راه ترقی
هنرمندان غیر ایرانی چقدر مالیات می پردازند؟
سه شنبه 12 آذر 1398 - 19:32:58
راه ترقی - فرهیختگان / متن پیش رو در فرهیختگان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
یک بام و دو هوا؛ سیاستی که برخی از هنرمندان رشته‌های مختلف در سال‌های اخیر پیش گرفته‌اند مصداق کامل همین ضرب‌المثل است. گاهی خود را با سینمای جهان مقایسه می‌کنند و گاه سینمای ایران می‌شود معیار مقایسه‌شان. یک روز از آزادی‌ها و استانداردهای بالای هالیوود و بالیوود می‌گویند و وقتی پای پرداخت مالیات به میان می‌آید یادشان می‌افتد که «سینمای ایران زیان‌ده است» و اصلا کسی فیلم ایرانی نمی‌بیند. «ریشه این معافیت به قانون مصوب ‌سال 66 و اصلاحیه‌ سال 80 برمی‌گردد. در آن سال‌ها فعالان رشته‌های فرهنگی و هنری مانند ناشران یا نقاشان اعلام کردند که این مشاغل طرفداری ندارد و کسی در ایران کتاب نمی‌خواند یا تابلوی نقاشی نمی‌خرد، بنابراین برای توسعه مشاغل در این رشته‌ها تصمیم گرفته شد که درآمد آنها معاف از پرداخت مالیات باشد. هنرپیشه‌های سینما هم با این توجیه که صنعت سینما زیان‌ده است و ممکن است بازیگری 100‌میلیون تومان در‌ سال درآمد داشته باشد، اما چهار سال یا بیشتر بیکار باشد، تلاش کردند به جرگه مشاغل معاف از مالیات بپیوندند، اما این قانون نقص دارد و سازمان امور مالیاتی به‌دنبال اصلاح این قانون است، زیرا درآمد مقطعی برخی بازیگران یا خوانندگان معادل سال‌ها کار کارگران و کارمندانی است که مالیات می‌پردازند.» این جملات را محسن ابراهیمی، معاون حسابرسی اداره مالیات تهران درباره علت معافیت مالیاتی هنرمندان و فعالان عرصه‌های فرهنگی، شهریور امسال به روزنامه شهروند گفته بود. اما می‌خواهیم بدانیم در کشورهای دیگر سیستم مالیاتی به چه صورت است و ستاره‌های هنری آنها چقدر و به چه صورت مالیات پرداخت می‌کنند؟
کشورهای دیگر
وقتی در سال 1966‌ گروه موسیقی بیتل‌ها، آهنگ «مامور مالیات» را به نشانه اعتراض به نرخ مالیات بر درآمد 95درصدی معروف به سوپرمالیات ساختند، فکرش را نمی‌کردند که در سال 2019 یک آهنگساز ایرانی به نام کارن همایونفر پیدا شود و در دفاع از پرداخت مالیات هنرمندان، پست اینستاگرامی بگذارد هرچند پس از چند ساعت مجبور به حذفش شود. شاید مهم‌ترین تفاوت مساله مالیات بین ایران و کشورهای دیگر، شفافیت باشد. شفافیتی که نه در بازیگران و خوانندگان پیدا می‌شود و نه در تهیه‌کنندگان و برنامه‌گذاران. با مرور ساختار مالیاتی چند کشور مهم در حوزه هنر و اقتصاد متوجه می‌شویم که چرا یک بازیگر آمریکایی از ترس نیفتادن به زندان تمام مالیاتش را می‌پردازد و آنهایی هم که پرداخت نکنند هزینه رسانه‌ای شدن دستگیری و حبس‌شان را علاوه‌بر مالیات‌شان می‌پردازند. آبرویی که در این میان از بین رفته است هم که قابل شمارش نیست.در آمریکا، اگر شهروندان خارج از این کشور زندگی کنند، بازهم باید به این دولت مالیات پرداخت کنند. علاوه‌بر آن، قانون حسابرسی مالیات بر درآمد خارجی (FATCA) از تمامی شهروندان ایالات متحده انتظار دارد که تمامی دارایی‌های خارج از کشور خود را گزارش داده و اطلاعات حساب‌های بانکی خارج از کشور خود را در اختیار سازمان مالیات قرار دهند. مهم‌ترین انواع مالیات در آمریکا عبارتند از «مالیات بر درآمد»، «مالیات بر دارایی»، « مالیات بر فروش و مصرف»، «مالیات بر درآمد و تعرفه گمرکی» و «مالیات بر کسب سرمایه».
