بزرگنمايي:

راه ترقی - صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
اظهارات سخنگو و قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان درباره اینکه «مسائل مالی عمده دلیل ردصلاحیت 90‌نماینده کنونی مجلس برای نامزدی در مجلس آینده بوده است»، زنگ هشدار را برای همگان به صدا درآورد که مجلسی که قرار بود در رأس امور باشد، امروز به وضعیتی غیرقابل توجیه دچار شده است. سؤال اصلی اما این است که چرا باید یک نماینده از اساس وارد ورطه موضوعات شبهه‌دار مالی شود؟
رد صلاحیت 90‌نماینده کنونی مجلس
عباسعلی کدخدایی، قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان شامگاه روز یکشنبه 22‌دی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری، درباره روند احراز صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس یازدهم در هیات‌های نظارت استان‌ها و شهرستان‌ها توضیحاتی با تاکید بر اینکه سوء‌استفاده از اموال عمومی، تحصیل مال نامشروع، اختلاس، استعمال مواد‌مخدر، مفاسد اخلاقی، محکومیت جنایی، سابقه شرارت، چاقو‌کشی، سابقه فروش مواد‌مخدر از جمله مصادیق رد صلاحیت‌هاست، گفت: «از حدود 247‌نفر نماینده فعلی مجلس، صلاحیت 90‌نفر عمدتاً به‌خاطر مسائل مالی تأیید نشده است، البته به برخی از آن‌ها مستندات پرونده‌شان توضیح داده شد و به بقیه نیز اگر درخواست کردند، این مستندات ارائه می‌شود.» پس از این، برخی اقوال از اعمال فشار به شورای نگهبان برای تجدیدنظر در آرای اعلامی توسط هیات‌های نظارت استان‌ها و شهرستان‌ها، حکایت می‌کردند. کدخدایی اما در اظهارات دیگری، وجود این فشارها را رد کرد. او روز 27‌دی‌ماه در حاشیه نماز جمعه تهران، در پاسخ به این سؤال که گفته می‌شود برخی با فشار به شورا تأییدیه گرفته‌اند، گفت: «خیر اینگونه نیست، ما در مرحله گذشته هیات مرکزی و هیات استانی را داشتیم و مرحله کنونی مرحله شورای نگهبان است، اسامی ممکن است از جهت ترتیبات اداری دیر و یا زود اعلام شود اما آنچه اعلام شده است همگی مصوبات هیات مرکزی و هیات استانی است. در این مرحله هم که امروز در خدمت شما هستیم، مرحله رسیدگی به شکایات است که طبیعتاً هر شکایتی باشد بررسی می‌شود و اگر حقی از کسی تضییع شده باشد طبیعتاً احقاق حق خواهد شد.» سخنگوی شورای نگهبان همچنین تاکید کرد: «اصلاً و ابداً هیچکس با فشار تأیید صلاحیت نشده است و این‌ها همگی شایعه است.»
پروپاگاندای دروغ و رایزنی
برخی جریان‌های سیاسی خاص در کشور برای ضربه به حیثیت شورای نگهبان، روایت شورای نگهبان درباره دلیل ردصلاحیت‌ها را دروغ دانستند مصطفی تاجزاده، فعال اصلاح‌طلب در توییتی غیرمستقیم با دروغ دانستن دعاوی شورای نگهبان، نوشت: «آقا و خانم امید؛ کدخدایی علت ردصلاحیت نیمی از اعضای فراکسیون را عمدتاً جرائم مالی اعلام کرد. اگر مانند گذشته دروغ می‌گوید، ردصلاحیت‌شدگان از او به اتهام ایراد تهمت شکایت کنند. تایید صلاحیت‌شدگان نیز به دزدنمایی منتقدان دولت پنهان در صحن مجلس اعتراض کنند.» با وجود این، برخی دیگر از چهره‌های اصلاح‌طلب برای به قول خودشان تأثیر روی نظر شورای نگهبان، مشغول رایزنی با این نهاد هستند. در همین‌باره، مجید انصاری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که از او به‌عنوان بالقوه‌ترین سرلیست اصلاح‌طلبان در تهران
یاد می‌کنند، روز گذشته در گفت‌وگو با ایلنا، درباره رایزنی دولت و اصلاح‌طلبان با شورای‌نگهبان در مورد تأیید افرادی که
رد صلاحیت شده‌اند، گفت:‌ «با توجه به صحبتی که با آقای عارف داشتم، ایشان گفتند که در حال بررسی و برنامه‌ریزی هستند که با شورای نگهبان در این مورد صحبت کنند.»
