چاپ

راه ترقی - آرمان ملی / متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
حمید شجاعی| کارشناسان و صاحب نظران بارها بر این نکته تاکید داشتند که دولت حسن روحانی فاقد استراتژی رسانه‌ای است و نمی‌تواند آنطور که باید در مورد طرح‌های در دست اجرای خود به طور دقیق اطلاع‌رسانی کرده مفید و موثر با مردم سخن بگوید. موید این سخن نیز طرح افزایش قیمت بنزین است که تصمیم آن در سطح سران قوا در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی اتخاذ شد، اما دولت به عنوان مجری طرح نه تنها از پیش به مردم اطلاع‌رسانی نکرد، بلکه با عدم اطلاع‌رسانی به موقع موجبات نارضایتی جامعه را نیز فراهم آورد. هر چند که پر واضح است با این اتفاق روحانی سرمایه اجتماعی خود را به‌طور کامل از دست داده و چندان محبوبیتی در جامعه ندارد.
عملکرد ضعیف رسانه‌ای
بسیاری از صاحب نظران بر این عقیده‌اند که دولت حسن روحانی از ابتدا تاکنون خیلی کم در مورد طرح‌های در دست اجرا به اطلاع‌رسانی و شرح و تفصیل آن پرداخته و بیشتر اظهارات رئیس جمهور و وزرا بر مبنای یکسری کلیات در موضوع رقم خورده است. هر چند دو نمونه از از طرح‌هایی که دولت نسبت به آنها اطلاع‌رسانی کرد در عرصه سیاست خارجی برجام، و در عرصه بهداشت و درمان طرح تحول سلامت بود که اولی در بلاتکلیفی طرفینی مانده و دومی هم با کناره‌گیری وزیر کنار گذاشته شد. اما شاید مهم‌‌ترین طرح در دست اجرای دولت که در نشست سران قوا به تصویب رسید، طرح افزایش قیمت بنزین بود که با نارضایتی‌ها و واکنش‌های بسیاری همراه بود. در ابن بین بسیاری معتقدند که اگر دولت برای خود استراتژی اطلاع‌رسانی مشخصی داشت و در زمان معین به شرح و تفسیر مزایا و معایب ان طرح می‌پرداخت، شاید اکنون دیگر شاهد ناآرامی در کشور نبودیم. نکته دیگر اینکه دولت در طی شش سال گذشته ترکیب چندان موزونی نداشته و به جای دولتی یکدست و با یک تفکر وزرای خود را با گرایشات و تفکرات مختلف از جناح‌های متفاوت برگزیده است. لذا بیش از یک دولت و تیم منسجم و هماهنگ به نوعی شرکت سهامی تبدیل شده که هر کدام از جریانات و جناح‌ها به فراخور سهمیه خود به حمایت از دولت می‌پردازند. از این روست که بعضا شاهد مواضع رسانه‌ای مختلف از سوی برخی از دولتیون هستیم که فقدان اطلاع‌رسانی را نشان می‌دهد. این در حالی است که مخالفان دولت که تا دیروز به تخریب برجام و سایر دستاوردها پرداخته و مشکلات فراوانی را برای کشور ایجاد می‌کردند امروز دلسوز وضع معیشت مردم شده‌اند. چه اینکه خود اینها بستر بسیاری از مشکلات را فراهم کردند و 8 سال از دولت احمدی‌نژاد حمایت کردند. هرچند دولت نیز چه در 4 سال نخست و چه در دوره دوم به دلیل فقدان اطلاع رسانی قوی رویکرد محکم و مقاومی در برابر این جریانات اتخاذ نکرده و همواره با مماشات از کنار این مسائل رد شده است. با این اوصاف حسن روحانی که با پایگاه رای 24 میلیونی به ریاست جمهوری رسید با عملکردهای انتقادآمیز در حوزه‌های مختلف و عدم رسیدگی به مطالبات مردم و عده‌های داده شده نوعی بی‌اعتنایی عمدی نسبت به پشتوانه رای مردمی خود را رقم زد و هنوز معلوم نیست که چرا روحانی اینگونه به رای مردم پشت پا زد. گرچه به قرائت برخی روحانی چون به رای مردم احتیاجی ندارد اینگونه به رای مردم پشت کرد. با این حال می‌توان یکی از نقاط ضعف دولت تدبیر و امید که از ابتدای روی کار آمدن تا کنون هیچگاه درصدد ترمیم آن بر نیامده‌ را فقدان استراتژی اطلاع رسانی درست دانست که سر منشأ بسیاری از ناکامی ها و ناکارآمدی‌های دولت بوده است.
