بزرگنمايي:

راه ترقی- گرچه با تحقیقات متعددی در کشور به بررسی مصرف مواد نیروزا در جوامع مختلف پرداخته‌اند اما تاکنون مطالعه‌ای به منظور مرور این تحقیقات مدنظر قرار نگرفته و میزان شیوع مصرف این مواد را در جوامع مختلف مورد تحلیل کمی قرار نداده است. هدف از این تحقیق مرور سیستماتیک و فراتحلیل پژوهش‌های انجام شده در زمینه سوء مصرف مواد نیروزا در کشور و در جوامع مختلف بود.

نتایج فراتحلیل انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد که در مردان ایرانی برآورد نقطه‌ای میزان شیوع مصرف مواد نیروزا بر اساس مدل تصادفی 38.2 درصد، مصرف داروهای نیروزا 14.8 درصد، شیوع مصرف مکملها 25.5 درصد، مصرف مواد نیروزا در مردان ورزشکار ایرانی 63.9 درصد و در جوامع غیر ورزشی 12.5 درصد است.

همچنین در جامعه زنان نیز فراتحلیل با مدل تصادفی نشان داد که شیوع مصرف مواد نیروزا 10.2 درصد، شیوع مصرف داروهای نیروزا 4 درصد، شیوع مصرف مکمل‌ها 6.1 درصد، شیوع مصرف مواد نیروزا در زنان ورزشکار جامعه ایرانی 28.3 درصد و شیوع مصرف مواد نیروزا در زنان جوامع عادی و یا غیر ورزشکار ایرانی برابر 5.3 درصد است.

در این مطالعه مروری و فراتحلیل تعداد 31 تحقیق واجد شرایط برای ورود به این مطالعه انتخاب شدند. در مجموع در این تحقیقات 21 هزار و 413 آزمودنی مورد بررسی قرار گرفت و تعداد هشت هزار و 78 ورزشکار در این دوازده تحقیق بررسی شدند. 12 تحقیق هم دارای نمونه‌هایی از عموم نوجوانان و جوانان اعم از دانش آموز و دانشجو بودند که در این تحقیقات نیز 13 هزار و 335 دانش آموز یا دانشجو مورد بررسی قرار گرفتند.

نگرش ورزشکاران ایرانی به مصرف مواد نیروزا نگرشی اغلب منفی است و آگاهی از عوارض جانبی مواد نیروزا در جامعه ایرانی متوسط و کمتر از متوسط و آگاهی از دوپینگ متوسط و بیشتر از متوسط ارزیابی شد. در این تحقیق 27 متغیر خطرزا در مصرف مواد نیروزا شناسایی شدند که توجه به آن‌ها می تواند در کاهش مصرف مواد نیروزا موثر باشد.

علاوه بر این نتایج، تحقیق مذکور نشان داد مصرف مواد نیروزا و دوپینگ واقعیتی انکار ناپذیر بوده و به عنوان یک مسئله اجتماعی در حال رشد و گسترش است. همچنین مصرف مواد از ورزشکاران به جوامع غیر ورزشی و از مردان به زنان نیز سرایت کرده و در صورت عدم توجه مسئولین، سیاستمداران و برنامه‌ریزان به این موضوع، هر روز شاهد آسیب بیشتر جوانان و نوجوانان ایرانی خواهیم بود.

این تحقیق از سوی علی کاشی- عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی تحت عنوان مرور نظام مند و فرا تحلیل پژوهش‌های انجام شده در حوزه سوء مصرف مواد نیروزا در ورزشکاران ایرانی مدنظر قرار گرفته است.