مالیات بر درآمد خالص افراد و شرکت‌ها توسط دولت فدرال، ایالتی و برخی دولت‌های محلی وضع می‌شود. مسیرهای اصلی پرداخت مالیات بر درآمد عبارتند از: کارمندان، افراد دارای شغل آزاد و افراد بیکار که دارای درآمد کافی برای پرداخت مالیات سه ماهه هستند. نرخ مالیات بر درآمد در آمریکا از 15 تا 35 درصد متغیر تعریف شده است. مالیاتی که برای بازیگران هالیوود در نظر گرفته می‌شود براساس نوع «مالیات بر درآمد» است.در آلمان40 نوع مالیات مختلف وجود دارد. پول جمع‌آوری شده از مالیات، بین منطقه، ایالات و جوامع تقسیم می‌شود. هزینه مالی مدارس، خیابان‌ها و مزایای اجتماعی و موارد دیگر با این پول تامین می‌شود. به برخی از مالیات‌ها به اصطلاح «مالیات فروش» گفته می‌شود که درصدی برای قیمت کالا یا خدمات محاسبه می‌شود و مصرف‌کننده متحمل پرداخت این مبلغ می‌شود. به‌عنوان مثال مالیات فروش یا مالیات بر ارزش افزوده (VAT) وجود دارد که تقریبا به تمامی کالاها افزوده می‌شود یا مالیات نفتی که به هزینه بنزین اضافه می‌شود. سایر مالیات‌ها «مالیات بر درآمد» نامیده می‌شوند. زمانی‌که درآمد، حقوق و دستمزد یا سودی وجود دارد، این مالیات محاسبه می‌شود -‌همچنین به‌عنوان مثال مالیات بر درآمدی نیز وجود دارد که از کارمندان کسر می‌شود و همچنین مالیات بر درآمدی که از سود کارگران مستقل کسر می‌شود. میزان پرداخت مالیاتی به طبقه‌بندی مالیاتی‌ بستگی دارد. طبقه‌بندی مالیاتی نیز به درآمد و موقعیت زندگی فرد بستگی دارد. 6 طبقه‌بندی مالیاتی در آلمان وجود دارد. طبقه‌بندی مالیاتی در فیش حقوقی که از کارفرما دریافت می‌شود مشخص شده است. طبقه‌بندی مالیاتی با یک اظهارنامه مالیاتی سالانه ثبت می‌شود که باید به اداره مالیاتی ارسال ‌شود. کارمندان مالیات بر درآمد را به صورت کسر از حقوق‌شان پرداخت می‌کنند.نظام مالیاتی در اتریش چهار بخش دارد؛ «مالیات بر درآمد شرکت‌ها»، «مالیات بر درآمد اشخاص»، «مالیات غیرمقیم‌ها» و «سایر مالیات‌های عمده».
