چاپ

راه ترقی - صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
نرخ دلار طی دو سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است. رشدی که هر چند پیش از این در دوره‌های هشت‌ساله تجربه می‌شد، این بار در دو سال تجربه شده است.
بررسی نرخ دلار به‌عنوان یکی از ارزهای رایج دنیا در دو سال گذشته قابل بررسی است؛ در این گزارش نرخ دلار را در دو دوره «12 ماهه بهمن 96 تا بهمن 97» و «بهمن 97 تا بهمن 98» قرار دادیم. دلاری که در روزهای پایانی بهمن سال 1396 در دامنه 4600 تومان بود، در بهمن سال گذشته و پس از نوسانات سال 97 که از ابتدای آن سال آغاز شد، در محدوده 12 هزار تومان رسید.
در این حین از نیمه فروردین سال گذشته، دلار از مرز پنج هزار تومان گذشت و این مهم‌ترین خبر اقتصادی کشور در آن دوران بود. با این حال سال 97 دلار در کانال پنج هزار تومان آغاز شد.
فارغ از میزان سهم عوامل خارج از کشور در التهاب بازار ارز، مساله اصلی بازیگران و عوامل موثر داخلی در موضوع ارز قابل بررسی است.
به قبل از سال 96 برمی‌گردیم؛ جایی که ولی‌الله سیف، رییس کل وقت بانک مرکزی در بهمن ماه آن سال با اشاره به اینکه اکنون شاخص‌های کلان اقتصادی اعم از تورم و رشد اقتصادی در وضعیت مناسبی قرار‌دارند، گفته بود: «در کنار آن درآمدهای ارزی نسبت به گذشته وضعیت خوبی دارند، به طوری که صادرات نفت نسبت به سال قبل افزایش دارد و قیمت هر بشکه آن به دامنه 70 دلار رسیده است، بنابراین دلیلی وجود ندارد که در بلندمدت وضعیت ارزی دچار نوسان شود.»
سیف با بیان اینکه بانک مرکزی به‌طور طبیعی فضای موجود و نوسان بازار را کنترل می‌کند، اظهار کرده بود: «قیمت ارز در دوماهه پایانی سال که اکنون وارد آن شده‌ایم، روندی کاهشی در پیش می‌گیرد.»
در دو ماه پایانی سال 96 نه‌تنها نرخ ارز روند کاهشی نداشت بلکه سال 97 نیز از مرز پنج هزار تومان عبور کرد. در عین حال بر اساس وعده رییس کل وقت بانک مرکزی انتظار این بود که در بلندمدت وضعیت ارزی کشور دچار نوسان نشود.
اما مهم‌ترین بخش سخنان رییس کل بانک مرکزی توصیه به مردم بود که گفته بود، مردم ریسک و خطر موجود در بازار ارز را نپذیرفته و به سمت سرمایه‌گذاری امن حرکت کنند، هرچند به‌طور حتم به زودی بازار در فضایی آرام حرکت می‌کند.
البته وعده‌های ارزی محدود به رییس کل بانک مرکزی نبود؛ حسن روحانی، رییس‌جمهوری هم در نشست خبری‌اش در بهمن 96 گفته بود: قیمت 4800 تومانی نرخ ارز را متعادل نمی‌بینم و باید به تعادل برسد. اگر نرخ ارز بالاتر از هفته‌های پیش است، لزوما دلایل اقتصادی و تجاری ندارد چون در تامین ارز و مخارج ارزی، تراز ما مثبت است و درآمد ارزی ما بیش از مخارج ارزی ماست. با وجود همه این صحبت‌ها و وعده‌ها، اما قیمت ارز در روزهای آغازین سال 97، راه دیگری در پیش گرفت.
