چاپ

راه ترقی - صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
جنگ نفتی میان روسیه و عربستان که قیمت آن را تا 20 دلار کاهش داده بود، حالا ضلع سومی هم پیدا کرده است؛ هرچند روسیه و عربستان یکدیگر را به ترک توافقات اوپک پلاس متهم می‌‌کنند اما آمریکا نیز در بحبوحه کسادی بازار نفت با افزایش شدید تولیدات خود، بر بی‌ثباتی در بازار نفت افزود و حالا ترامپ می‌‌گوید: «ما نمی‌خواهیم شرکت‌‌‌های نفتی‌مان در این قضیه متضرر شوند و اگر روسیه و عربستان سعودی به توافق در مورد قیمت نفت نرسند، مداخله می‌‌کنیم.»
قیمت نفت دیگر کفاف هزینه‌های استخراج آن را نمی‌دهد، به‌طوری‌که آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) هشدار داد که بحران جهانی ناشی از شیوع ویروس کرونا در سراسر زنجیره تامین جهانی نفت ملموس خواهد شد و در سایر بخش‌های انرژی انعکاس پیدا می‌‌کند. افزایش سطح تولید نفت خام از سوی عربستان و آغاز جنگ قیمت برای تصاحب سهم بازار در شرایطی که تقاضای جهانی نفت به شدت کاهش یافته بود، منجر به سقوط آزاد قیمت نفت خام در بازارهای جهانی شد. قیمت نفت برنت برای اولین بار در ٢٠ سال اخیر در یک روز در حدود 31 درصد کاهش یافت. هرچند در اجلاس قبلی اوپک پلاس بر کاهش یک و نیم میلیون بشکه در روز توافق شد اما امروز روسیه و عربستان یکدیگر را متهم به نقض این توافق می‌‌کنند. همچنانکه ولادیمیر پوتین دیروز در دیدار با الکساندر نواک، وزیر انرژی این کشور اعلام کرد عربستان قصد دارد از شر رقبای خود یعنی صنعت نفت شیل خلاص شود و برای این کار، مجبور شد قیمت نفت را به پایین‌تر از 40 دلار برای هر بشکه برساند. پوتین اظهار کرد که روسیه از ایالات متحده و دیگر تولیدکنندگان بزرگ نفت می‌خواهد تولید نفت را به‌طور مشترک کاهش دهند تا با این کاهش تولید مشکلاتی از قبیل قیمت‌های پایین و تقاضای ضعیف را برطرف کنند. «فیصل بن فرحان» وزیر خارجه عربستان نیز با رد اظهارات پوتین تاکید کرد: موضع عربستان سعودی در مورد تولید نفت شیل روشن است و از نظر این کشور نفت شیل، بخشی مهم از منابع انرژی محسوب می‌شود. فرحان سپس متقابلا روسیه را به ترک توافقات اوپک پلاس متهم و روسیه را عامل ایجاد بی‌ثباتی در بازار نفت معرفی کرد. در اثر کاهش شدید قیمت نفت، عربستان خواستار نشست اضطراری اوپک پلاس شد و اعلام کرد در نظر دارد تا به توافقی عادلانه برای ثبات بازار نفت برسد. خالد الفاضل، وزیر نفت کویت هم گفت کشورش از دعوت عربستان برای نشستی میان اعضای اوپک و کشورهای تولیدکننده غیراوپکی (اوپک پلاس) به منظور کاهش عرضه نفت و متوقف ‌کردن مسیر حرکتی قیمت نفت حمایت می‌‌کند. همچنین وزارت انرژی آذربایجان اعلام کرد نشست گروه اوپک پلاس قرار است در 6 ‌آوریل (18 فروردین) و به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شود. تحلیلگران بانک UBS اعلام ‌کردند در مورد اینکه تولیدکنندگان بتوانند به اجرای یک کاهش قابل توجهی تعهد بدهند، تردید دارند و انتظار دارند که قیمت نفت دوباره تحت فشار قرار بگیرد. تحلیلگران بانک گلدمن ساکز نیز معتقدند: «حتی اگر توافقی صورت بگیرد، هماهنگی مورد نیاز با تاخیر و صورت اجرای تدریجی صورت می‌‌گیرد.»
خطیبی: افزایش قیمت نفت به میزان پایبندی روسیه، عربستان و آمریکا به سهمیه‌‌‌های تولید خود بستگی دارد
محمدعلی خطیبی در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو» درباره وضعیت بازار نفت گفت: قبل از بحث کرونا به‌دلیل ضعف اقتصاد جهانی بازار نفت آسیب‌پذیر شده و تقاضا برای طلای سیاه کاهش یافته بود و امروز با شایع ‌شدن جهانی ویروس کرونا، وضعیت این بازار بدتر هم شده است. وی افزود: در اجلاس قبلی اوپک قرار شد که تولید خود را تا یک و نیم میلیون بشکه بکاهند که متاسفانه اعضا نسبت به آن پایبند نبودند و حالا به‌دلیل شیوع کرونا با کاهش فعالیت اقتصادی به شدت تقاضا برای نفت کاهش یافته است.