مطالبه از دستگاه قضا برای برخورد با نمایندگان مفسد
در کنار شانتاژ اصلاح‌طلبان علیه شورای نگهبان، تعدادی از چهره‌های بنام سیاسی، پیگیری و برخورد مجدانه با مفاسد مالی برخی نمایندگان را خواستار شدند. برای نمونه الیاس نادران، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در صفحه شخصی خود در توییتر، نوشت: «شورای نگهبان گفته 90‌نماینده فعلی عمدتاً به‌دلیل مالی ردصلاحیت شدند. این نباید پایان ماجرا باشد و دادستان تحقیقات خود را در خصوص این نمایندگان آغاز کند تا متخلفان مالی دادگاهی شوند، هدایای دستگاه‌ها به نمایندگان تا سکه و دلار آخر
پس گرفته شود.» نادران همچنین در نامه‌ای به حجت‌الاسلام رئیسی، سکاندار دستگاه قضا تاکید کرد: «از شما خواهش می‌کنم دستور فرمایید تا دادستانی کل تحقیق درباره خطاهای مالی نمایندگان رد صلاحیت شده را شروع کرده و علیه خطاکاران اعلام جرم کند.» سیدجواد ابطحی، نماینده مجلس نیز در گفت‌وگویی با تسنیم درباره ردصلاحیت 90‌نماینده، تصریح کرد: «اگر پرونده فساد مالی این تعداد نماینده مجلس واقعی باشد، قطعاً این‌ها محکومیت پیدا کرده‌اند و اینطور نیست که فقط متهم باشند، شورای نگهبان نیز به صِرف اتهام آن‌ها را ردصلاحیت نکرده است.» وی در این‌باره تاکید کرد: «از قوه‌قضاییه می‌خواهیم که همانطور که تاکنون و در دوره آقای رئیسی با قدرت و قوت مضاعف با مفسدان برخورد کرده، به پرونده این نمایندگانی که به‌دلیل مسائل مالی ردصلاحیت شده‌اند، با جدیت بیشتری رسیدگی کند.» احمد توکلی، نماینده پیشین مجلس نیز در بخشی از نامه خود خطاب به حجت‌الاسلام رئیسی، تاکید کرد: «کوتاه کردن دست خائنان از بیت‌المال و جلوگیری از ورود آن‌ها به خانه ملت، اقدام قابل تقدیر و امیدبخش شورای محترم نگهبان است؛ اما این خیانت‌ها به هیچ‌وجه نباید فراموش شود و دیگر نباید اجازه داد نمایندگان رد صلاحیت شده بعد از دوره نمایندگی به حال خود رها شوند یا در مسوولیت‌های دیگری به بیت‌المال نزدیک گردند.»
