بزرگنمايي:

راه ترقی - روزنامه جوان / متن پیش رو در جوان منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
درخواست عجیب رئیس‌جمهور از رئیس سازمان صداوسیما مبنی بر پخش بسته‌های خبری و تبلیغاتی دولت از تلویزیون بدون هیچ گونه تغییر، اگر از سوی صداوسیما اجرا شود رویه‌ای جدید خواهد بود که در دولت‌های قبل سابقه نداشته است.
محمد صادقی/ حسن روحانی در حاشیه جلسه هیئت دولت از عبدالعلی علی‌عسکری رئیس رسانه ملی خواسته تا دولت بدعتی جدید در رابطه با صداوسیما رقم بزند. این درخواست که در سخنان واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور بازتاب داشته، پخش بی‌قید و شرط و بدون جرح و تعدیل بسته‌های خبری و تبلیغاتی است که دولت برای صداوسیما ارسال می‌کند. روحانی با ارائه این درخواست عملاً صداوسیما را از جایگاه رسانه ملی، به بخشی از «پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری» تقلیل می‌دهد، البته گفته شده که علی‌عسکری در مقابل این درخواست مقاومت کرده و اجرای آن را حتی به ضرر دولت دانسته است، با این وجود صداوسیما در راستای همراهی بیش از پیش با دولت، تصمیمات تازه‌ای را برای پخش برنامه‌های سیاسی شاخص تلویزیون در نظر گرفته است.
خواسته‌های بی‌پایان دولت
صدا‌و‌سیما یک نهاد دولتی نیست و مانند وزارتخانه یا سازمان‌های تابعه دولت، رئیس‌جمهور نقش مستقیمی در چینش رئیس و مدیران ارشد این سازمان ندارد، با این وجود دولت راه‌های زیادی برای فشار بر صداوسیما و تحمیل خواسته‌های خود دارد. اولین و راحت‌ترین راه بحث بودجه است. بودجه صداوسیما را دولت تعیین و پرداخت می‌کند برای همین حتی بدون در نظر گرفتن تورم، دولت می‌تواند در لایحه بودجه سالانه سهم صداوسیما را کم یا زیاد کند، برای نمونه دولت 100 میلیارد تومان از بودجه پیشنهادی برای صداوسیما در سال 99 کاسته است.
از طرف دیگر نحوه پرداخت بودجه به صداوسیما نیز یکی از چالش‌های همیشگی بین این سازمان و دولت بوده است. دولت روحانی تا به حال سه رئیس سازمان صداوسیما را به خود دیده است. این دولت در هر کجا که لازم دانسته با صداوسیما وارد چالش شود یا جواب انتقاد‌های برنامه‌های تلویزیونی منتقد دولت را بدهد، جلوی پرداخت بودجه صداوسیما را گرفته است. از سوی دیگر صداوسیما با تغییر رؤسای خود سیاست‌های متفاوتی را در مقابل دولت داشته است. علی‌عسکری رئیس فعلی سازمان بیشترین همکاری را با خواسته‌های دولت داشته است. گفته شده بعد از درخواست اخیر روحانی از رئیس صداوسیما، علی‌عسکری در پاسخ تأکید کرده که «صدا وسیما تاکنون کمال همکاری را با دولت داشته و این امر برای همه مخاطبان مشهود است.»
نقش یک آشنا برای تحمیل اراده دولت
یکی دیگر از ارکان فشار دولت بر صداوسیما، «شورای نظارت بر صداوسیما» ست. دولت در این شورا دو نماینده دارد، اول علی جنتی وزیر اسبق ارشاد و دوم حسام‌الدین آشنا که فعال‌ترین عضو شوراست. آشنا که چهره‌ای رسانه‌ای و امنیتی است، علاوه بر تولید برنامه‌های انتقادی درباره صداوسیما و نوشتن روزانه توئیت‌های متعدد که بخشی از آن به صورت مستقیم رسانه ملی را هدف قرار می‌دهد، در پشت صحنه نیز فشار‌های زیادی برای تحمیل خواسته‌های دولت بر صداوسیما دارد. گلایه‌های برنامه‌سازان تلویزیون در توئیتر از رفتار آشنا برای تحدید برنامه‌های انتقادی صداوسیما بخشی از افشاگری‌ها علیه نقش مشاور رسانه‌ای رئیس‌جمهور در تبدیل «رسانه ملی» به «رسانه دولت» است، با این حال آشنا در همان فضای توئیتر پاسخ‌های دوپهلویی به منتقدان خود می‌دهد و از این اتهام تا جایی که توانسته فرار کرده است. تعطیلی موقت و همیشگی برخی برنامه‌های صداوسیما که در آن به شکلی منصفانه برخی سیاست‌های دولت مورد بررسی و نقد قرار می‌گیرد، موضوعی چالشی میان دولت و صداوسیما بوده است، برنامه‌هایی مانند «جهان آرا» و پیش‌تر از آن «ثریا» جزو این دست محسوب می‌شوند. همواره مطرح شده که از نمایندگان دولت برای حضور در این برنامه‌ها دعوت شده، اما عموماً این دعوت‌ها بی‌پاسخ مانده است.
