چاپ

راه ترقی - صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
روح‌الله فرقانی | «صلح یا جنگ» در یمن و چشم‌انداز پیروزی‌های اخیر محور مقاومت در آرامکو و نجران عربستان و همچنین راهبردهای اخیر آل‌سعود در تفرقه‌افکنی و ایجاد اختلاف در منطقه از موضوعاتی است که درباره آن‌ها با «عبدالرحمن الراجح» فعال یمنی و رییس مرکز تقارب و بررسی‌های سیاسی و فرهنگی یمن، به بررسی و گفت‌وگو پرداختیم. «عبدالرحمن الراجح» اعتقاد دارد: «محمد بن سلمان» آدم صلح نیست و به این باور نرسیده است که صلح کند؛ بن‌سلمان در دو‌راهی جنگ و صلح گیر کرده و به‌دنبال این است تا فقط فضا را آرام کند و به نوعی از باتلاق جنگ یمن خارج شود.» در ادامه متن این گفت‌وگو را می‌خوانید.
روز گذشته یک منبع آگاه یمنی به عربستان‌سعودی هشدار داد با طرح پیشنهادهایی مثل «آتش‌بس ناقص» به‌دنبال خرید وقت نباشد زیرا در غیراین صورت، صنعا تصمیم‌هایی برای ملزم‌کردن ریاض خواهد گرفت؛ با این هشدار جدی، آیا شاهد صلح و آتش‌بس یمن خواهیم بود؟
از یک‌سال‌ونیم پیش که توافق صلح میان عربستان و یمن در استکهلم سوئد ایجاد شد، جامعه جهانی تلاش کردند تا روند صلح پیش رود ولی متاسفانه هیچ صلحی از سوی ائتلاف سعودی ندیدیم حتی حملات آن‌ها بر مواضع یمنی‌ها بیشتر شد و شهروندان یمنی را همچنان به خاک و خون می‌کشند.
پس از حمله به آرامکوی عربستان و اتفاقات دیگری همچون عملیات نجران، «مهدی المشاط» به‌عنوان رییس شورای عالی سیاسی یمن اعلام کرد که ما حملات را متوقف می‌کنیم و حملات پهپادی و موشکی انجام نمی‌دهیم، به شرطی که عربستان هم دیگر حمله‌ای به یمن نداشته باشد.
«محمد بن سلمان» و «خالد بن سلمان» به‌عنوان متولیان پرونده یمن در عربستان گفتند که پیشنهاد «توقف جنگ» را که از سوی یمنی‌ها اعلام شده به دیده مثبت می‌نگریم. قرار بود این اتفاق بیفتد؛ اما تاکنون هیچ اقدامی از سوی آن‌ها صورت نگرفته است. حتی دیروز هم چهار حمله دیگر به یمن داشتند. این درحالی است که انصارالله و یمنی‌ها بارها اعلام کرده‌اند که در راستای توقف جنگ و صلح اقدامات لازم را انجام داده‌اند.
عربستان باید علناً و صراحتاً برای توقف جنگ یا ایجاد صلح، اعلام رسمی کند وگرنه با پاسخ موشکی یا عملیات‌های نظامی یمن روبه‌رو خواهد بود. با روش ارسال پیغام یا انتشار خبر، صلح یا آتش‌بسی صورت نمی‌گیرد و بیان اظهار نظرهای غیررسمی مقامات سعودی در این‌باره فایده‌ای ندارد.
ریاض تا چه اندازه به تعهداتش در مذاکرات با یمن عمل کرده است؟
عربستان تاکنون درزمینه تعهداتش در قبال یمن اقدامی انجام نداده است. حتی سوخت مورد نیاز یمن از سوی آل سعود تحریم شده و در صنعا از دو هفته پیش سوخت وجود ندارد. عربستان تقریباً از ورود 16 کشتی حامل سوخت به یمن جلوگیری کرده و «بحران سوخت» صنعا را رقم زده است. این‌گونه تحریم‌ها با پاسخ مقاومت روبه‌رو می‌شود.