تلخکامی‌ها ناشی از عدم برنامه‌ریزی
یک کارشناس رسانه در خصوص فقدان استراتژی اطلاع‌رسانی در دولت اظهار داشت: با کمال تاسف چون در ایران ارتباط جمعی به یک نهاد تبدیل نشده و از اقتدار لازم برای ایجاد هنجار برخوردار نگردیده نقش ارتباطات و اطلاع‌رسانی در ایران تبدیل به نقشی فردی و کم اهمیت شده است و هرچه مصیبت بر جامعه می‌رود از همین روست. اسماعیل قدیمی به «آرمان ملی» گفت: کشورهای جهان سوم نه تنها راهبرد، استراتژی، سیاستگذاری و برنامه‌ریزی ندارند بلکه در آنها افراد اندیشمند و متفکری که افق بلند و درک استراتژیک داشته باشند نیز یافت نمی‌شود. افرادی که اکنون مسئولیت‌های ارتباط جمعی و اطلاع‌رسانی را در کشور به‌عهده می‌گیرند هیچ اطلاعاتی در زمینه اهمیت آن ندارند. وی افزود: دولت کدام نهاد، مراکز و افراد متفکر را دور خود جمع کرده که بخواهد چنین امری را جدی بگیرد. وی تصریح کرد: استراتژی، سیاستگذاری و برنامه‌ریزی وجود ندارد و بسیاری از این حوادث و تلخکامی‌های آزار دهنده مبتنی بر فقدان استراتژی‌های اطلاع‌رسانی در دولت و کشور است. قطع اینترنت خود نشان می‌دهد که دولت قاقد استراتژی درخصوص اطلاع‌رسانی است.
شکاف میان دولت و مردم
یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به اتفاقات اخیر در حوزه بنزین اظهار داشت: اینکه تصمیم افزایش قیمت بنزین در چه در شرایط و با چه شکلی عملی و اجرایی شود روش‌های خاص خود را می‌طلبد. فرزانه ترکان به «آرمان ملی» گفت بهتر بود در چنین شرایطی که فشارهای سنگینی به مردم وارد و طبقه متوسط جامعه به طبقه ضعیف نزدیک‌تر شده، این کار مرحله به مرحله انجام می‌شد؛ نه یکباره. وی افزود: حتی اگر دولت مجبور بود که این کار را انجام دهد می‌توانست از ماه‌ها جلوتر در میزگرد یا مصاحبه‌ای مردم را قانع کند. ضعف در اطلاع‌رسانی و توضیح دادن مشکلات به مردم از قبل وجود داشته و اکنون شدیدتر شده و موجب ایجاد شکاف میان دولت و مردم خواهد شد.
واگرایی رسانه‌ای مردم از دولت
یک آینده‌پژوه سیاسی و اجتماعی در خصوص فقدان استراتژی اطلاع‌رسانی در دولت اظهار داشت: وقتی از رسانه، آگاهی بخشی، اطلاع‌رسانی و مفاهیم متفاوتی از این دست در حوزه ارتباط سیاسی سخن می‌گوییم باید پارادایم‌های مشخص این معانی را در جامعه ملی و در بافت زمانی معین مشخص کنیم. مهدی مطهرنیا به «آرمان ملی» گفت: ما زمانی می‌توانیم این معنا را درک کنیم که در پارادایم سیاسی و سیاستگذاری حاکم بر عرصه رسانه‌ای مردم را ولی نعمت، محق و دارای شأن و منزلت آگاه و انتقال دانایی و مشارکت بخشی در توسعه قلمداد کنیم. این فعال رسانه‌ای افزود: دولت نیز به‌واسطه آنکه تنها قوه مجریه را به‌دست دارد و اگر در رسانه‌ها حاضر می‌شود حضورش یک حضور ساختاری است، نه بافتاری. در نهایت نمی‌تواند اثرگذاری چندانی را به جا بگذارد. وی تصریح کرد: وقتی دولت و حکومت مردم را در باب موضوعات مشخص در یک وضعیت پیش رو مطلع نمی‌سازند موجب واگرایی مردم از دولت از منظر رسانه‌ای و اطلاع پذیری و همگرایی بیشتر با رسانه‌های رقیب و بهره‌برداری از آنها می‌شود. بدین ترتیب بحران اعتماد و اعتبار رسانه‌ای خواه ناخواه پس از چند وقت ایجاد و این بحران می‌تواند رسانه‌های رسمی کشور که به هر تقدیر به حکومت چه از منظر ساختاری و چه از منظر کارکردی و محتوایی وابسته‌اند را از متن به حاشیه برانند.
پاشنه آشیل دولت
یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب درخصوص نبود اطلاع‌رسانی مناسب در دولت نسبت به طرح‌های در دست گفت: تاکنون چندین بار اعلام کردیم که جریان اطلاع‌رسانی درست پاشنه آشیل دولت است. یعنی دولت تریبون و کمیته اطلاع‌رسانی درستی ندارد و جریان اطلاع‌رسانی بسیار ضعیف است. محمدصادق جوادی حصار به «آرمان ملی» گفت: این امر به اتفاق اخیر در حوزه گرانی بنزین هم خلاصه نمی‌شود و به گذشته باز می‌گردد که دولت سامانه اطلاع‌رسانی موفقی نداشته است. وی تاکید کرد: در طرح اخیر در افزایش قیمت بنزین نیز به‌نظر می‌رسد اراده‌ای وجود داشته که این اطلاع‌رسانی صورت نگیرد و براساس نگاه‌های مختلفی که داشتند به این برداشت رسیده‌اند. حال اینکه چه تدابیر، اطلاعات و دلایلی برای کار داشته‌اند باید توضیح داده شود.