چاپ

راه ترقی - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
شهاب شهسواری| آنچه در هنگ‌کنگ در شرف وقوع است جای تامل دارد، به خصوص حضور معنادار تبلیغات امریکایی، ناظران را به این فکر فرو می‌برد که از خود بپرسند امریکا در هنگ‌کنگ چه برنامه‌ای دارد و از این ناآرامی‌ها به دنبال چیست؟
بعد از برگزاری انتخابات محلی در هنگ‌کنگ که با مشارکت بالای شهروندان و پیروزی قاطع نامزدهای معترضان ضدچینی در هنگ‌کنگ به پایان رسید، بار دیگر کار اعتراضات خیابانی در این کشور به خشونت کشید. صبح یکشنبه در شرایطی که نهادهای دولت خودمختار هنگ‌کنگ به برگزار‌کنندگان راهپیمایی مجوز داده‌بودند، نهایتا بعد از حرکت معترضان به سمت کنسول‌گری امریکا در هنگ‌کنگ، مجبور به استفاده از گاز اشک‌آور برای متفرق شدن معترضان شدند. اما معترضان هنگ‌کنگی به قصد اعتراض یا تسخیر به سمت کنسول‌گری امریکا نمی‌رفتند. در نمایشی تازه از نقش واشنگتن در ادامه اعتراضات در هنگ‌کنگ، بسیاری از معترضان با پلاکاردهای «تشکر از ترامپ» و تصاویری از او در راهپیمایی روز یکشنبه حاضر شده‌بودند. در یک هفته گذشته و بعد از مشارکت 75 درصدی شهروندان هنگ‌کنگ در انتخابات شوراهای محلی و رای قاطع آنها به فعالان مدنی هوادار اعتراضات، از میزان خشونت‌ها در اعتراض‌های هنگ‌کنگ کاسته ‌شده‌ بود، اما شعارها در حمایت از امریکا بعد از آن به اعتراضات هنگ‌کنگ راه پیدا کرد که چهارشنبه هفته پیش، دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا مصوبه موسوم به «دموکراسی و حقوق بشر هنگ‌کنگ» را امضا و به قانون تبدیل کرد. هرچند اگر ترامپ هم این مصوبه را امضا نمی‌کرد، به دلیل رای بالای این طرح و رای مثبت تقریبا تمامی نمایندگان دو مجلس امریکا، از جمله اجماع بدون مخالف دو حزبی در سنا و فقط با یک رای منفی در مقابل 417 رای مثبت در مجلس نمایندگان تصویب شده‌ بود. اگر ترامپ تصمیم می‌‌گرفت این طرح را وتو کند، فقط دو سوم از آرای نمایندگان سنا و مجلس نمایندگان کافی بود تا تصمیم او را دور بزنند و امضای رییس‌جمهور فقط یک اقدام تشریفاتی محسوب می‌شد. معترضان هنگ‌کنگی اما این اقدام ترامپ را هدیه روز شکرگزاری به مردم هنگ‌کنگ تفسیر کردند و پنجشنبه شب در تجمعی بزرگ با حمل عکس‌هایی از ترامپ و حمل پرچم‌های امریکا، از او تشکر کردند.
تحریم در بحبوحه جنگ تجاری
امضای مصوبه تحریم سیاستمداران چینی و هنگ‌کنگی به بهانه حقوق بشر، می‌تواند آسیب جدی به گفت‌وگوهای میان دو ابرقدرت بزرگ اقتصادی جهان بزند. دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا بارها تاکید کرده است که قصد دارد یک پیمان تجاری بسیار بزرگ با چین ببندد تا کسری تراز تجاری این قدرت بزرگ اقتصادی جبران شود. ترامپ برای مجبور کردن پکن به امضای این قرارداد از سال پیش تعرفه‌های سنگینی را بر واردات امریکا از چین وضع کرده است؛ تعرفه‌هایی که به گفته ترامپ در صورت عدم امضای یک پیمان تجاری تا دو هفته دیگر، چندین برابر افزایش پیدا خواهند کرد. اما امضای مصوبه تحریم پکن، به ‌شدت با واکنش منفی دولت چین مواجه شده است. سخنگوی وزارت امورخارجه چین با دادن بیانیه‌ای تاکید کرده است که این اقدام را «نشانه بارز رفتار هژمونیک و سلطه‌طلبانه» تلقی می‌کند، چرا که «هنگ‌کنگ بخشی از خاک چین است و این اقدام واشنگتن به معنای دخالت در امور داخلی چین است.»