تعامل یا وادادگی مقابل دولت!
وادادگی صدا و سیما هم حکایت دیگر ماجراست. صداوسیما در مقایسه با دولت‌های سابق در پخش گزارش سفر‌های دولت حجم گسترده‌تری را اختصاص می‌دهد یا به اصطلاح به طور دائم برای دولت رپرتاژ می‌رود و آنتن زنده خود را بی‌حساب و کتاب در اختیار روحانی و دولتمردانش قرار می‌دهد، در حالی که افکار عمومی از رسانه ملی توقع دارند درد‌ها و نقدهایشان را نیز به شکلی منطقی مطرح کند، به عنوان مثال در همین سفر سیستان و بلوچستان رئیس‌جمهور، رسانه ملی به گونه‌ای سفر را برجسته کرد و پوشش داد که گویی حسن روحانی به محروم‌ترین و بدترین نقطه سیل‌زده رفته است در حالی که چابهار و منطقه آزاد باصفای آن در این فصل میزبان رئیس‌جمهور بود تا سفر به نام سیل و سیل‌زدگان باشد و به کام دولتمردان!
منتقدان معتقدند آقای رئیس‌جمهور در پیچ و خم‌های اصلی کشور معمولاً به میدان نمی‌آید یا آنگونه که دوست دارد کاملاً یک‌طرفه و مونولوگ با مردم حرف می‌زند و اجازه نمی‌دهد نماینده یا نمایندگانی از رسانه ملی با او گفت‌وگویی حتی نرم انجام دهند. برای اثبات نرمش صداوسیما مقابل دولت می‌توان به توئیت‌های مدیر روابط عمومی رسانه ملی استناد کرد که با ادبیاتی دوستانه می‌نویسد: «رسانه ملی وظیفه خود می‌داند مانند گذشته تمام قد و با استفاده از همه ظرفیت‌های قانونی به کمک رئیس‌جمهور محترم و دولتمردان پرتلاش بیاید. امروز وحدت و همدلی در جهت خدمتگزاری به مردم مهم‌ترین دستور کار رسانه ملی است.» این نرمش‌ها البته تا زمانی که به انفعال و عقب‌نشینی مقابل برخی زیاده‌خواهی‌ها بدل نشود قابل دفاع است، اما به نظر می‌رسد دولت برای درخواست‌های خود حد یقفی قائل نیست.
برنامه‌هایی که نباید زنده پخش شوند
برنامه‌هایی مانند «جهان آرا» طی چند هفته اخیر به دلیل نقد و بررسی موضوعات مهمی، چون برجام و اف‌ای‌تی‌اف جایگاه ویژه‌ای در میان برنامه‌های صداوسیما پیدا کرده بود که به سرعت جلوی پخش آن گرفته شد. بعد از چند روز سکوت خبری و پس از اعتراض‌های توئیتری به پخش نشدن این برنامه، محمدحسین رنجبران، مدیر کل روابط عمومی صداوسیما در مصاحبه‌ای از پخش «ضبط شده» این برنامه خبر داد.
به نظر می‌رسد برنامه‌هایی که دولت نسبت به آن‌ها انتقاد داشته و برخی مواقع منجر به قطع پخش آن‌ها شده قرار است از این به بعد به صورت ضبط‌شده و غیرزنده روی آنتن بروند. در‌این‌باره می‌توان به برنامه‌هایی مانند ثریا، «جهان آرا»، «عصرانه»، «آفتاب شرقی» و «پرونده ویژه» اشاره کرد که به نقد برخی سیاست‌های دولت می‌پرداختند و البته سعی می‌کردند رویه‌ای منطقی و منصفانه در پیش بگیرند، اما اقتضای پخش زنده سبب می‌شد برخی مواقع مواضعی در آن‌ها بیان شود که دولتی‌ها را خوش نیاید. تصمیم به پخش غیرزنده این برنامه‌ها شاید بتواند در گرفتن بهانه از دولت مؤثر باشد.