اینجا روی «مالیات بر درآمد اشخاص» تمرکز می‌کنیم. این نوع مالیات به درآمد سالیانه هر فرد تعلق می‌گیرد. همه درآمدهای با منشأ داخلی و خارجی اشخاص مقیم در اتریش مشمول مالیات می‌شود. میزان مالیات بر درآمد اشخاص بر مبنای درآمد سالیانه تا 11 هزار یورو صفر درصد است. بین 11 تا 18 هزار یورو 25‌درصد، بین 18 تا 31 هزار 35‌درصد، بین31 تا 60 هزار 42درصد و بین 90 هزار تا یک میلیون یورو 50 درصد است. به‌عنوان مثال اگر یک بازیگر ایرانی مبلغ یک میلیارد و پانصد میلیون تومان دستمزد بگیرد با احتساب هر یورو 13 هزار و 700 تومان، حدود 109 هزار یورو حقوق گرفته است. این بازیگر اگر در بلژیک زندگی می‌کرد نیمی از حقوقش را باید به‌عنوان مالیات پرداخت می‌کرد.نکته جالب درباره بلژیک این است افرادی که برای خود کار می‌کنند به صورت اتوماتیک تا سقف 3900 یورو از معافیت مالیاتی استفاده می‌کنند. در اتریش هزینه‌های مربوط به تامین اجتماعی از مالیات معاف است. فوق‌العاده هزینه حمل‌ونقل کارکنان تا سقف 400 یورو در سال از مالیات معاف است. درآمدهای مربوط به حقوق کریسمس و تعطیلات مشمول 6 درصد مالیات می‌شود. تمام افرادی که در اتریش مشغول به کارند، موظف به عضویت در صندوق‌های بازنشستگی هستند. سهم هر فرد براساس میزان درآمد مشخص می‌شود. به‌طور معمول، کارفرما 18 درصد و کارمند 5 درصد به صندوق‌های بازنشستگی پرداخت می‌کنند.
ستارگان جهان
این بخش از گزارش را همه مخاطبان می‌توانند بخوانند، اما مشخصا برای هنرمندان تهیه شده است. با این پیش‌فرض که هنرمندان عزیز از آنچه بیرون از مرزها در حوزه مالیات می‌گذرد خبر ندارند، نمونه‌هایی از پرداخت یا عدم پرداخت مالیات اهالی هنر را آورده‌ایم. از زندانی شدن تا دور ماندن از مهم‌ترین جایزه سال؛ همه اینها جرایم پرداخت نکردن مالیات برای بازیگران یا خوانندگان بوده است.اولین مورد از نمونه فرار مالیاتی به ویلیامز تعلق دارد. آن‌طور که اعتمادآنلاین نوشته است در‌حالی‌که رابی ویلیامز خواننده پرفروش بریتانیایی در فهرست دریافت‌کنندگان نشان ملکه الیزابت جای داشت و قرار بود نشان OBE را دریافت کند، گفته شده به‌خاطر مشکلات مالیاتی نام او خط خورده است. این خواننده 45 ساله هم برای خدماتش به امور خیریه و هم به‌دلیل موفقیت‌هایش به‌عنوان یک خواننده پاپ، در فهرست دریافت‌کنندگان نشان افتخار سال 2019 جای گرفته بود. قانون مدنظر قرار دادن فرار مالیاتی، اندکی پس از اعلام اسامی دریافت‌کنندگان نشان سلطنتی سال 2019 اعلام شده بود.
دیوید کامرون اگر چه از این خواننده به‌دلیل اینکه در انتخابات 2010 از توری‌ها حمایت کرده بود انتقاد کرده، اما گفته فرار مالیاتی او اشتباه بوده است. با این حال نخست‌وزیر پیشین گفت به‌دلیل فعالیت‌های خیریه ویلیامز، باید به او اجازه داده می‌شد تا این نشان را دریافت کند. ویلیامز که پرفروش‌ترین خواننده سولوی بریتانیاست، سال 2015 یکی از 140 سلبریتی‌ای بود که به یک برنامه سرمایه‌گذاری مرتبط شد. گفته شد او دو میلیون پوند در یک شرکت رسانه‌ای که به محصولات فرهنگی کمک می‌کرد از پرداخت مالیات فرار کنند، سرمایه‌گذاری کرده است.نمونه دیگر این فرار مالیاتی آشنای ایرانی‌هاست. شکیرا، همسر کلمبیایی جرارد پیکه، بازیکن تیم فوتبال بارسلونا براساس ادعای بازرسان اسپانیا متهم است در خلال سال‌های 2012 تا 2014 از پرداخت حدود 16 میلیون و 300 هزار دلار فرار کرده است. اسپانیا کسانی را که سالانه بیش از 6 ماه در این کشور اقامت داشته باشند را چون افراد مقیم این کشور واجد پرداخت مالیات می‌داند.
