چاپ

راه ترقی - همشهری / متن پیش رو در همشهری منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
با اجرای طرح تازه کنترل ترافیک در لندن، آلودگی هوای این شهر طی 2سال 45درصد کاهش پیدا می‌کند
آمار کالج سلطنتی پزشکی لندن نشان می‌دهد که سالانه 40هزار نفر از مردم در انگلیس به‌خاطر آلودگی هوا دچار مرگ زودرس می‌‌شوند؛ وضعیتی که باعث شده شهرها در سایه ناتوانی دولت، خود آستین بالا بزنند و در اغلب شهرهای بزرگ به‌خصوص در پایتخت، شهرداری‌ها به محور کنترل آلودگی تبدیل شوند.
صادق خان طی 3سالی که مدیریت امور شهری را در لندن به‌دست گرفته، مهار آلودگی هوا را در اولویت برنامه‌های خود قرار داده است. طبق آمار منتشر شده از سوی شبکه کیفیت هوای لندن مستقر در کینگز کالج، در سال‌جاری میلادی، میزان دی‌اکسید نیتروژن (NO2) در هوای این شهر در‌ماه هفتم از مرز استاندارد خارج شده است.
بررسی تاریخچه گزارش‌های منتشر شده از سوی شبکه کیفیت هوای لندن نشان می‌دهد در سال2017، تنها پس از 5روز از گذشت تعطیلات سال نوی میلادی، هوای این شهر از مرز استاندارد آلایندگی عبور کرده است. در سال بعد، این مدت به یک ‌ماه رسیده است. تنفس 7‌ماه هوا با کیفیت استاندارد، برای لندن‌نشینان اتفاقی بی‌سابقه محسوب می‌شود. انگلیس استاندارد مورد نظر اتحادیه اروپا را اعمال می‌کند که براساس آن، میزان ذرات دی‌اکسید نیتروژن در هوا نباید بیش از 18ساعت به اندازه 200میکروگرم در هر مترمکعب باشد.
بر خلاف آلودگی هوا در تهران که یکی از دلایل عمده آن ورود دی‌اکسید کربن (CO2) به محیط است، در اغلب شهرهای اروپایی و به‌خصوص در لندن، مشکل اصلی از دی‌اکسید نیتروژن است که توسط موتورهای دیزلی تولید می‌شوند. استفاده از این موتورها در 2دهه گذشته به‌عنوان واکنش اتحادیه اروپا به پروتکل1997 کیوتو برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، به‌ویژه دی‌اکسید کربن ترویج شده است. استفاده از خودروهای دیزلی در اروپا در سال‌های اخیر، بسیار بحث‌برانگیز شده و بسیاری از دولت‌ها درپی محدود و ممنوع کردن استفاده از خودروهای دیزلی هستند. انگلیس قصد دارد تا سال2040، یعنی حدود 20سال دیگر، فروش خودروهای دیزلی و بنزینی را به‌طور کامل ممنوع اعلام کند.
موتورهای دیزلی از سوخت کمتر و هوای بیشتری استفاده می‌کنند تا عملکردی مشابه با موتورهای بنزینی داشته باشند.گرچه میزان گاز دی‌اکسیدکربنی که موتورهای دیزلی تولید می‌کنند از موتورهای بنزینی کمتر است،اما این موتورها آلاینده‌های دیگری را به محیط‌زیست وارد می‌کنند که آسیب‌زاتر از دی‌اکسیدکربن هستند. ترکیبات نیتروژن‌دار شامل دی‌اکسید نیتروژن، مونواکسید دی‌نیتروژن (N2O) و نیتریک اکسید (NO) ازجمله ترکیباتی هستند که از خودروهای دیزلی وارد طبیعت می‌شوند. برخی از این ترکیبات در زمره گازهای گلخانه‌ای طبقه‌بندی شده و برخی نیز سمی هستند و استنشاق آنها در طولانی مدت می‌تواند سبب بروز مشکلات تنفسی و سرطان شود.
طرح‌های کاهش آلودگی در لندن
آمارها نشان می‌دهد ساکنان لندن در دوره شهرداری صادق‌ خان، هوای بهتری تنفس کرده‌اند. در دوره شهرداری بوریس جانسون به‌عنوان نمونه، در سال2016 تنها طی 3‌ماه، 40مورد عبور کیفیت هوا از مرز استاندارد آلایندگی اتحادیه اروپا ثبت شده است.
