بزرگنمايي:

راه ترقی - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
رابین رایت-نیویورکر/ دولت ترامپ با ترور (شهید) سردار قاسم سلیمانی، مسیر دستیابی خود به مهم‌ترین اهدافش در قبال ایران را سخت‌تر از همیشه کرده است.وب‌سایت خبری تحلیلی «نیویورکر» در مقاله‌ای نوشت: در 19 سپتامبر 1983 در جریان جنگ داخلی طولانی لبنان، دولت رونالد ریگان، چهلمین رییس‌جمهور ایالات متحده دستور داد تفنگداران دریایی حافظ صلح در بیروت، شبه‌نظامیان مسلمان ساکن در کوه‌های مشرف به این شهر را به رگبار ببندند. این تفنگداران دریایی پس از حمله اسراییل به لبنان بیش از یک سال در این منطقه مستقر شده بودند تا به سرپا نگه داشتن یکی از متزلزل‌ترین کشورهای جهان (لبنان) کمک کنند. کلنل تیم گراتی، فرمانده این نیروها هشدار داد که این حمله بی‌طرفی و رسالت امریکا را زیر سوال می‌برد؛ با این وجود، کشتی‌های امریکایی بیش از 300 خمپاره‌ 70پوندی شلیک کردند. گراتی بعدها نوشت: «در غروب آن روز پرآشوب، به افراد خود گفتم یک حسی به من می‌گوید که نیروهای امریکا به خاطر این تصمیم به خاک و خون کشیده می‌شوند.» در 23 اکتبر، یک بمب‌گذار انتحاری کامیونی حامل 20 هزار پوند مواد منفجره را به داخل پادگان نیروهای حافظ صلح آورد و 241 نفر از سربازان آمریکایی را کشت. این بیشترین تعداد کشته‌های جنگی نیروهای امریکا در یک حادثه از زمان نبرد ایووجیما بود که از سوی گروه‌های لبنانی که بعدا تبدیل به حزب‌الله شدند انجام گرفت. واشنگتن در ابتدا با فرض بر اینکه حمله از سوی ایران ترتیب داده شده، به هواپیماهای جنگی خود دستور داد یک پایگاه نظامی ایران در لبنان را نابود کنند، اما بعدا این حمله را لغو کرد. تفنگداران دریایی امریکا به پناهگاه‌های زیرزمینی منتقل شدند و چند ماه بعد به کشورشان رفتند و ماموریت‌شان لغو شد. گراتی هفته گذشته دوباره گفت: «هدف ایران حذف نیروی دریایی امریکا و نفوذ کشورهای غربی بود و در انجام این کار موفق شد.»
در سال 1983 امریکا نشان داد که برتری تاکتیکی داشته است، اما ایران ثابت کرد که از استراتژی گسترده‌تری استفاده کرده است - همانطور که در طول سالیان گذشته بارها این مساله را نشان داده است. چهار رییس‌جمهور بعدی امریکا از زورآزمایی در مقابل جمهوری اسلامی اجتناب کردند، حتی زمانی که پیشرفت استراتژیک آنها در منطقه بیشتر شد. به عقیده آنها خطرات و عوارض ناشی از چنین کاری بسیار زیاد بود. دونالد ترامپ، رییس‌جمهور کنونی امریکا گفته است که او نیز (مانند همتایان پیشین خود) تمایلی به جنگ ندارد، اما سال جدید را با یک حمله هوایی که منجر به کشته شدن (شهید) سردار قاسم سلیمانی شد آغاز کرد. این فرمانده مغز متفکر نیروی قدس ایران بود و زمانی ترور شد که به بغداد سفر کرده بود. پس از این اقدام، ترامپ در پیامی توییتری مدعی شد: «(سردار شهید) سلیمانی در مدت زمانی طولانی هزاران امریکایی را کشته یا به‌شدت مجروح کرده است و نقشه قتل بسیاری دیگر را نیز داشته است.» در واشنگتن بحث اصلی این بود که آیا سیاستی پشت این حمله وجود داشته تا آن را توجیه کند. ترامپ در واکنش به این موضوع ادعا کرد (شهید) سلیمانی نقشه بمب‌گذاری در چهار سفارتخانه امریکا را داشته است، اما دولت او نتوانست مدرک مستندی دال بر صحت این اتهام ارایه کند.