مذاکرات نفتی روسیه، آمریکا و عربستان
نماینده اسبق ایران در اوپک با اشاره به مذاکرات تولیدکنندگان نفت برای مدیریت عرضه، گفت: امروز بین اوپک و غیراوپکی‌‌ها به‌ویژه عربستان، روسیه و آمریکا مذاکراتی در حال انجام است چراکه آمریکا تا امروز در کاهش تولید همراهی نکرده بود و بیشتر اوپک و روسیه همکاری داشتند و آمریکا به شدت تولیدات خود را افزایش می‌‌داد اما حالا اعلام آمادگی ‌کرده‌اند.
آسیب‌پذیری آمریکا از سقوط قیمت نفت
خطیبی با اشاره به وضعیت بازار نفت آمریکا ادامه داد: امروز آمریکایی‌‌ها به این نتیجه رسیدند که باید تولیدات خود را کاهش دهند اما آنها نمی‌گویند که تولیدات‌مان را کاهش می‌‌دهیم و گفته‌اند به‌دلیل کرونا می‌‌خواهیم برخی از سکوهای نفتی خود را تعطیل کنیم. اگر صنعت نفت آمریکا تعطیل شود حدود 50 میلیون نفر بیکار می‌‌شوند و خیلی از تولیدکنندگانی که هزینه تولید آنان 40 تا 50 دلار است تولیدات‌شان متوقف می‌‌شود؛ بنابراین آمریکا هم به این نتیجه رسیده که تولیداتش را کاهش دهد.
وی تصریح کرد: اوپک هم این آمادگی را برای کاهش تولید دارد و پیش‌بینی این است که روی کاهش تولید توافق شود و بخشی از این کاهش تولید را آمریکا و روسیه و بخش بیشتر آن را عربستان برعهده گیرد و تا پایان کرونا این موضوع کاهش موقت ادامه خواهد داشت.
توافق نشود، قیمت نفت سقوط می‌‌کند
این کارشناس نفت تاکید کرد: البته غیر از بحث کرونا اقتصاد جهان ضعیف است و حالا کرونا هم بر کسادی بازار نفت افزوده؛ لذا چنانچه این کاهش به‌دلیل کرونا موفق باشد و آمریکایی‌ها، روس‌‌ها و اوپکی‌‌ها به این کاهش عمل کنند، روند نزولی قیمت نفت متوقف به 40 دلار خواهد رسید وگرنه قیمت نفت به 10 دلار می‌‌رسد. وی در پاسخ به این سوال که آیا توافق میان این سه کشور امکان‌پذیر است؟ گفت: مذاکرات بین غیراوپک و اوپک در حال انجام است و آمریکا به میز مذاکره آمده و در این زمینه به‌دلیل منافع خود مسوولیت‌پذیر شده است؛ بنابراین در کلیت موضوع مدیریت عرضه همه به اتفاق نظر رسیده‌اند اما درباره جزئیات و نحوه اجرای آن که هر کشور چه سهمی از میزان کاهش به عهده بگیرد باید به توافق برسند که روس‌ها چه سهمی به عهده بگیرند، همینطور اوپکی‌‌ها و آمریکا.
نقش عربستان در نامتوازن‌شدن بازار نفت
وی درباره نقش عربستان در نامتوازن‌‌شدن بازار نفت گفت: عربستان تصمیم داشت تولیداتش را به 12 میلیون و صادراتش را به 10 میلیون و 600 هزار بشکه در روز افزایش دهد اما این کشور به‌تنهایی نمی‌تواند تصمیم‌گیر باشد و اصلا به او اجازه نمی‌دهند که سرخود عمل کند. امروز عربستان بودجه‌اش به نفت وابستگی شدید دارد و خود این کشور هم موافق مدیریت عرضه خواهد بود. خطیبی همچنین درباره تاثیر کاهش قیمت نفت بر بازار ایران گفت: آسیب‌پذیری ما کمتر از دیگران است برای اینکه صادرات از قبل کاهش پیدا کرده و در بودجه 99 هم میزان وابستگی به نفت به کمترین میزان ممکن کاهش یافته است.
وابستگی بودجه ایران به نفت ناچیز است
وی افزود: اگر کاهش همین درصد ناچیز را هم در بودجه نداشتیم، میزان آسیب‌پذیری را به صفر می‌‌رساندیم اما وضع ایران از نظر آسیب‌پذیری بهتر از دیگران است چراکه برخی از کشورها میزان آسیب‌پذیری‌شان 70 تا 90 است اما این میزان در ایران به کمتر از 10 درصد رسیده است. نماینده سابق ایران در اوپک با بیان اینکه هرگونه توافق جدید میان تولیدکنندگان درباره مدیریت عرضه به میزان پایبندی اعضا بستگی دارد، تاکید کرد: اگر مدیریت عرضه خوبی اعمال شود، می‌‌توانیم روی قیمت‌‌‌های 40 تا 50 دلار امیدوارم باشیم اما این به میزان رعایت تعهدات بستگی دارد. اگر میزان رعایت صددرصد باشد، قیمت به بیش از 50 دلار هم می‌‌رسد اما اگر رعایت تعهدات 50 یا 60 درصد باشد، ممکن است رشد قیمت‌ها، ضعیف‌‌تر باشد.