیاسی درون ایران از انجام صحیح وظایف از سوی این نهاد نظامی یعنی پاسداری از مرزها و انقلاب است. شاید آخرین نمونه این حمایت به مساله تحریم این نیروی نظامی ایران از سوی ایالات متحده امریکا برگردد که نمایندگان اصلاح‌طلب و اصولگرا در مجلس با لباسی متحدالشکل در صحن علنی حاضر شدند؛ از این‌رو به نظر می‌رسد اگر فرماندهان امروز سپاه از حالا برای انتخابات اسفندماه برنامه‌ای مشخص جهت ممنوعیت دخالت این نهاد نظامی در انتخابات نداشته باشند، دوباره این شایعات در روزهای منتهی به انتخابات افزایش خواهد یافت و در این مسیر آنچه می‌تواند در نقش کاتالیزور وارد عمل شود، اظهارات سیاسی- جناحی فرماندهان دیروز و امروز سپاه، بسیج یا سایر نهادهای نظامی است.
کدهای انتخاباتی سردار
روز گذشته کلیپی دست به دست در شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده و نشده می‌چرخید. کلیپی که در آن مردی با لباسی متفاوت از لباس سبز رنگ سپاهیان از انتخابات می‌گوید: «تنها راهی که مردم را از این بن‌بست خارج می‌کند، تغییر رویکرد مردم در انتخاب‌های‌شان است»؛ این بخشی از اظهاراتی است که روز گذشته از تریبون صداوسیمای جمهوری اسلامی و آن هم نه از زبان یکی از مسوولان حاضر در نهادهای انتخابی یا انتصابی دخیل در امر انتخابات، بلکه از سوی فردی بیان شد که به‌رغم پذیرش مسوولیت جدید با حکم رهبری، این روزها همچنان به نام فرمانده سابق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شناخته می‌شود.
سردار محمد عزیزجعفری که حالا لباس عادی به تن می‌کند، راحت‌تر سخن می‌گوید و البته موضع‌گیری جناحی دارد؛ مثال آنچه در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی توییتر درباره خنده‌های رییس‌جمهوری نوشت. نفر اول سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که 7 ماه و 19 روز پیش جای خود را به سردار حسین سلامی داد و مسوولیت قرارگاه فرهنگی و اجتماعی حضرت بقیه‌الله‌الاعظم را پذیرفت، در برنامه «جهان‌آرا»، از جانب مردم سخن گفت و بر ناکارآمدی مسوولان انتخابی تاکید کرد. او گفت که «مردم از گرایشات مختلف خسته شده‌اند و کسانی‌ که قبلا مردم تجربه کرده‌اند، امتحان خوبی پس نداده‌اند. مردم می‌دانند در همین شرایط اگر به توصیه‌های رهبر انقلاب درباره اقتصاد مقاومتی گوش داده می‌شد بسیاری از این مشکلات نبود.» اشاره غیرمستقیم فرمانده سابق سپاه به شعار «اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تموم ماجرا» که در جریان اعتراض‌های دی‌ماه 96 شنیده شد، شاید موضوعی اتفاقی باشد ولی با درنظرگیری مستثناسازی جمعی از اصولگرایان از سایران و «عدالت‌خواه» نامیدن آنان می‌تواند به‌ منزله کدهای انتخاباتی فردی محسوب شود که شاید دیگر فرمانده سپاه نباشد ولی هنوز یک نظامی تمام و کمال است.
او گفته‌هایش را به مردم منحصر نکرد و در ادامه شورای نگهبان را نیز مخاطب قرار داد. او که معتقد است که «مدیریت کشور باید با همان نگاه رهبری که نگاه اسلام ناب است، هماهنگ شود» خواستار بررسی «عقبه فکری» افراد و کاندیداها توسط شورای نگهبان شده و تاکید کرد که «اگر کسی در این مبانی اشکال داشته باشد، سنجش آن، وظیفه سنگین شورای نگهبان است که فکر نمی‌کنم شورای نگهبان با این دقت نگاه و روی مبانی فکری افراد برای تایید صلاحیت تمرکز کند. الان در همین کشورهایی که مهد دموکراسی هم هستند باید نگاه فرد با نگاه حکومت بخواند. اما آقایانی که اینجا روی کار می‌آیند که ابایی ندارند بگویند دیدگاه ما با رهبری اختلاف دارد. خوب اگر دیدگاهت اختلاف دارد برای چه آمدی؟ خیلی‌ها ادعای انقلابی بودن کردند و می‌کنند. مهم این است که چه کسی دیدگاه‌هایش به صورت واقعی منطبق بر اسلام ناب باشد. در همه کشورها این‌طور است که عقبه فکری افراد را بررسی می‌کنند. از اول انقلاب تا امروز مشکل ما در اداره کشور با تفکراتی که به اسم تفکر انقلابی اما در حقیقت تفکر لیبرالی بوده‌اند، بوده است. برای حل این معضل یا عبور از این مشکل باید کسانی که در چارچوب این نظام هستند، پای کار بیایند.»