آیا «تحریم سوخت یمن» راهبرد جدید ریاض برای مقابله با صنعاست؟
قبلاً تحریم‌های اقتصادی از سوی ائتلاف سعودی وجود داشته و بخشی از آن‌ها با فشار سازمان ملل رفع می‌شد و عربستان اجازه می‌داد که برخی کالاها یا سوخت وارد صنعا شود ولی اکنون ریاض یک‌ماهی است که اجازه ورود سوخت به یمن را نمی‌دهد و این باعث وجود «بحران سوخت» در صنعا شده است.
تحریم‌های جدید آل‌سعود علیه صنعا، آیا به‌دلیل موفقیت‌های نیروهای یمنی در آرامکو و نجران است یا مسائل دیگر دخیل‌ هستند؟
عربستان فکر می‌کرد می‌تواند جنگ یمن را در چند هفته پایان دهد و پیروز این تجاوز نظامی باشد؛ اما با گذشت چهار سال راه به جایی نبرد و اکنون در «باتلاق جنگ یمن» گیر کرده و در حال دست و پا زدن است. هر چند یمن از آتش‌بس سخن می‌گوید و برخی اصول را هم رعایت کرده ولی خواستار خروج سعودی‌ها و تجهیزات نظامی آن‌ها از این کشورند که آل‌سعود این موارد را انجام نمی‌دهد؛ البته روز گذشته مقامات دیپلماتیک در اروپا به رویترز گفتند که عربستان به‌خاطر هزینه سنگین جنگ و ایجاد مشکلات برایش می‌خواهد با حفظ آبرو، آتش‌بس یا صلحی صورت دهد.
آیا ایجاد عملیات جدید نیروهای مقاومت یمن در عمق نجران که گفته می‌شود موجب عقب‌نشینی نیروهای سعودی شده است، واقعیت دارد یا خیر؟
پس از عملیات موفقیت‌آمیز نجران هنوز عملیات جدیدی در این منطقه شکل نگرفته و این خبر عنوان‌شده واقعیت ندارد، حتی در خطوط مرزی اوضاع آرام‌تر شده است. در عملیات «نصرمن‌الله» به استراتژی عربستان خسارت وارد شده است. آل‌سعود در نظر داشت تا با فشار نظامی و اعزام نیرو به صنعا، یمن را شکست دهد اما موفق که نشد، هیچ، بلکه هزاران اسیر و مجروح در نجران بر جای گذاشت و شکست سنگینی رامتحمل شد. استراتژی و راهبردهای سعودی‌ها درباره یمن شکست خورده است و این احتمال می‌رود که عملیات‌های پیروزمندانه یمن موجب شود تا آل‌سعود جنگ را به سمت آتش‌بس پیش ببرد. سعودی‌ها حتی راهبردهای دیگری را در پیش گرفتند و تلاش می‌کنند تا بین یمن و ایران اختلاف ایجاد کنند؛ مثلاً «خالد بن سلمان» گفته که ما از حوثی‌ها می‌خواهیم که علیه ایران متحد شوند. آن‌ها سعی می‌کنند تا میان مقاومت یمن و ایران شکاف ایجاد کنند. قبلاً یمنی‌ها را مورد اصابت حملات خود قرار می‌دادند و می‌گفتند داریم ایرانی‌ها را می‌زنیم ولی الان می‌گویند فقط ایرانی‌ها را خواهیم زد. این موضوع نشان‌دهنده آن است که در نظر دارند تا در محور مقاومت یمن شکاف و اختلاف ایجاد کنند.