تصمیم ترامپ عواقب گسترده زیادی داشته است- این تصمیم روی توازن نظامی منطقه، مقابله با داعش و القاعده، و توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران تاثیر منفی می‌گذارد. پارلمان عراق که از نقض حاکمیت کشورش از سوی واشنگتن خشمگین بود، رای به اخراج 5 هزار نیروی نظامی امریکایی از خاک این کشور داد. 17 سال پس از تجاوز امریکا به این کشور، پایه‌های حضور نظامی امریکا در منطقه ناگهان متزلزل شد و دولت بی‌ثبات عراق پس از ماه‌ها اعتراض خواستار خروج آنها شد. جنگ امریکا علیه داعش- که هنوز هم 14 هزار نیروی آن در عراق و سوریه حضور دارند- به حالت تعلیق درآمد. پنتاگون نامه افشا شده در خصوص «جابه‌جایی» نیروهای امریکایی را رد کرد. با این وجود، بغداد روز جمعه (20 دی) خواستار خروج نیروهای نظامی واشنگتن شد. با ترور سردار سلیمانی، مسیر دستیابی دولت ترامپ به دو هدف اصلی خود در ایران نیز دشوار شد. روسای جمهور پیشین امریکا سال‌ها تلاش کردند تا از توسعه سلاح هسته‌ای از سوی تهران جلوگیری کنند. در سال 2013 ایران از نظر فنی تنها چند هفته تا ساخت بمب هسته‌ای فاصله داشت. در سال 2015 دولت باراک اوباما، رییس‌جمهور پیشین امریکا به همراه پنج قدرت اصلی جهان توافق هسته‌ای ایران را منعقد کرد، توافقی که برنامه تهران را تا 25 سال محدود می‌کرد و اجازه بازرسی دایمی بین‌المللی را به آنها می‌داد. با انعقاد این توافق زمان گریز تهران به یک سال افزایش یافت. اما در روز پنجم ژانویه، دو روز پس از ترور (شهید) سلیمانی، ایران اعلام کرد دیگر محدودیتی در خصوص تعداد سانتریفیوژها و میزان غنی‌سازی اورانیوم خود قائل نیست. دلیل بزرگتری که ترامپ قصد داشت با خروج از برجام در می‌2018 به آن برسد، اکنون مشخص شده است. زمان گریز ایران دوباره کاهش یافته است. دو سال است دولت ترامپ سیاست «فشار حداکثری» را در قبال ایران پیش گرفته است، و این سیاست را از طریق اعمال تحریم‌های شدید و منزوی کردن ایران اجرا می‌کند، تا بتواند امتیازات جدیدی از تهران بگیرد. ترامپ در ماه نوامبر به موفقیت خود در این زمینه بالید، زمانی که مردم این کشور به دلیل اوضاع بد اقتصادی اقدام به برگزاری تجمعات کردند. اما ترور (شهید) سلیمانی باعث فوران دوباره احساسات ملی‌گرایانه در ایران شد و میلیون‌ها نفر برای سوگواری در مراسم خاکسپاری (شهید) سلیمانی به خیابان‌ها ریختند. تهران سه‌شنبه هفته گذشته در پاسخی انتقام‌جویانه بیش از 12 موشک به دو پایگاه نظامی آمریکا در عراق شلیک کرد. به ادعای امریکا هیچ‌کس در این حملات کشته نشد و واشنگتن و تهران هر دو به نحوی نشان دادند که به دنبال تشدید تنش‌ها نیستند، اما فاصله بیشتری در آینده روابط دیپلماتیک دو کشور ایجاد شد.
اهداف ایران هنوز هم همان اهداف 1983 است. آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در مورد حملات موشکی کشورش گفت: «اقدام نظامی کافی نیست. چیزی که اهمیت دارد پایان حضور مخرب امریکا در منطقه است.» امروز توانمندی ایران بسیار بیشتر از گذشته است. این کشور در انجام عملیات‌های نظامی مخفی و جنگ‌های سایبری سرآمد جهان است. مایکل آیزنشتات، از موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن می‌گوید: «امریکا تلاش زیادی کرده تا بتواند به شکلی موثر پاسخ این روش نامتقارن جنگ را بدهد.» ایران زمان کافی و جغرافیای مناسب را نیز در اختیار دارد. رابرت مالی، رییس گروه بحران بین‌المللی می‌گوید: «ما مداخله‌گرهای تاریخی هستیم. می‌آییم و می‌رویم. این تصور که ما می‌توانیم نیروهای خود را در کشمکشی غیر قابل پیش‌بینی چندین سال در چند خطه در خاورمیانه حفظ کنیم - با توجه به سیاست‌های این کشور و این واقعیت که اکثر آمریکایی‌ها فکر می‌کنند چنین اقداماتی اهمیت حیاتی ندارد- توهمی بیش نیست.» مجلس نمایندگان امریکا روز پنجشنبه گذشته به محدود کردن قدرت رییس‌جمهور برای آغاز جنگ با ایران رای مثبت دادند. از مجلس سنا نیز انتظار چنین تصمیمی می‌رود. هیچ یک از این تصمیمات الزام‌آور نیست، اما هر دو نشان‌دهنده میزان نگرانی حاکم بر واشنگتن در مورد عواقب خصومت‌های بیشتر است. جمهوری اسلامی ماه آینده چهل و یکمین سالگرد پیروزی خود را جشن می‌گیرد. واشنگتن ثابت کرده همیشه می‌تواند درد بیشتری تحمیل کند، اما تهران ظرفیت بیشتری برای تحمل آن نشان داده است. امریکا اکنون می‌داند که به یک شبه نظامی چطور واکنش نشان دهد یا یک فرمانده را ترور کند، اما هنوز نفهمیده است که چگونه باید با ملت ایران توافق کند.
ترجمه هدیه عابدی