راه ترقی- در روزهای گذشته برخی منابع و رسانه های داخلی و خارجی از سفر قریب
الوقوع وزیر امور خارجه آلمان به ایران خبر دادند؛ سفری که دوشنبه بیستم
خردادماه انجام خواهد گرفت و آقای ماس علاوه بر دیدار و گفت وگو با همتای
ایرانی خود با حجت الاسلام «حسن روحانی» رئیس جمهوری نیز دیدار و گفت وگو
خواهد داشت.
در حالیکه «سیدعباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان هدف از
انجام این سفر یک روزه را بررسی روابط دوجانبه ایران و آلمان، پیگیری
مهمترین مسائل منطقه ای و بین المللی و همچنین آخرین تحولات برجامی می داند
اما وزارت امور خارجه آلمان از زوایه دیگری به موضوع می نگرد.
«ماریا ادبار» سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان با نام بردن از مقصدهای
بعدی هاس از جمله امارات و اردن موضوع میانجیگری و تکاپو برای کاهش تنش را
مطرح می کند. پیشتر نیز آلمان در کنار کشورهایی چون ژاپن، عراق، عمان و
پاکستان به عنوان یک بازیگر میانجی برای پایان دادن به اختلافات و تنش های
اخیر بین ایران و آمریکا مطرح بود. پیشتر نیز
آلمان در کنار کشورهایی چون ژاپن، عراق، عمان و پاکستان به عنوان یک بازیگر
میانجی برای پایان دادن به اختلافات و تنش های اخیر بین ایران و آمریکا
مطرح بود.
البته سفر ماس به ایران بعد از هماهنگی های به عمل آمده با دیگر اعضای
اتحادیه اروپا به ویژه مقامات انگلیس و فرانسه انجام می گیرد و وزارت خارجه
آلمان هم از بیان این موضوع ابایی ندارد. سخنگوی این وزارتخانه در آستانه
سفر به ایران از این توافق و هماهنگی سخن گفت.
ضمن اینکه سفر وزیر امور خارجه آلمان به ایران به دنبال دیدار وی با
«مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا صورت می گیرد. ماس چند روز پیش (دهم
خردادماه) در برلین با همتای آمریکایی خود دیدار و در ارتباط با ایران و
تحولات منطقه با وی به گفت وگو پرداخت. یکی از مهمترین مسائل مطرح شده در
آن دیدار به برجام و سازوکار «اینستکس» مربوط می شد که نوعی عقب نشینی
نماینده آمریکا را شاهد بودیم.
پمپئو در آلمان، سازوکار مالی ایران و اروپا را به صورت مشروط پذیرفت و
در گفت وگو با همتای آلمانی خود تاکید کرد که آمریکا مشکلی با راه اندازی
اینستکس ندارد البته به شرطی که مبادلات با تهران شامل کمک های بشردوستانه
باشد و اجناس مورد معامله نیز دارای مجوز باشند.
این انعطاف و نرمش آمریکایی بعد از آن انجام گرفت که طی هفته های اخیر
تنش ها بین تهران و واشنگتن افزایش قابل توجهی یافته است. آمریکا از یک طرف
ناو و جنگنده های خود را به آب های خلیج فارس گسیل داشته و از طرف دیگر
مقامات کاخ سفید به نرمی از مذاکره و گفت وگو با ایران دم می زنند؛
مذاکراتی که از نگاه مقامات ایران تنها از کانال برجام و بازگشت آمریکا به
این توافق قابل انجام است.
در مجموع افزایش دامنه تنش ها بین ایران و آمریکا به نگرانی سران بروکسل
دامن زده تا بلکه از وقوع یک بحران بزرگ و جدی جلوگیری به عمل آورند.
نمونه این تکاپو دوشنبه بیست وسوم اردیبهشت ماه در نشست بروکسل خود را
نشان داد؛ نشستی که برای نجات برجام با حضور وزاری خارجه آلمان، فرانسه و
انگلیس برگزار شد و یک مهمان ناخوانده نیز داشت. این مهمان ناخوانده کسی جز
پمپئو نبود که سفر به مسکو و دیدار با مقامات کاخ کرملین را یک روز به
تعویق انداخته و شتابان عازم بلژیک شده بود.
در جریان این نشست بود که سران اتحادیه اروپا به قول معروف آب پاکی را
بر دستان پمپئو ریختند و مقامات حاضر با موضع گیری های آشکار و شفاف خود
این پیام را به کاخ سفید مخابره نمودند که اروپا همچنان به برجام پایبند
است.
«فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا علاوه بر تاکید بر
اجرای اینستکس در هفته های آتی به ضرورت پایبندی اتحادیه اروپا به برجام
پرداخت و تاکید کرد: اتحادیه اروپا و همه اعضای آن کاملاً مصمم هستند که
توافق هسته ای با ایران به طور کامل اجرا شود.
از نگاه ناظران، سردی برخورد تروئیکای اروپا با پمپئو در نشست بروکسل و
تاکید آنها بر ضرورت پایبندی کامل به برجام و همچنین اجرای اینستکس در
آینده ای نزدیک، ارتباطی مستقیم با اقدام متقابل ایران در موضوع برجام
دارد.
از نگاه ناظران، سردی برخورد تروئیکای اروپا با
پمپئو در نشست بروکسل و تاکید آنها بر ضرورت پایبندی کامل به برجام و
همچنین اجرای اینستکس در آینده ای نزدیک، ارتباطی مستقیم با اقدام متقابل
ایران در موضوع برجام دارد.
چرا که ایران در چند روز قبل از نشست بروکسل به مناسبت فرارسیدن نخستین
سالروز خروج آمریکا از برجام، اجرای برخی بندهای توافق هسته ای را متوقف
ساخت که مسائل مرتبط با ذخیره سازی اورانیوم و آب سنگین از آن جمله بودند.
ضمن اینکه تهران به اتحادیه اروپا فرصتی دو ماهه داد تا به تعهدات
برجامی خود جامه عمل بپوشانند در غیر این صورت، ایران بار دیگر از میزان
تعهدات خود خواهد کاست.
کارشناسان معتقدند با به خطر افتادن برجام از سوی ایران، اروپا به دلیل
اهمیت اقتصادی توافق هسته ای و مهمتر از آن اهمیت سیاسی و امنیتی آن بار
دیگر دست به کار شده اند.
در همین ارتباط بود که اواخر اردیبهشت ماه، مقامات اتحادیه اروپا از
جمله وزیر امور خارجه آلمان نسبت به افزایش تنش ها بین ایران و آمریکا و
همچنین شکست برجام احساس نگرانی کردند و ماس با بیان اینکه با دیگر همتایان
عضو اتحادیه در حال گفت وگو است، تاکید کرد «انتظار نداریم ایران از برجام
خارج شود.»