راه ترقی- رئیسجمهوری در جلسه شانزدهم فروردینماه با روسای کمیتههای مختلف ستاد
ملی مبارزه با کرونا با تاکید بر ضرورت ارزیابی دقیق از میزان تاثیر مرحله
دوم فاصلهگذاری اجتماعی، از «فاصلهگذاری هوشمند اجتماعی» به عنوان
چارچوب اصلی اقدام و عمل مدیریت بحران کرونا در کشور سخنگفت و با اشاره به
اولویت سلامت زندگی، ضرورتهای مرتبط با معیشت، کسبوکارهای کوچک و طبقه
ضعیف و نیز آینده فرزندان کشور را یادآورشد.
دکتر روحانی دیروز هم پس از دریافت گزارشهای جداگانهای از وزیران کشور
و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره اجرای طرح فاصلهگذاری هوشمند از
روز شنبه و آغاز فعالیت کسبوکارهای کمریسک در همه استانها به جز تهران،
تاکید کرد که این طرح باید با نظارت دقیق و رعایت کامل دستورالعملهای
بهداشتی اعلامشده از سوی وزارت بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا اجرا
شود. بنا بر دستور رئیسجمهوری، فعالیت کسبوکارهای کمریسک در تهران نیز
قرار است از سیام فروردین آغاز شود.
رئیسجمهوری پیش از آن و در جلسه روز چهارشنبه هیات دولت با بیان اینکه
ما نیازمند تلفیق سلامت مردم و مقابله با کرونا و هم فعالیت اجتماعی و
اقتصادی در چارچوب مقررات هستیم، گفت: از شنبه مرحله جدید مقابله با کرونا و
موج دوم آغاز میشود، این مرحله نسبت به دوره قبل سختتر است. ما
میخواهیم فعالیت اقتصادی را در حدی که امکانپذیر است، انجام بدهیم و
همزمان نیز مبارزه با کرونا را نیز انجام بدهیم.
با توجه به این هدفگذاری، بسیاری از رسانهها فهرستی از مشاغل شامل
فروشگاههای بزرگ و زنجیرهای به غیر از فروشگاههای سوپرمارکتی، بهداشتی و
شوینده، پاساژ و مجتمعهای تجاری و بازارهای مرکزی مسقف، آرایشگاه و
سالنهای زیبایی، آموزشگاههای رانندگی، رستوران، اغذیهفروشی، طباخی و
فستفود، گرمابه، سونا و ماساژ، روزبازارها و نمایشگاهها، مراکز بازی و
تفریحی و گیمنت، باشگاههای ورزشی و بدنسازی، تالار پذیرایی و سالن مراسم،
قهوهخانه، چایخانه و تریا را به عنوان مشاغل پرخطر منتشر ساختند که
همچنان قرار است برای جلوگیری از همهگیری کرونا متوقف بماند.
به موازات تدوین و ابلاغ دستورالعملهای بهداشتی برای ادامه فعالیت
بنگاهها و مشاغل کمریسک و همچنین اعلام تدابیر حمایتی دولت از اصناف،
اقشار و خانوارهای مواجه با آسیبها و زیانهای اپیدمی، میتوان شاهد
اقداماتی هماهنگ و برنامهریزیشده از سوی دستگاههای غیراجرایی نیز بود.
در همین راستا بود که تدابیر تازه شهرداری در زمینه سامان وضعیت ترافیکی
پایتخت با هدف تسهیل آمدوشد الزامی شهروندان، جلوگیری از ترددهای غیرضروری
و نیز ممانعت از انباشت جمعیتی در سرویسهای حملونقل عمومی اعلام شد.
مجموعه تصمیمات و برنامهریزیهای انجامشده گویای اراده جدی دولت برای
مدیریت بهینه و عقلایی اوضاع جهت برونرفت از روزهای پرخطر پیش رو است. این
در حالی است که با نگاهی به محتوای شبکههای اجتماعی و نیز طیفی از
رسانهها به خصوص رسانههای فارسیزبان خارجی میتوان شاهد موجی از
تردیدافکنی در خصوص کارایی تدابیر یادشده، ایجاد تشویش و اضطراب درباره
نتایج اپیدمی و ترسیم چشماندازی فاجعهبار پیش روی شهروندان بود.
از نگاه این رسانهها مسئولان با بیتوجهی به خطرات همهگیری کرونا در
کشور به ویژه در سطح پایتخت، به هر قیمت ممکن به دنبال عادیسازی اوضاع
بوده و به دلایل مختلف بهخصوص با انگیزههای اقتصادی مساله سلامت عمومی را
نادیده میانگارند.
نکته قابلتامل در این میان، چشمپوشیدن این بنگاههای خبری- تبلیغاتی
از واقعیات ایران و شرایط عمومی است که فضای بینالمللی با آن روبرو است.
