بزرگنمايي:

راه ترقی - روزنامه شهروند / متن پیش رو در شهروند منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
محمد بلوچ‌زهی/ پس از حضور تنی چند از مقامات دولت در مناطق سیل‌زده بلوچستان و بررسی میزان خسارات وارده این سیل ویرانگر، امروز نیز روحانی، رئیس‌جمهوری، از نزدیک در جریان آخرین وضع سیل‌زدگان قرار خواهد گرفت و از این مناطق بازدید خواهد کرد.
قبل از هر چیز باید در نظر داشت ناپایداری زیرساخت‌های نیم‌بند سیستان و بلوچستان همواره طی سال‌های متمادی موضوعی مورد بحث بوده است که با وقوع کوچک‌ترین حوادث طبیعی ازجمله بارندگی‌های کم‌حجم، این استان به‌ویژه منطقه بلوچستان را که دارای جمعیتی بالا، بسیار پراکنده و نیز جغرافیایی متکثر است درگیر بحران‌های متعدد کرده است. در توضیح ناپایداری زیرساخت‌های ناچیز منطقه باید گفت که این استان دارای اقلیمی خشک و کم‌بارش است و میزان بارندگی‌ سالیانه آن حدود ٧٠ میلی‌متر برآورد شده، اما با وجود میزان پایین بارش‌ها‌ در طول‌ سال، به‌دلیل احاطه‌شدن بیشتر جمعیت روستایی و شهری با رودخانه‌ها، بر اثر کمترین بارندگی راه‌های دسترسی مسدود می‌شود و برقراری ارتباط با مراکز بخش و شهرستان‌ها نیز تا چند روز مطلقا قطع. همین امر یعنی انسداد راه‌های روستایی بر اثر بارندگی‌ سالیانه که بعضا در زمستان اتفاق می‌افتد، روستاییان را تا چندین روز برای تأمین مایحتاج روزانه، تهیه کالاهای اساسی و مراجعه به مراکز درمانی با مشکل مواجه می‌کند.
در بارندگی‌ سیل‌آسای اخیر بلوچستان نیز که طی دو روز بیش از سه برابر میانگین حجم بارش‌های سالیانه را شاهد بودیم، یکی از اصلی‌ترین عوامل بحرانی‌شدن منطقه و متعاقب آن گرفتار شدن ٩٠‌درصد جمعیت روستایی مناطقی چون بخش ٦٨هزار نفری مرکزی نیکشهر، نداشتن ابنیه فنی و پل بر مسیر رودخانه‌ها و راه‌های روستایی است که همواره برای جمعیت قابل توجهی، به‌ویژه روستاییان، مخاطرات فراوانی را رقم زده و خواهد زد.
بارها درباره شاخص‌های پایین بهره‌مندی از راه‌های دسترسی و غیر استانداردبودن جاده‌های سیستان و بلوچستان و میزان بالای مرگ و میر جاده‌ای که خسارات سنگین جانی و مالی جبران‌ناپذیری برای ساکنان این استان در پی داشته گفته و نوشته شده است و نمونه اخیر آن نیز که سراسر سیستان و بلوچستان را به سوگ نشاند، درگذشت دکتر محمد نعیم امینی‌فرد، نماینده فقید مردم حوزه انتخابیه ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی بود. بنابراین باید در نظر داشت اصلی‌ترین عامل بحران سیل اخیر که همین پایین‌بودن زیرساخت راه‌های روستایی است بیشتر خود را در دل این حادثه نشان داد، به‌طوری که با گذشت نزدیک به یک هفته از وقوع این سیل ویرانگر هنوز از سرنوشت بسیاری از روستاییان سیل‌زده به‌ویژه در مناطق کوهستانی خبری در دست نیست و نگرانی‌های مردمی از این بابت تشدید شده است.
نباید فراموش کرد که بیشتر مناطق و روستاهای سیستان و بلوچستان از لحاظ ارتفاعی بالاتر از سطح رودخانه‌ها شکل گرفته‌ است و با وجود احاطه‌شدن سکونتگاه‌ها با رودخانه‌ها به‌دلیل این تفاوت معنادار ارتفاعی کمتر سیلاب وارد خانه‌ها می‌شود، مگر معدود روستاهایی که در حریم رودخانه‌ها باشد، ولی روستاهای حوزه دشتیاری چابهار و چند روستای دیگر در شهرستان‌های سیل‌زده از این قاعده مستثنا بودند، چراکه رهاسازی آب سدهای ذخیره‌گاه آب در بالادست روستاها سبب ورود سیلاب به منازل شد و خسارات را نیز دو چندان کرد.
اما آنچه باعث حجم خسارات بالا به‌ویژه در بخش کشاورزی، برق، شبکه‌های آب شرب، تلفن و... شد ابتدا گذر ناگزیر خطوط تلفن، برق، شبکه آب شرب، چاه‌ها و قنوات از کنار و حاشیه و بعضا از داخل رودخانه‌ها بود و دیگر حجم بی‌سابقه آب در رودخانه‌ها.
به هر روی، خسارات بارندگی‌ سیل‌آسای اخیر به زیرساخت‌های ناپایدار سیستان و بلوچستان چنان بالاست و قابل توجه که این منطقه را سیل ویرانگر به ٤٠‌سال قبل بازگرداند، به‌طوری که اکنون مسیرهای مواصلاتی به‌ویژه روستایی، برق، تلفن، کشاورزی و دامداری و قنوات را کاملا از بین برده است و امیدواریم با سفر رئیس‌جمهوری احیای مشاغل از دست‌رفته و ترمیم زیرساخت‌های حوزه‌های یاد شده در کمترین زمان ممکن عملی شود.