چاپ

راه ترقی - لیلا فلاحتی مدیر کل امور بین الملل معاونت امور زنان وخانواده در مقاله ای شکاف جنسیتی در عرصه اقتصاد دانش بنیان در ایران را مورد بررسی قرار داد.

لیلا فلاحتی مدیر کل امور بین الملل معاونت امور زنان وخانواده در مقاله ای شکاف جنسیتی در عرصه اقتصاد دانش بنیان در ایران را مورد بررسی قرار داد. لیلا فلاحتی
چکیده
در سه دهه اخیر همراه با توسعه اقتصاد دانش بنیان، توسعه کسب و کارهای مرتبط با این حوزه نیز روند روبه رشدی به خود گرفته و مفهوم کارآفرینی نیز در پیوند با آن نقش مهمی در اقتصاد رو به رشد در این حوزه پیدا کرد. کارآفرینی دانش بنیان به عنوان حوزهای نوظهور و عمدتاً با محوریت فناوری اطلاعات و تکنولوژی ارتباطات رشد معناداری یافت. بر اساس گزارش اتحادیه بین المللی ارتباطات (2016 )کسب و کارهای مرتبط با حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات 95 درصد از کل شرکت های جهان را تشکیل می دهند و همچنین یک سوم از کل مشاغل رسمی جهانی مرتبط با این حوزه هستند.
علاوه بر این، حوزه فناوری اطلاعات نقش مهمی در توسعه مشاغل در دهه آتی دارد، بطوریکه پیش بینی می شود در اروپا 85 % از سهم خالص تولید مشاغل دراین حوزه متمرکز باشد. در حالی که روندهای جهانی بیانگر رشد سریع و گسترده کسب و کارهای دانش بنیان بویژه در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات است، اما آخرین آمار منتشر شده نشان می دهد شکاف جنسیتی گسترده ای در این حوزه وجود دارد، بطوریکه سهم زنان در این بخش بسیار پایین است. شکاف جنسیتی در مشاغل مرتبط با این حوزه بسیار گسترده است که دلایل مختلفی از جمله سهم پایین زنان در حوزه های فنی و مهندسی و ریاضیات و علوم و سهم پایین زنان در عرصه های مرتبط با توسعه و پژوهش دارد.هدف این مطالعه بررسی سهم زنان ایرانی در شرکت های دانش بنیان با استفاده از روش اسنادی است. نتایج بررسی نشان می دهد از مجموع 8244 عضو هیات مدیره شرکت های دانش بنیان، 1692 زن و 6615 نفرمرد هستند. بنابراین 20 درصد از اعضاء هیئت مدیره در شرکت های دانش بنیان را زنان تشکیل می دهند بررسی وضعیت حضور زنان در موقعیت های مدیرعاملی، رئیس هیات مدیره و عضو عادی هیات مدیره نشان می دهد که در هر سه سطح شکاف جنسیتی گستردهای بین زنان و مردان قابل ملاحظه است بطوریکه مردان 5/88 درصد از مدیران عامل شرکت ها، 7/83 درصد از روسای هیات مدیره و 73 درصد از اعضای هیات مدیره را تشکیل می دهند.
در مجموع مقایسه ی داده ها نشان می دهد در حالی که در شاخص کارآفرینی عمومی مردان دو برابر زنان هستند، در حوزه ی دانش بنیان پنج برابر زنان ایرانی است. این یافته اگرچه با آمارهای جهانی در مورد عمق بیشتر شکاف های جنسیتی در بخش علم و تکنولوژی مطابقت دارد، اما چنین اختلافی با توجه به برتری قاطع زنان ایرانی در آموزش عالی کشور دور از انتظار است. سهم 67 درصدی زنان ایرانی از فارغ التحصیلان آموزش عالی، انتظارات از عملکرد اقتصادی این گروه را به ویژه در حوزه ی دانش بنیان افزایش داده است و این آمارها نشانی می دهد که میان انتظارات سیاست گذارانه از مشارکت اقتصادی زنان تحصیل کرده و وضعیت موجود، شکاف عمیقی وجود دارد. شکاف جنسیتی در این حوزه دلایل متعددی دارد که از جمله می توان به شکاف جنسیتی در رشته های تحصیلی دانشگاهی و حضور کمتر زنان در حوزه های علوم، فنی و مهندسی و ریاضیات و همچنین حضور کم زنان در عرصه پژوهش و توسعه به عنوان حوزه تولید علم و تکنولوژی اشاره کرد.