چاپ

راه ترقی- برنامه محیط زیست ملل متحد با رونمایی از ششمین گزارش چشم‌انداز جهانی محیط زیست (GEO-6) در مارس 2019 که در آن به وضعیت محیط زیست جهانی در حوزه‌های آب، خاک، هوا، تغییر اقلیم، سرزمین و اقیانوس‌ها پرداخته است، بر ارتباط بی‌شرط محیط زیست سالم و سلامت بشر تاکید کرده و خواستار توجه و اقدام سریع دولت‌ها و ملت‌ها شد.

بر اساس مصوبات چهارمین مجمع محیط زیست ملل متحد و نظر به انتشار گزارش وضعیت محیط زیست ملل متحد (GEO-6) و ارتباط سلامت و بقای بشر با سلامت محیط زیست، از سوی سازمان ملل متحد دهه آینده میلادی (2030-2020) «دهه احیای زیست‌بوم‌ها» معرفی شد و بررسی نوآوری‌ها، خلاقیت و ایده‌های جسورانه برای مقابله با چالش‌های محیط زیستی را در دستور کار قرار داد.

در حوزه تغییر اقلیم، اعتصاب مدارس و جوانان و تشکیل کمپین‌های مدنی با هدف «اقدام فوری برای مقابله با تغییرات اقلیم» در سطح گسترده‌ای در جهان و با حمایت سازمان ملل سازمان‌دهی و مهم‌ترین رویداد فراگیر محیط زیستی در جهان قلمداد شد.

البته در چارچوب اقدامات بین‌الدولی و بین‌المللی، اجلاس اخیر تغییر اقلیم (COP25) به میزبانی اسپانیا برای رسیدن به اجماع بین دولت‌های توسعه یافته و در حال توسعه برای اقدام فوری به نقطه روشنی منتج نشد.
همچنین در سال گذشته میلادی، از جانب IPBES (پلتفرم بین‌الدولی علم و سیاست در حوزه تنوع زیستی و اکوسیستم) امکان محتمل روی دادن «ششمین انقراض بزرگ جهان» در سال‌های آتی و اقدامات ناکافی بشر برای جلوگیری یا مقابله با آن و IPCC (پانل بین دولتی در مورد تغییر آب و هوا) مبنی بر اقدامات مخرب بشر و آسیب جدی به محیط زیست زمین و اقیانوس، دو گزارش منتشر شده که نتایج آن حیرت‌آور و نگران‌کننده بوده است.

انتخاب خانم اینگر اندرسن به عنوان مدیر اجرایی برنامه محیط زیست ملل متحد با سابقه فعالیت‌های محیط زیستی گسترده در عرصه بین‌الملل، در سال گذشته نقطه عطفی در تغییر چشم‌انداز محیط زیست میان سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران شد.

دولت چین به منظور رعایت اصول تمدن اکولوژیکی و بهره‌برداری پایدار از منابع و محیط زیست ذیل اهداف اقتصادی برنامه کمربند - راه از ائتلاف بین‌المللی توسعه سبز کمربند - راه رونمایی کرد که به دنبال عضویت رسمی ایران در ابتکار کمربند - راه، سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان نماینده رسمی ایران به این ائتلاف پیوست.

دهمین گزارش شکاف انتشار گازهای گلخانه‌ای توسط برنامه محیط زیست ملل متحد منتشر شد. این گزارش شامل ارزیابی آخرین مطالعات علمی در حوزه انتشار گازهای گلخانه‌ای در زمان مورد مطالعه، پیش‌بینی انتشار در آینده و مقایسه آنها با سطح مجاز انتشار طی اهداف موافقت‌نامه پاریس است و به ارایه اطلاعات در مورد تفاوت «جایی که هستیم» و «جایی که باید باشیم» می‌پردازد.

اهم یافته‌های گزارش 2019 بر این قرار است که به رغم هشدارهای علمی و تعهدات سیاسی ارایه شده، همچنان انتشار گازهای گلخانه‌ای در حال افزایش است. اعضای G20 که انتشار 78 درصد گازهای گلخانه‌ای را به خود اختصاص می دهند، اما تحقق تعهدات آنها تا سال 2030 در هاله‌ای از ابهام است و تا حدودی امکان‌ناپذیر می‌نماید.

اگرچه بر تعداد کشورهایی که از اهداف بلندمدت خود در به صفر رساندن انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال 2050 سخن گفته‌اند در حال افزوده شدن است، اما تعداد محدودی از آنها استراتژی‌های بلندمدت خود را ارایه کرده‌اند، شکاف انتشار بسیار زیاد است و در راستای اهداف 2030 نیست.

در نهایت در سالی که گذشت، چنین برآورد شد که جمعیت زمین رو به افزایش است و امکان رشد آن تا حدود 9 میلیارد نفر تا سال 2030، حدود 10 میلیارد نفر تا سال 2050 و بیش از 11 میلیارد نفر تا سال 2100 میلادی تخمین زده شده است و با توجه به شرایط اقلیمی و گرم شدن کره زمین، اتلاف منابع طبیعی و تحت استرس بودن اکوسیستم‌ها، سلامت و زندگی بشر در خطر است.

اما جای امید است با اعمال سیاست‌های درست در حوزه‌های غذا (جلوگیری از اتلاف غذا در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه با اعمال سیاست‌های درست)، انرژی (به صفر رساندن انتشار گازهای گلخانه‌ای و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر) و زباله‌ها (چرخش از رویکرد "برداشت از منابع، تولید محصول و ایجاد ضایعات" به رویکرد "اقتصاد گردشی") امید برای رفع مشکلات و زندگی سعادتمند بشر فراهم شود.