قفسه سینه زیبای مشت‌زن امریکایی
این اولین‌بار نیست که معترضان هنگ‌کنگی برای تشکر از امریکا به خیابان‌ها می‌آیند. روز پنجشنبه هم یک روز بعد از امضای قانون تحریم چین توسط رییس‌جمهور امریکا، تعدادی از معترضان هنگ‌کنگی با در دست داشتن عکسی از سیلوستر استالونه، هنرپیشه امریکایی سری فیلم‌های راکی که صورت دونالد ترامپ با استفاده از ابزار دستکاری عکس روی آن قرار گرفته ‌بود، اقدام ترامپ را ستودند. این عکس را یک روز قبل از راهپیمایی در هنگ‌کنگ، شخص دونالد ترامپ در حساب کاربری شبکه اجتماعی توییتر خود منتشر کرده ‌بود. بعد از آنکه ترامپ در سخنرانی خود در ایالت فلوریدا گفته بود که پزشک مخصوص رییس‌جمهور در معاینه سالانه به او گفته است «قفسه سینه زیبایت را به من نشان بده» عکسی از سر خود بر هیکل راکی بالبوئا، مشت‌زن امریکایی فیلم راکی با بازی سیلوستر استالونه در توییتر منتشر کرد. این عکس پنجشنبه شب در هنگ‌کنگ دستمایه معترضان برای تحقیر دولت مرکزی چین شد. معترضان هنگ‌کنگی معتقدند که دولت پکن، به‌‌رغم وعده‌اش برای آزادی و دموکراسی در هنگ‌کنگ، در 22 سال گذشته دخالت‌های زیادی در امور داخلی این منطقه خودمختار انجام می‌دهد. منطقه هنگ‌کنگ که تا سال 1997 تحت استعمار بریتانیا قرار داشت، 22 سال است که به چین بازگشته است، اما بر اساس قرارداد انتقال حاکمیت دولت پکن وعده داده است دست‌کم تا 50 سال سیستم حکومتی «یک کشور، دو نظام» را در این منطقه اجرایی کند، به این معنا که به‌‌رغم تعلق این منطقه به چین، حکومت آن برخلاف نظام وابسته به حزب کمونیست چین به شکل نظام سرمایه‌داری غربی کنترل می‌شود. پکن همواره بریتانیا و امریکا را به تحریک مردم پکن برای خشونت در این منطقه علیه نهادهای وابسته به چین متهم می‌کند. معترضانی که از سوی رسانه‌های غربی «دموکراسی‌خواه» معرفی می‌شوند، از خرداد ماه امسال تاکنون به صورت پیوسته در حال تظاهرات و اشغال مراکز تجاری و بستن خیابان‌های هنگ‌کنگ هستند.
قوانین تحریم و منع صادرات جدید امریکا
براساس قانونی که چهارشنبه هفته گذشته در امریکا رسما اجرایی شد، دولت ایالات متحده امریکا موظف می‌شود شهروندان چینی و هنگ‌کنگی که واشنگتن ادعا می‌کند در سرکوب حقوق بشر در هنگ‌کنگ دست داشته‌اند تحریم شوند و در هر توافق تجاری، تجارت ترجیحی با هنگ‌کنگ در برابر چین در نظر گرفته ‌شود. همچنین وزارت خارجه امریکا مامور شده است گزارشی سالانه از وضعیت نظام حکومتی و حقوق بشر در هنگ‌کنگ به کنگره امریکا ارسال کند. هم‌زمان با این مصوبه، دونالد ترامپ با امضای قانونی دیگر، فروش تجهیزات غیرمهلک کنترل شورش را از جمله گاز اشک‌آور، گلوله‌های فومی، دستبند، اسپری فلفل، شوکر و تجهیزات انتظامی مشابه به پلیس هنگ‌کنگ را ممنوع کرد.
اعتراض پکن به کمیسر عالی حقوق بشر
همزمان دولت چین به اظهارات کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، میشله باشلت، رسما اعتراض کرده است. باشلت روز شنبه با انتشار یادداشتی در روزنامه انگلیسی‌زبان تایوانی ساوت چاینا مورنینگ پست، از دولت چین خواسته ‌بود از خشونت علیه معترضان هنگ‌کنگی خودداری کند و از حکومت خودمختار هنگ‌کنگ خواسته‌ بود تا هیاتی مستقل برای تحقیقات عادلانه در مورد اتهام‌های استفاده بیش از اندازه از خشونت در برابر اعتراضات هنگ‌کنگ تشکیل دهد. نمایندگی چین در دفتر سازمان ملل در ژنو، با محکوم کردن این نوشته، محتویات آن را براساس شواهد «دستکاری شده» و «اظهارات نابجا در مورد مدیریت ویژه منطقه هنگ‌کنگ» و «دخالت در امور داخلی چین» توصیف کرده‌ بود.