چاپ

راه ترقی - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
میدل ایست آی-ترجمه هدیه عابدی/ «رند کورپوریشن» که یک اندیشکده غیرانتفاعی امریکایی در حوزه سیاستگذاری جهانی است، می‌گوید؛ وزیر دفاع ترکیه روابط نزدیکی با ارتش امریکا دارد. گزارش این اندیشکده امریکایی درباره سیاست خارجی ترکیه، جنجال بزرگی را در این کشور به راه انداخته است. براساس این گزارش احتمال وقوع یک کودتای نظامی جدید وجود دارد و وزیر دفاع ترکیه به‌شدت به ارتش امریکا نزدیک است. این گزارش که ماه گذشته از سوی اندیشکده «رند کورپوریشن» برای ارتش امریکا منتشر شد، ادعا می‌کند که تصمیم دولت ترکیه مبنی بر اخراج صدها افسر نظامی پس از تلاش برای کودتای نافرجام سال 2016 باعث نارضایتی زیادی در ارتش ترکیه شده است.
براساس این گزارش «فرماندهان رده‌های میانی از رهبری ارتش بسیار ناامیدند و نسبت به اخراج شدن‌شان در ادامه پاکسازی پس از کودتا نگرانند. این نارضایتی حتی می‌تواند به کودتای دیگری منجر شود و به نظر می‌رسد رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه این تهدید را جدی گرفته است.» از آنجا که دادستان‌های ترکیه دستور دستگیری نزدیک به 700 نفر از جمله برخی پرسنل ارتش و دادگستری را صادر کرده‌اند، پلیس ترکیه هنوز هم حملاتی برای هدف قرار دادن مظنونین کودتا انجام می‌دهد.
از زمان انتشار این گزارش، چندین مقام جلساتی پشت درهای بسته برگزار کرده‌اند تا در مورد امکان وقوع این کودتا با یکدیگر تبادل‌نظر کنند، اما در آنکارا بیشتر احساس می‌شد که این فقط یک شایعه است، نه بیشتر. با این حال، چندین روزنامه‌نگار طرفدار دولت، یافته‌های این گزارش را جدی گرفته‌ و مقالاتی را نوشتند مبنی بر اینکه ممکن است کودتا در حال انجام باشد. حسن بصری یالچین، ستون‌نویس روزنامه صباح ترکیه روز دوشنبه (28 بهمن) در مطلبی عنوان کرد که همه باید این گزارش را جدی بگیرند، چراکه اندیشکده رند مستقیما برای وزارت دفاع امریکا کار می‌کند. او گفت: «هیچ‌کس نباید به این موضوع به عنوان تئوری توطئه نگاه کند. اگر نمی‌بینید که چگونه همه اینها درنهایت از یک مرکز واحد نوشته و هماهنگ شده است، من چیز دیگری نمی‌توانم بگویم. اگر کودتا اتفاق افتاد، تعجب نکنید.» یوسف کاپلان، یک نویسنده محافظه‌کار در روزنامه ینی شفق ترکیه، روز دوشنبه پیش‌بینی کرد که کودتای بعدی به‌جای اینکه از سوی پیروان فتح‌الله گولن، روحانی ترکیه‌ای مستقر در پنسیلوانیا صورت گیرد، به دست گروه‌های کمالیست و سکولاریست درون ارتش انجام خواهد شد.
گولن در 15 جولای 2016 به طراحی کودتا متهم شد، البته خودش این اتهام را رد می‌کند. کمالیست‌ها از آرمان‌های مصطفی کمال آتاتورک حمایت می‌کنند، کسی که جمهوری سکولار ترکیه را تاسیس کرد و اولین رییس‌جمهور این کشور بود.
وزیر دفاع در شرایط ناخوشایند
اردوغان نیز چند روز گذشته را به این موضوع پرداخت. او بدون اینکه مستقیم در مورد گزارش صحبت کند، گفت، مقاومت مردم ترکیه در برابر کودتای نافرجام سال 2016 باید درسی برای همگان باشد.
او روز شنبه به روزنامه‌نگارانی که او را در سفر به پاکستان همراهی کرده بودند، گفت: «مردم ما تجربه جدی و مهمی به دست آورده‌اند. دفعه بعدی آنها حتی نمی‌پرسند که باید از کشور خارج شوند یا بمانند و مقاومت کنند. همه به خیابان‌ها خواهند آمد.»
اردوغان، روز یکشنبه در یک سخنرانی اشاره کرد که حزب حاکم عدالت و توسعه (ای‌کی‌پی) با 10 میلیون نفر بیشترین اعضا را در ترکیه دارد.
فرهاد اونلو، از نویسندگان حامی دولت، در توییتر خود نوشت: «آیا این معنادار نیست که اردوغان تعداد اعضای حزب خود را اعلام کند در حالی که شایعات کودتا با گزارش اندیشکده رند افزایش یافته است؟»
این گزارش حلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه را نیز در موقعیت بدی قرار داد و او در کشوری که در حال حاضر حدود 90درصد از جمعیتش دیدگاه ضدامریکایی دارند، اکنون به عنوان فردی که
در راستای گسترش روابط میان ترکیه و امریکا فعالیت می‌کند، شناخته می‌شود.
براساس گزارش رند: «در این آشفته‌بازار، حلوصی آکار همچنان یک رابط اصلی برای امریکا و سایر نظامیان خارجی است. او با حفظ سمت به عنوان رییس ستاد کل ارتش ترکیه در سال 2017، در ماه جولای 2018 نیز تحت سیستم جدید اجرایی به عنوان وزیر دفاع منصوب شد و نشان داد که تا مدتی به عنوان چهره برتر در امور دفاعی ترکیه باقی خواهد ماند.» وزیر دفاع ترکیه، پس از چند هفته سکوت، در سخنانی بیان کرد که این گزارش به شکلی غیرمنطقی مبهم بوده و اظهارات نسبت داده شده به ارتش ترکیه بی‌پایه و اساس است. او گفت: «از اینکه می‌بینیم برخی عبارات موجود در این گزارش آگاهانه یا ناآگاهانه، فراگیر شده و مورد استفاده قرار گرفته است، ناراحتیم.»
«فرهنگ خودبرتربینی» ارتش ترکیه
این گزارش همچنین ادعا می‌کند که دولت اردوغان پس از کودتای نافرجام قبلی دانشگاه دفاع ملی را به عنوان نهاد مرجع آموزش نظامی برای ارتش تاسیس کرده است تا تکبر و خودبرتربینی ارتش ترکیه را به عنوان پاسداران سکولاریسم از بین ببرد.در پاسخ، وزارت دفاع اظهار کرده است: «ارتش ترکیه و زیرمجموعه‌های آن از قوانین و مقررات کشور و فرمانده کل آن، یعنی رییس‌جمهور پیروی کرده‌اند.» خود آکار نیز هفته گذشته در مورد این موضوع سخن گفت، اما این سخنرانی تلاش بیشتر او را برای رفع انتقادات نشان می‌داد. او به یک روزنامه ترکیه‌ای گفت: «گزارش رند درباره من، ارتش ترکیه و دانشگاه دفاع ملی به شکلی ماهرانه تنظیم شده است تا با استفاده در محافل مختلف باعث ایجاد تفرقه میان ما شود.» برخی ادعا کرده‌اند که همه این ماجرا تنها داستانی بوده برای اینکه مشکلات داخلی و خارجی دولت مانند اقتصاد و جنگ سوریه را از ذهن مردم و رسانه‌ها دور کنند و به حاشیه ببرند.