بازخوانی نشست 180 دقیقه‌ای مهر 97 رییس‌جمهوری با اقتصاددانان
اما رییس‌جمهوری در مهر سال گذشته حدود 180 دقیقه با اقتصاددانان جلسه داشت؛ نرخ ارز از جمله موضوعاتی بود که بسیاری از اقتصاددانان حاضر در جلسه نسبت به آن گلایه داشته و سایه سنگین آن را بر اقتصاد کاملا گسترده می‌دانستند اما رییس‌جمهور در پاسخ به آنها به این نکته اشاره کرده است که به هر حال گروهی در دولت هستند که برای مسائل اینچنینی از آنها نظرخواهی شده و به صورت جمعی تصمیم گرفته می‌شود، پس نظر جمع بر این بوده که سیاست‌های ارزی چند ماه گذشته اعمال شود.
رییس‌جمهور به این نکته اشاره کرده که دولت در شرایط کنونی حتی می‌تواند نرخ دلار را به 6 هزار تومان هم کاهش دهد اما با توجه به وضعیت پیش رو و مواردی که نیاز حفظ ذخایر ارزی کشور را بیش از هر زمان دیگری دوچندان می‌کند، اقدامات سنجیده در این وضعیت صورت می‌گیرد و بیشترین مدیریت با منابع ارزی کشور هم‌اکنون صورت می‌گیرد.
اما با همه این اوصاف و وعده‌های رییس کل وقت بانک مرکزی و رییس‌جمهور، در پایان سال 97 پس از 12 ماه، نرخ ارز نزدیک به 13 هزار تومان شد!
وضعیت بازار امروز و چشم‌انداز آینده
اکنون پس از گذشت 13 ماه، یعنی از بهمن سال 97 تا اسفند 98 قیمت دلار 14 هزار و 800 تومان است که میزان رشد آن در مقایسه با بازه زمانی 96 تا 97 قابل مقایسه نیست.
در عین حال نرخ ارز تا حدود دو هفته پیش 11 هزار تومان بود که نشان می‌دهد این نرخ طی یک‌سال گذشته نه‌تنها افزایشی نبوده بلکه روند کاهشی داشته است اما طی دو هفته گذشته بنا به دلایل خارجی که البته با سیاست‌های داخلی نیز قابل کنترل است، حدود 3800 تومان با افزایش مواجه بوده و به 14 هزار و 900 تومان رسیده است.
با این حال با توجه به تاثیر‌پذیری متغیرهای اقتصادی از جمله نرخ ارز از عوامل داخلی و سیاسی، اتفاقاتی نظیر قرار گرفتن کشورمان در لیست سیاه FATF از یک‌سو و گسترش کرونا ویروس به 37 کشور دنیا، بنابراین افزایش نرخ ارز در چند روز گذشته ناشی از عوامل بین‌المللی است و قطعا این شرایط با سیاست‌های بانک مرکزی قابل جبران است.
همانطور که بازار ارز طی یک‌سال گذشته باوجود محدودیت‌های بین‌المللی و تحریم‌های متعدد در بخش‌های مختلف اقتصادی، روند کاهشی داشته؛ بنابراین قطعا این نرخ در روزهای آینده نیز به شرایط عادی می‌رسد.
احسان خاندوزی در گفت‌وگو با «صبح‌نو» بیان کرد: تعطیلی یک‌ماهه صرافی‌ها، عامل گرانی ارز
دکتر احسان خاندوزی، منتخب مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «صبح‌نو» درباره چرایی گرانی دلار در روزهای اخیر گفت: گرانی ارز را می‌توان از این جهت بیشتر بررسی کرد که با مشکلات بهداشتی(کرونا) که در چین به وجود آمده است، شرکت‌های صرافی که با این کشور در تبادل بودند به تعطیلی یک‌ماهه رفتند. بیشتر فعالیت اینها بر محور کارهای حواله‌ای انجام می‌شد و این امر موجب شده است تا عرضه ارز کاهش یابد و قیمت آن نسبت به مدت مشابه خود بالاتر رود.
این کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: این موضوع و کاهش تبادلات شرکت‌های صرافی باعث شده است تا قیمت‌های ارز افزایش یابد و با تمهیداتی که اندیشیده شده است تا 10 روز آتی این موضوع رو به بهبود می‌رود و شاهد کاهش بهای ارز در کشور خواهیم بود.