شکیرا که دارایی‌های او حدود 200 میلیون دلار برآورد شده، از سال 2015 اسپانیا را به‌عنوان محل اقامت خود به اداره مالیات معرفی کرده است. بر همین اساس هم بازرسان به دنبال وضع مالیات بر کل درآمد او از فعالیتش در سراسر دنیا هستند و نه‌تنها درآمد او در داخل اسپانیا. شکیرا برای تداوم فعالیت‌ها و زندگی‌اش در اسپانیا مجبور به پرداخت بخش بزرگی از مالیاتش شد.نیکولاس کیج، بازیگر مشهور هالیوودی یکی از متهمان فرار از مالیات است. این بازیگر یک بار 14 میلیون دلار به IRS بدهکار شد، ولی در آوریل 2012 توانست 6.25 میلیون دلار آن را بپردازد. او که به خاطر املاکش مالیات زیادی باید پرداخت می‌کرد مجبور شد چهار تا از خانه‌هایش را ضبط رهن کند (که البته همه آنها فروخته شدند) و مجبور شد از شر قصر 28 اتاقه‌اش در آلمان هم خلاص شود. این بازیگر سال‌هاست که بی‌وقفه در فیلم‌ها بازی می‌کند تا صورتحساب‌هایش را بپردازد.وسلی اسنایپس پس از بازی در اولین فیلم «تیغه» (Blade) برای مدتی در سینما مشغول نبود.
درواقع در آن دوران اسنایپس به دلیل عدم پرداخت مالیات‌هایش بین سال 1994 تا 2000 گناهکار شناخته شده و سه سال را در زندان و حصر خانگی به سر برد، اما این موضوع نیز باعث نشد که اسنایپس حرفه بازیگری را کنار بگذارد.اما جدیدترین و عجیب‌ترین مورد این فرارها به یک چینی تعلق دارد. اداره مالیات چین، «فن بینگ بینگ» ستاره سرشناس و بین‌المللی سینمای چین را ملزم به پرداخت 884 میلیون یوآن معادل 129 میلیون دلار کرد. با استناد به گزارش ایسنا و به نقل از رویترز، این بازیگر 37 ساله و پرکار چینی که در صفحه اجتماعی خود بیش از 62 میلیون دنبال‌کننده دارد، حضور بسیار پررنگی در فیلم‌ها و همچنین عرصه تبلیغات محصولات مختلف در سراسر جهان دارد و برای چندین کمپانی از قرص‌های مولتی‌ویتامین گرفته تا لوازم آرایش و الماس، مدل تبلیغاتی است و سال پیش در فهرست ثروتمندترین سلبریتی‌های چینی با درآمد 300 میلیون یوآنی (43.7) میلیون دلاری در رتبه نخست قرار گرفت.
خبرگزاری شینهوای چین گزارش داده که «فن بینگ بینگ» برای فرار از پرداخت مالیات 1.1 میلیون دلاری برای بازی در فیلم «حمله هوایی» که امسال اکران می‌شود، قرارداد خود را به چند بخش تقسیم کرده است و همچنین کمپانی‌هایی که وی نماینده آنهاست نیز 36 میلیون دلار فرار مالیاتی داشته‌اند. اداره مالیات استان شرقی ژیانگسو چین اعلام کرده: «فن بینگ بینگ درمجموع ملزم به پرداخت 86.7 میلیون دلار جریمه فرار مالیاتی و همچنین42 میلیون دلار مالیات سررسیده است.»