چند هفته پس از آغاز تاختوتاز ویروس کرونا در کشورهای اروپایی، زمانی
که برخی از این کشورها نظیر اسپانیا و ایتالیا اقدام به اعلام مقررات منع
آمدوشد عادی و سپس اَشکالی از قرنطینه کردند، «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان
از ناگزیر بودن ابتلای 60 تا 70 درصد شهروندان این کشور به کرونا سخنگفت و
همزمان در کشورهایی چون انگلیس و آمریکا از این بحران جهانی به شکلی
سهلگیرانه استقبال بهعملآمد.
با گذشت حدود چهار ماه از بروز کرونا در چین و آغاز گسترش آن به سراسر
جهان، آنچه مشخصشده این که هیچ الگوی مدیریت بحران و حتی درمانی یکسان و
فراگیری را نمیتوان برای مقابله با ویروس تاجدار به کار بست و هر کشور با
توجه به شرایط اقتصادی، نظام سیاسی، ویژگیهای بازارکار، حمل و نقل عمومی،
الگوهای زندگی جمعی، وضعیت خدمات و حمایتهای اجتماعی و بیمهای،
زیرساختهای بهداشتی و درمانی، سطح اعتماد عمومی به حاکمیت و دستگاههای
تصمیمگیرنده، سطح تعاملات بینالمللی، شفافیت و جریان ارتباطات و اطلاعات و
دهها متغیر دیگر نیازمند اسلوبی بومی برای مدیریت بحران کرونا و
بحرانهای مضاعف بر شیوع کرونا است.
10 میلیون نفر از شهروندان کشوری چون ایالات متحده آمریکا با 330 میلیون
جمعیت که بیشترین آمار مبتلایان به کرونا را در خود جای داده است، تنها در
ماه مارس شاهد از دست رفتن شغلشان بودهاند و به گزارش رسانهها مجموع
آمار کسانی که در این کشور کار خود را بر اثر شیوع کرونا از دست دادهاند
به 17 میلیون نفر میرسد.
بر اساس اظهارات مقامات همسایه شمالی آمریکا، تنها در ماه مارس یک
میلیون نفر بر شمار بیکاران کانادایی افزودهشده تا هراس از گسترش بیکاری
در موضعگیریهای سران غنیترین کشورهای غربی نیز نمودی آشکار یابد.
در شرایط کنونی و در کنار نگرانیهای ناشی از مرگ و میر مبتلایان به
کرونا، آنچه بسیاری را در سراسر جهان بشدت نگرانساخته هراس از فروپاشی
اقتصادی کشورها و ضربات هولناک ویروسِ کشنده بر معیشت شهروندان جهانی است.
این در حالی است که فرایند مقابله با بیماری، خود هزینهها و تبعات سنگینی
را در سطوح مختلف به بارآوردهاست.
ماحصل شیوع کرونا در قدرتمندترین اقتصاد جهان، اعلام نگرانی پیاپی
رئیسجمهوری آمریکا از تداوم وضعیت کنونی و تلاش برای به گردش درآوردن
دوباره چرخدندههای از حرکتبازمانده ساختار اقتصادیاست، ضمن آنکه
«دونالد ترامپ» برای تامین مایحتاج درمانی کشورش به ابرتولیدکنندگان
آمریکایی و شرکتهایی چون فورد و جنرال موتورز دستورداده خطوط تولید خود را
به تامین دستگاههای کمکتنفسی اختصاص دهند.
در ایران یعنی کشوری که با سختترین تحریمهای تاریخ روابط بینالملل
روبرو و بر خلاف ادعای آمریکاییها حتی در واردات اقلام دارویی با تنگناهای
تحریمی مواجه است، مدیریت شرایط اپیدمی بدون تامین هزینه و به عبارت
واضحتر تداوم جریان تولید میسر نیست.
آنچه اکنون از زبان بسیاری، از رهبران سیاسی تا صاحبنظران پزشکی و
درمانی شنیدهمیشود اینکه فراگیری کرونا به احتمال زیاد طی ماههای آتی
ادامهخواهد یافت و این بحران که اکنون یکونیم میلیون نفر را به طور رسمی و
مستقیم مبتلا ساخته و نزدیک به یکصدهزار تن را قربانی کرده به این زودیها
گریبان کشورهای جهان را رها نخواهدکرد.
در این شرایط، سخنگفتن از فروبردن کاملکشور به قرنطینه، توقف همه
فرایندهای تولیدی و خدماتی و به بیان واضح تعطیلی کل کشور نسخهای است که
برخی با برانگیختن التهاب عمومی و دامنزدن به نگرانی مردم و
بیاعتمادساختن آنان به آینده تجویز میکنند بدون آنکه توضیح دهند در کدام
کشور الزامات زیست عمومی، درآمدزایی و حداقل معیشت شهروندان و دولتها به
دلیل هراس از کرونا به وضعیت تعطیلی و چلهنشینی مطلق درآمدهاست؟