چاپ

راه ترقی- چندی پیش روحانی رئیس جمهور در سفر به استان سمنان، حسن روحانی در جمع مردم شاهرود موضوع انتقال آب خزر به سمنان را مطرح کرد که نمایندگان مجلس مواضع سخت و جدی از خود نشان دادند و ضمن غیر کارشناسی خواندن پروژه انتقال آب خزر به سمنان، اجرای چنین پروژه هزینه بری را نیازمند مصوبه و مجوز مجلس و اختصاص ردیف اعتباری برای این پروژه در قوانین بودجه سالانه یا برنامه دانستند و سخنان رئیس جمهور را بدون طی تشریفات قانونی و تأمل برانگیز خواندند.اما هنوز یک هفته هم از اعلام مخالفت کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی مازندران با طرح انتقال آب خزر به کویر نگذشته بود که نامه موافقت رئیس سازمان محیط زیست با طرح انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران امضا شد و حواشی خاص خود را داشت . اما چرا این حواشی وجود دارد و آیا راه دیگری برای جبران کم آبی فلات مرکزی وجود ندارد؟

پروژه انتقال آب خزر پیوست زیست محیطی ندارد
محمد حسین قربانی عضو مجمع نمایندگان استان گیلان،با تاکید بر اینکه پروژه انتقال آب خزر پیوست زیست محیطی ندارد، گفت: اگر این پروژه اجرایی شود تبعات زیست محیطی و اجتماعی آن نه تنها متوجه استان‌های شمالی بلکه دامنگیر کشور خواهد شد زیرا اقدامات کارشناسی در مورد آن انجام نشده است.
عضو مجمع نمایندگان استان گیلان افزود:اینکه قرار است نمک زدایی در کجا انجام، چه مقدار سرمایه‌گذاری برای این پروژه هزینه و چه حجمی از آب منتقل شود هنوز مشخص نیست به طور قطع اگر نمک‌های حاصل از نمک‌زدایی از آب شور در شمال کشور تخلیه شود طبیعت تخریب شده و در صورت تخلیه در سمنان کویر نمکی در این استان ایجاد خواهد شد.
او معتقد است که در حال حاضر کشور با مشکلات اقتصادی فراوان مواجه است عملیاتی‌کردن چنین پروژه‌ای به هیچ وجه منطقی و به صلاح نیست و هزینه هنگفتی را به کشور تحمیل می‌کند.

آیا راه دیگری وجود ندارد؟
اما وزارت نیرو به سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرده است که راهی به جز انتقال آب از دریای خزر برای جبران کم آبی فلات مرکزی وجود ندارد و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز گفته که بخش کشاورزی در ایران حدود 80 تا 90 درصد آب مصرفی تجدیدپذیر را به خود اختصاص داده و از طرفی سیستم آبیاری کشاورزی در کشور به گونه‌ای است که بیش از 50 درصد این آب اتلاف می‌شود.
البته این ماجرا از مناظر مختلفی قابل بررسی است، درحالی‌که وزارت نیرو می‌گوید راهی به جز انتقال آب از دریای خزر برای جبران کم آبی فلات مرکزی وجود ندارد، یک استادیار ژئوشیمی زیست محیطی دریایی دانشگاه تهران ضمن انتقاد از تصمیم سازمان حفاظت محیط زیست برای موافقت با انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی گفت که راهکارهای ساده‌تری برای تامین آب در فلات مرکزی کشور وجود دارد.

انتقال آب خزر سرمایه بر و تبعات زیست‌محیطی دارد
عبدالرضا کرباسی درباره اینکه آیا راهکارهای دیگری به جز انتقال آب از دریای خزر وجود ندارد، گفته که انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی سرمایه‌گذاری زیادی می‌خواهد علاوه بر آن تبعات زیست‌محیطی به همراه دارد بنابراین وزارت نیرو با کمک دستگاه‌های دیگر می‌تواند از راهکارهای باصرفه‌تری برای مقابله با خشکسالی و تامین آب سمنان استفاده کند.
این استادیار ژئوشیمی زیست‌محیطی دریایی دانشگاه تهران می گوید:برای مثال ما در بخش کشاورزی حدود 40 تا 60 درصد اتلاف آب داریم درحالی‌که سالانه حداقل 15 میلیارد متر مکعب آب در بخش کشاورزی قابل صرفه‌جویی است بنابراین می‌توان به جای صرف هزینه برای واحدهای نمک‌زدا، آبیاری قطره‌ای را در زمین‌های کشاورزی اجرا و آب صرفه‌جویی شده در این بخش را به مناطق مختلف کشور منتقل کنیم.

راهکار تامین آب فلات مرکزی
او در خصوص راهکار برای تامین آب فلات مرکزی عنوان می کند که تعداد زیادی رودخانه به دریای خزر می‌ریزند که نقش مهمی در تامین آب دریای خزر ندارند چون حدود 85 درصد آب دریای خزر از رودخانه ولگا تامین می‌شود بنابراین با رعایت حق‌آبه دریاچه می‌توان از آب شیرین این رودخانه‌ها استفاده کرد بدون آن‌که نیاز به عملیات پرهزینه شیرین کردن آب داشته باشیم.
کرباسی معتقد است که به‌جای انتخاب راه‌های کم‌هزینه‌تر و آسان‌تر، گزینه انتقال آب از دریای خزر را روی میز گذاشته‌ایم.این استادیار ژئوشیمی زیست‌محیطی دریایی دانشگاه تهران تاکید می کند که دمای پساب و شورآبی که قرار است در دریا تخلیه شود با دمای آب دریای خزر تفاوت دارد و می‌تواند سبب آلودگی حرارتی در دریا شود و فلزات سنگینی را به آب دریاچه اضافه کند که روی آبزیان تاثیر داشته باشد.

مجلس جلوی این اقدام غیراصولی و غیرکارشناسی را می گیرد
قربانی نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز تاکید دارد که به طور قطع اجرای پروژه انتقال آب خزر به فلات مرکزی تبعات زیست محیطی فراوانی را به دنبال خواهد داشت و سازمان حفاظت محیط زیست باید به عنوان متولی محیط زیست برای تمامی طرح‌ها پیوست محیط زیستی داشته باشد این در حالی است که پروژه انتقال آب را می خواهند بدون کار کارشناسی و توجه به مباحث و پیوست زیست محیطی اجرا کنند و ما به هیچ سکوت نخواهیم کرد و اجازه تحقق آن را نخواهیم داد.
نماینده مردم آستانه اشرفیه در مجلس دهم، گفت:ما نمایندگان مجلس جلوی این اقدام غیراصولی و غیرکارشناسی را خواهیم گرفت زیرا مجلس در راس امور است و می‌تواند جلوی مصوبات دولت را بگیرد.

هر چند برخی مسئولان این پروژه را اقدامی برای رفع مشکل فلات مرکزی و در راستای مطالبات مردمی عنوان می کنند اما برخی دیگر معتقدند طرحی انتخاباتی است و بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد و عده نیز بر این باورند که کاری بدون کارشناسی است و از طرفی با این اوضاع اقتصادی دولت اصلا امکان انجام این پروژه هزینه بر را نداریم.