فن بینگ بینگ در صفحه اجتماعی خود نوشت: «تصمیم مسئولان در این باره را کاملا پذیرفته است و تمام دشواری‌ها برای پرداخت را برطرف می‌کند و بر کمپانی‌هایی که با آنها همکاری می‌کند نیز نظارت خواهد کرد.» وی همچنین گفت از رفتار خود شرمنده است و از همه عذرخواهی می‌کند.رفتار خانم بینگ بینگ می‌تواند برای هنرمندان داخلی خودمان یک الگو باشد. به‌جای بستن کامنت‌ها و مظلوم‌نمایی و شلوغ‌بازی، می‌توان رقم دریافتی را شفاف اعلام کرد و مالیاتش را هم داد. شاید تعداد بازیگران میلیاردی نهایتا 10 یا 20 نفر باشند، اما رفتار غیرقانونی همین تعداد اندک ممکن است به تعداد زیاد بازیگران دیگر لطمه بزند.اما همه هنرمندان اهل فرار از مالیات نیستند.
آمیتا باچان یا همان «ویجی»، فوق‌ستاره محبوب فیلم‌های سینمایی کشور هند که با لقب «بی بزرگ، Big B» و پادشاه سینمای هند شناخته می‌شود، با پرداخت 70 کرور معادل 10 میلیون دلار به‌عنوان مالیات به دولت هند، عنوان بیشترین مالیات‌دهنده صنعت سینما در سال 2019- 2018 لقب گرفت. پیش از این سلمان‌خان بازیگر فیلم سینمایی «سلطان» با 44.5 کرور مالیات در سال 2018 این عنوان را کسب کرده بود، آکشی کومار نیز که چندین سال با 29.5 کرور بیشترین مالیات‌دهنده هند محسوب می‌شد، از سال 2017 دیگر نتوانسته به این عنوان دست پیدا کند. وکیل آمیتاب باچان اعلام کرد این پول که مبلغ بالایی محسوب می‌شود، کمک زیادی به کشور و درنهایت به مردم خواهد کرد.
ابرو گوندش، خواننده ترکیه‌ای با وجود زندانی بودن همسرش همچنان به کارهایش ادامه می‌دهد. می‌توان گفت تقریبا هر هفته در شهر گیرنه قبرس روی صحنه می‌رود. وی با پرداخت مالیات به مقدار414 هزار و 500 لیر ترک، رکوردشکن جمهوری ترک قبرس شمالی شد.ابرو گوندش سال 2017، دو میلیون و 10 هزار لیره ترک درآمد داشته است. وی در ازای این درآمد، 414 هزار و 500 لیره مالیات پرداخت کرده است. پس از ابرو، فوندا آرار با یک میلیون و162 هزار درآمد و 240 هزار لیره مالیات، در لیست رکوردشکن‌ها جای دارد.
تارکان نیز در این رده‌بندی جای داشته و سومین رکوردشکن است.گفتنی است که تارکان در برنامه‌های سال نو که در قبرس اجرا کرده بود، یک میلیون و 86 هزار لیر درآمد داشت. تارکان 225 هزار لیره را به‌عنوان مالیات به وزارت دارایی جمهوری قبرس ترک شمالی پرداخت کرده است.با نگاه به وضعیت هنرمندان در کشورهای مطرح به یک نتیجه درباره مالیات می‌رسیم یا باید برای تداوم فعالیت آن را پرداخت کرد یا باید هزینه قضایی و قانونی آن را پذیرفت. معافیت هنرمندان از مالیات باید شفاف باشد. این واقعیتی است که فعلا وجود ندارد.
*میلاد جلیل‌زاده، عاطفه جعفری و سیدمهدی موسوی‌تبار روزنامه‌نگار

http://www.RaheNou.ir/fa/News/88136/هنرمندان-غیر-ایرانی-چقدر-مالیات-می-پردازند؟
بستن   چاپ