ایمانی: اگر مجلس قوی باشد، امکان تخلفات مالیدر آن کمتر می‌شود
جریان‌های سیاسی مغرض، با وجود رد هرگونه سوءاستفاده مالی برخی نمایندگان مجلس و متهم‌ساختن شورای نگهبان به سیاسی‌کاری، پرونده‌های مالی به‌وجودآمده را دلیلی واضح و مبرهن بر ناکارایی و ناکارآمدی فیلترهای نظارتی شورای نگهبان دانستند. این در حالی ‌است که عدم اهتمام چندی از نمایندگان مجلس در ثبت اموال و دارایی‌های خود و نیز اهمال هیات ‌رییسه پارلمان جهت به اجرادرآوردن قانون حفظ جایگاه نمایندگی، برخی بهارستان‌نشینان را برای قانون‌شکنی به شدت حریص و جری ساخته است. در همین باره ناصر ایمانی، تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو» گفت: «ای‌کاش سخنگوی محترم شورای نگهبان برای افکار عمومی روشن می‌کردند که این 90‌نفر نماینده، آیا به‌خاطر سوءاستفاده‌های مالی شخصی ردصلاحیت شده‌اند یا به‌خاطر سوءاستفاده از جایگاه نمایندگی‌شان؟ چون الان افکار عمومی تصور می‌کند که این 90‌نفر، همگی سوءاستفاده مالی شخصی یا به اصطلاح اختلاس داشته‌اند که باید روشن شود.» وی اضافه کرد: «اگر در هر مجموعه‌ای، نظارت و انضباط کافی مثلاً درباره حساب و کتاب و اموال افراد وجود نداشته نباشد، امکان بروز تخلفات مالی به هر شکل، وجود خواهد داشت؛ منتها بحث فقط مسائل شخصی نیست. امیدوارم همه این 90‌نفر نماینده ردصلاحیت شده، مشکل مالی شخصی نداشته باشند و همه‌شان به‌خاطر سوءاستفاده از جایگاه یا عنوان حقوقی‌شان، مثلاً در جا‌به‌جایی برخی منابع به جاهایی که در حالت طبیعی نباید آنجا مصرف می‌شده است، رد صلاحیت شده باشند.» ایمانی با بیان اینکه اگر مجلس، مجلس ضعیف باشد امکان تخلفات مالی بالا می‌رود گفت: «مجلس دهم به اذعان بسیاری از صاحب نظران و حتی به اذعان خود نمایندگان محترم، تهی از افراد قوی و صاحب نظر بود یا در بهترین حالت، چنین افرادی را کم داشت. در ضمن ارتباطی که این نمایندگان با دولت داشتند، ارتباطات بعضاً سالمی نبود؛ یعنی برخی از موقعیت خود برای اعمال فشار روی وزرا یا مجموعه‌های دولتی استفاده می‌کردند؛ قاعدتاً این سوءاستفاده از موقعیت نمایندگی، سوءاستفاده‌های مالی را در پی خواهد داشت.» این تحلیلگر مسائل سیاسی اذعان کرد: «اگر مجلس، مجلس قوی، پر توان و سالم باشد، امکان تخلفات مالی در آن به‌طور طبیعی نه منتفی بلکه خیلی کمتر می‌شود.»
نوری: رد صلاحیت‌ها عمدتاً برای اختلاس بوده است
برای بررسی گزاره مطرح شده توسط ایمانی که اعلام کرد معلوم نیست دلیل ردصلاحیت نمایندگان، سوءاستفاده شخصی بوده یا سوءاستفاده از جایگاه حقوقی، به سراغ علی ‌اشرف‌نوری، مدیرعامل دیده‌بان شفافیت و عدالت رفتیم؛ چراکه این دیده‌بان پیش از این اعلام آمادگی کرده بود که مدارک لازم را برای نمایندگانی که به دلایل اقتصادی رد صلاحیت شده و چند نماینده دیگر که هنوز رد صلاحیت نشده‌اند را در اختیار دارد. نوری در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو»، درباره علت رد صلاحیت 90‌نماینده کنونی مجلس گفت: اطلاعات ما که به شورای نگهبان هم منعکس کردیم، نشان می‌دهد که فساد حدود 70‌نفر از این 90‌نفر نماینده رد صلاحیت شده ناشی از رانت قدرت بوده‌است که توانسته‌اند اختلاس کنند. مدیرعامل دیده‌بان شفافیت و عدالت تصریح کرد: به نظر ما، نماینده‌ای که از امکانات در اختیار کمیسیون مربوطه خود استفاده کرده و رانتی را به‌وجود آورده و به طیف وسیعی از نزدیکان و دوستان خود شرکت داده یا امکانات خاصی را به یک منطقه برده است، سوءاستفاده از امانت بیت‌المال است اما ممکن است شورای نگهبان اعلام کند که من از لحاظ چارچوب‌های قانونی نمی‌توانم این موضوعات را ادله فساد بگیرم و فساد عمدتاً آن مواردی است که استفاده‌های شخصی در آن دخیل باشد. نوری افزود: ورود دستگاه اطلاعاتی و امنیتی، می‌تواند به شورای نگهبان کمک کند تا عقبه فعالیت این نمایندگان که تلاش کرده‌اند ظاهر کارهای خود را قانونی جلوه بدهند، روشن شود.