شبکه‌ای برای راستی‌ها
اتمسفر جامعه ایران به گونه‌ای است که اظهارات انتخاباتی از سوی مسوولان ارشد با بازخوردهایی قابل ‌توجه مواجه می‌شود ولی این بازخوردها زمانی دوچندان می‌شود که یکی از مقامات نظامی به‌ویژه نظامیان به‌رغم نهی صریح بنیانگذار جمهوری اسلامی از انتخابات بگویند و بایدها و نبایدهایی را برای مردم تعیین کنند. بدین‌ترتیب انتشار گسترده و انتقادات مجازی از گفته‌های فرمانده سابق سپاه امری است قابل‌درک ولی در این میان آنچه بیشتر مورد توجه قرار گرفت؛ شبکه پخش‌کننده این اظهارات است. این روزها صداوسیما بیشتر از هر زمان دیگری محل رفت و آمد چهره‌های جدیدی است که به‌لحاظ خط‌‌مشی بیشتر از گذشته به اصولگرایان تعلق خاطر دارند ولی همچنان در این میان هستند شبکه‌هایی که از سوی اصولگرایان بنا نهاده شدند، جان گرفتند و حالا فعالیت می‌کنند.
گفتیم که سردار عزیزجعفری در برنامه «جهان‌آرا» از انتخابات گفته است و این یعنی مبدا پخش این اظهارات شبکه افقی است که بسیاری از فعالان در آن به اصولگرا بودن شهره‌اند و جالب‌تر آنکه برنامه «جهان‌آرا» که بیشتر با وحید یامین‌پور و امیرحسین ثابتی، دو مجری نزدیک به جبهه پایداری خود شناخته می‌شود، بیان شده است. این برنامه تلویزیونی که بعد از تغییر رییس قوه قضاییه پیشقراول سایر شبکه‌های صداوسیما در انتقاد از مشی صادق آملی‌لاریجانی در دستگاه عدلیه بود، این روزها می‌کوشد بسیاری از ناکارآمدی‌های کشور را در مرحله نخست بر گردن دولت دوازدهم انداخته و در مرحله دوم از قصورهای مجلس شورای اسلامی به‌ویژه نمایندگان اصلاح‌طلب و اعتدالگرای آن بابت عدم نظارت صحیح بر پاستور انتقاد ‌کند. یامین‌پور که خود این روزها برای حضور در انتخابات دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی نام‌نویسی کرده، چه در برنامه «جهان‌آرا» و چه در برنامه «میدان انقلاب» شبکه سوم، خط‌مشی مشخصی را طی می‌کند، «جداسازی اصولگرایان از صف مسوولان» و «انداختن مشکلات بر سر نهادهای انتخابی» خط‌و مشی که این‌بار درشبکه افق و با حضور فرمانده سابق سپاه پاسداران پی گرفته شد.
آینده یک فرمانده
در وصف خلق و خو و عِده وعُده نظامیانی که لباس سپاه، ارتش، بسیج و نیروی انتظامی را به کناری گذاشته یا مسوولان نهادهای اطلاعاتی که اقدامات گذشته‌شان را به فراموشی سپردند و پا به عرصه سیاست گذاشتند، سخن‌ها بسیار است و از این‌رو زمانی که فردی نظامی بیشتر از گذشته از سیاست می‌گوید و به حامیان یک طیف سیاسی خاص می‌تازد و مسوولان نزدیک به آن جریان را مورد هدف قرار می‌دهد، این شائبه ایجاد می‌شود که شاید فرمانده روزهای نه چندان دور حالا به دنبال آینده‌ای متفاوت برای خود است. از این‌رو زمانی که سردار عزیزجعفری در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی توییتر به تصمیم دولت برای افزایش قیمت بنزین تاخت و با یادآوری مذاکرات دیروز و امروز مقامات جمهوری اسلامی با کشورهای غربی نوشت که «مردم می‌بینند و متوجه می‌شوند که مسوولان، برای مذاکره با خارجی‌ها چقدر وقت می‌گذارند؛ اگر درصد کمی از این زمانی که برای گفت‌وگو و اقناع خارجی‌ها و راضی کردن آنها ‌گذاشتند و می‌گذارند را برای گفت‌وگو با مردم صرف می‌کردند مردم اقناع می‌شدند و شاید با این طرح همراهی می‌کردند»، این شائبه ایجاد شد که بعید نیست او نیز همچون بسیاری از یارانش سودای فعالیت رسمی سیاسی را در سر دارد.