صادق خان طرح جایگزین کردن اتوبوس‌های پاک در مسیرهای پرتردد مرکز شهر را با جدیت دنبال کرده است. غیراز برنامه جایگزینی اتوبوس‌ها، شهرداری لندن طرح‌های کنترل ترافیک را در محور برنامه‌های خود برای کاهش آلودگی هوا قرار داده است. شهرداری لندن از سال2003، طرحی را با عنوان طرح «محدوده تراکم» پیاده‌سازی‌ کرده که براساس آن خودروهای بنزینی و دیزلی که قصد تردد در محدوده طرح ترافیک در مرکز شهر را دارند، در روزهای کاری هفته بین ساعت 7صبح تا 6عصر، باید 11.5پوند پرداخت کنند. صادق خان در سال2017، طرح دیگری را اضافه کرد که به طرح «جریمه آلایندگی» یا «تی-شارژ» معروف شد. هدف این طرح کاهش تردد خودروهای با عمر بالا در محدوده مرکزی شهر لندن بود. براساس این طرح، خودروهای دیزلی و بنزینی ساخت پیش از سال2006 باید برای ورود به محدوده طرح ترافیک، علاوه بر مبلغ قبلی، 10پوند دیگر نیز پرداخت کنند. به‌عبارت دیگر، خودروهای ساخت سال2006 و ماقبل آن باید 21.5پوند پرداخت کنند. با اجرای این طرح، عملا تردد این خودروها در محدوده طرح ترافیک به صرفه نخواهد بود.
صادق‌خان از بهار امسال، طرح دیگری را اجرا کرد که به طرح «منطقه کاهش آلایندگی» معروف شده است. براساس این طرح، خودروهایی که با استانداردهای اعلام شده همخوانی نداشته باشند باید برای ورود به هسته مرکزی طرح ترافیک لندن، علاوه بر هزینه تعیین شده در طرح «محدوده تراکم»، مبلغ 12.5پوند دیگر هم پرداخت کنند. این طرح در واقع جایگزین طرح
«تی-شارژ» شده است تا خودروهای دیگری را با سازوکار مشخص‌تری در برگیرد. طبق اعلام شهرداری لندن، طرح جدید، روزانه تردد 40هزار خودرو را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. استانداردهای اعلام شده به این شرح است:
موتورسیکلت‌هایی که فاقد استاندارد یورو3 باشند (ساخته شده قبل از سال2007)
خودروهای بنزینی که فاقد استاندارد یورو4 باشند (ساخته شده قبل از سال2006)
خودروهای دیزلی که فاقد استاندارد یورو6 باشند (ساخته شده قبل از سال2015)
اتوبوس‌هایی که فاقد استاندارد یورو6 باشند
طبق طرح جدید شهرداری لندن، اتوبوس‌هایی که فاقد استاندارد یورو6 باشند باید برای تردد در هسته مرکزی طرح ترافیک، 100پوند بپردازند. عدم‌رعایت قوانین اعلام شده برای نخستین بار به تذکر کتبی منجر می‌شود، اما دفعات بعد، فرد خاطی را با جریمه 160پوندی روبه‌رو خواهد کرد. اجرای طرح در 2‌ماه اول باعث جلوگیری از ورود 27هزار خودروی شخصی، ون و اتوبوس به مرکز شهر لندن شده است. به‌عبارت دیگر، تردد خودروها در مرکز لندن 11درصد کاهش داشته است. این طرح تا 2سال در هسته مرکزی اجرا می‌شود ،اما پس از آن در کل محدوده طرح ترافیک لندن اجرا خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود طی 2سال آینده، 45درصد از آلودگی شهر لندن کاسته شود. همچنین انتظار می‌رود هوای لندن تا سال2025 در سطح استاندارد قرار گیرد.
دود، قاتل لندن‌نشینان
زندگی مردم لندن طی قرن‌های نوزدهم و بیستم همیشه غبارآلود بوده است. تنها راه برای گرم کردن خانه‌ها سوزاندن زغال‌سنگ بود و کارخانه‌های بزرگ در مرکز شهر یکی از مهم‌ترین منابع آلایندگی بودند. «مه‌دود بزرگ1952» یکی از بزرگ‌ترین فاجعه‌های زیست‌محیطی جهان را در این شهر رقم زد؛ فاجعه‌ای که جان 10هزار نفر را گرفت. سرمای هوا در دسامبر1952 باعث شد تا ساکنان لندن از زغال‌سنگ بیشتری برای گرم کردن خانه‌هایشان استفاده کنند. سوزاندن زغال‌سنگ، حجم زیادی دی‌ا‌کسید سولفور وارد هوا کرد. نیروگاه برق شهر نیز با زغال سنگ کار می‌کرد و فعالیت شبانه‌روزی آن بر وخامت اوضاع افزود. عدم‌ وزیدن باد باعث انباشت دود حاصل از زغال‌سنگ بر فراز لندن شد. پس از آن، تغییر شرایط جوی باعث وارونگی هوا شد. طی 4روز دود چنان در سطح خیابان‌های لندن پایین آمد که با چشم قابل رویت بود. ساکنان شهر طی این روزها، تنها دود استنشاق می‌کردند؛ شرایطی که مرگ 10هزار نفر را به‌دنبال داشت.