چه چیزی موجب شده تا سعودی‌ها به فکر ایجاد اختلاف در محور مقاومت باشند؟
انصارالله یمن توانست برنامه‌های نظامی عربستان را شکست دهد. یمنی‌ها در این پنج سال موفق شدند سرازیری حمله به یمن را کنترل کنند. ائتلاف سعودی در این مدت هزاران عملیات هوایی و موشکی به یمن داشته؛ چیزی شبیه «گاو وحشی» شده بود ولی اکنون این گاو وحشی آسیب‌ دیده و توسط نیروهای یمنی آرام شده است. یمنی‌ها با داشتن تجربه و پیشرفت موشکی و پهپادی توانستند به قلب عربستان ورود کنند و با انجام عملیات‌هایی آن‌ها را شکست دهند. این پیروزی‌ها موجب شده تا عربستان به اقدامات و راهبردهای جدیدی همچون ایجاد اختلاف و تفرقه فکر کند؛ البته این‌گونه توطئه‌ها هم راه به جایی نمی‌برد و این سعودی‌ها هستند که همچنان شکست می‌خورند.
در عملیات اخیر یمنی‌ها به تاسیسات آرامکو عنوان شد که «آزاده‌های عربستانی» با محور مقاومت در این حمله همراه شدند؛ منظور یمن از بیان این موضوع چیست؟
در واقع شهروندان عربستانی راضی به جنگ یمن نیستند و با محور مقاومت همکاری می‌کنند. حتی این همراهی و همکاری‌ها از داخل خانواده آل‌سعود هستند چرا که موافق با جنگ نیستند.
البته بگویم که هر اتفاقی که در یمن شکل می‌گیرد در داخل عربستان هم تأثیرگذار است و انعکاس دارد. محمد بن سلمان می‌خواست با جنگ یمن قدرتش را در ریاض تثبیت کند؛ اما چیزی که اتفاق افتاده این است که جایگاه بن سلمان ضعیف‌تر هم شده است. رویترز اخیراً از داخل خانواده بن‌سلمان گزارش داد که بن‌سلمان باید کنار رود و عمویش به جای او بنشیند. این امر نشان‌دهنده اختلافات زیادی است که آن‌ها با هم دارند. شکست عربستان در جنگ یمن به این اختلافات داخلی آل‌سعود
دامن زده است.
پیش‌بینی شما از روزهای آتی یمن چیست؟ آتش‌بس یا جنگ؛ کدام‌یک شکل می‌گیرد؟
دستیابی به صلح بسیار سخت است چرا که آمریکایی‌ها باید موافق توقف این جنگ باشند. محمد‌ بن‌سلمان آدم صلح نیست و به این باور نرسیده است که صلح کند ولی می‌خواهد فضا را آرام کند و اینکه شاید بخواهند آرام از جنگ خارج شوند.
یعنی جنگ یمن همچنان ادامه دارد؟
ادامه جنگ را نخواهیم داشت؛ البته صلحی هم نداریم چرا که اگر صلحی صورت گیرد، ریاض باید آن را بر اساس توافقات بین‌المللی انجام دهد. جنگ یمن موجب تضعیف بیشتر بن‌سلمان می‌شود. بن‌سلمان در دوراهی جنگ و صلح گیر کرده و بالاخره صلح را می‌پذیرند.
برخی تحلیلگران از شعله‌ور شدن و ادامه جنگ یمن در عراق سخن می‌گویند و فتنه‌های اخیر بغداد را سرآغاز این موضوع می‌دانند؛ این مسأله چقدر صحت دارد؟
واقعیت این است که عربستان توانایی جنگ دیگری را ندارد. عربستان یک کشور موذی است و اگر نگاهی به رویدادهای اخیر ریاض در منطقه داشته باشیم، می‌بینیم که آل‌سعود نسبت به قطر، عراق، سوریه، اردن و حتی ایران مشکلاتی ایجاد کرده است و به این شیطنت‌ها و توطئه‌ها ادامه می‌دهد. البته با همکاری امارات دست به برخی اقدامات می‌زند و به‌دنبال موذی‌گری خودشان در منطقه هستند. آل‌سعود ، یمن را تخریب کرد و حتی با ظلمی که با تحریم‌های غرب علیه ایران شاهد هستیم، همراهی می‌کند و این مسائل نشان‌دهنده سیاست شیطانی بن‌سلمان و بن‌زائد در منطقه است.