راه ترقی- امروز اینجا 160 پسربچه دور هم جمع شده اند تا با انگیزه و انرژی از خط
پایان عبور کنند یا همت شان را با پرتاب گوی و نیزه به نمایش بگذارند.
این گزارش چکیده ای از یک مسابقه پرهیجان میان بچه های محروم و کم
برخورداری است که از اقصی نقاط ایران خود را روز گذشته(جمعه) به مجموعه
ورزشی آفتاب انقلاب رسانده اند تا شاید کسی جایی باشد که نبوغشان را کشف
کند و حامی موفقیت هایشان شود.
پسرها پشت خط به صف شده اند. دست ها و یک زانویشان را به زمین زده اما
نگاه تیزبینشان به امتداد خطوطی است که باید پشت سربگذارند. نفس در سینه ها
حبس شده. داور جوان مسابقه سوت را به نزدیک دهانش نزدیک می کند.
سه، دو، یک. سوت به صدا درمی آید و شرکت کنندگان به سمت جلو خیز برمی
دارند و با آخرین توان می دوند. این دوندگان جوان از کوچه پس کوچه های تنگ و
باریک، زمین های خاکی، روستاهای بی آب و برق و گاز و امکانات، از مناطق
کپرنشین، خانه های کوچک و خشتی خود را به این مسابقات رسانده اند تا
محدودیت را در قدم هایی با استقامت و بازوهایی قدرتمند به فرصت تبدیل کنند.
«آرزویم این است بچه های دنیا بتوانند با آرامش زندگی و ورزش کنند».
این آرزوی جهانشیرین است. نوجوان 15 ساله افغان که جنگ سرنوشت خانواده
آنها را طوری رقم زد که برای یافتن زندگی آرام و دور از تنش به ایران
بیایند و امروز در منطقه ملک آباد کرج ساکن هستند.
جهانشیرین از کودکان کاری است که باید برای تامین معاش خانواده پابه پای
پدر و دیگر اعضای خانواده کار کند اما امید در عمق چشم هایش پیدا است.
وقتی با جمعیت امام علی(ع) آشنا شد در ابتدا توانایی اش را در رشته والیبال
محک زد اما بعد در دو و میدانی ورود کرد و در اولین دوره از لیگ دو و
میدانی مدال آورد.
«در مسابقات منطقه ای استانی مقام آوردم و امروز برای بردن خیلی انگیزه
دارم». حالا سه مدال از دیوار خانه شان آویزان است و خانواده ای که به
آینده پسرشان هیچ امیدی نداشتند امروز به او افتخار می کنند.
آرزوی ما یک زمین چمن است
این مسابقات فقط برای رقابت و بردن و کسب جایزه تعریف نشده اند بلکه هدف
اصلی ایجاد همبستگی میان کودکان، نوجوانان و جوانانی است که از سراسر کشور
به اینجا آمده اند و فارغ از قومیت ها، مذهب و رنگ پوست کنار یکدیگر رقابت
سالم و همبستگی ملی را تمرین می کنند.
احسان یکی از بازیکنان افتخارآفرین تیم فوتبال پرشین استان سیستان و
بلوچستان است اما برای دلگرمی دادن به دوستان دونده خود آنها را تا تهران
همراهی کرده است.
احسان درحالیکه لباس محلی به تن دارد و با لهجه خاص و شیرینی صحبت می
کند، می گوید: من 8 سال در آکادمی فوتبال پرشین جمعیت بوده ام و در چهار
دوره لیگ توانستم با به ثمر رساندن مجموع 8 گل عنوان آقای گل مسابقات را
کسب کنم.
احسان 21 ساله از روستای کُدان سیستان و بلوچستان به این مسابقات آمده است.
وی زمانی که در زمین های خاکی همراه دوستانش به دنبال توپ پلاستیکی پاره می دویدند با اعضای جمعیت آشنا شده و به تیم پرشین پیوستند.
احسان حالا کاپیتان تیم منتخب جوانان جمعیت و هزار و یک انگیزه برای آینده پیدا کرده است.
«قبلا احساس تنهایی می کردم اما از وقتی وارد این مسابقات شدم
انگیزه زیادی برای زندگی و موفقیت پیدا کرده ام و در سراسر ایران دوست
دارم. دیگر حس غریبی نمی کنم چون می دانم هر شهری بروم یک رفیق حسابی دارم
که می توانم روی حرفش حساب کنم. این برای من از هرچیزی ارزشمندتر است».
به گفته احسان در استان سیستان وبلوچستان استعدادهای زیادی وجود دارد که در انتظار کشف شدن هستند.
«بزرگترین آرزوی خیلی از بچه ها روستای کدان و مناطق دیگر یک زمین چمن فوتبال است و امیدواریم یک روز روی زمین چمن بازی کنیم».
کار در کودکی تمام زندگی نیست
صدای هورا کشیدن هواداران فضای ورزشگاه را پر کرده است. هر دور گروهی از
شرکت کنندگان پشت خط شروع می ایستند و با یکدیگر به رقابت می پردازند.
عده ای نیز در پرتاب وزنه و نیزه شرکت کرده اند.
میلاد موسوی یکی از ورزشکاران و مربیان دو و میدانی استان تهران و یکی
از اعضای برگزارکننده مسابقات دو و میدانی پسران جمعیت امام علی(ع)
درباره این مسابقات می گوید: این مسابقات در 6 رشته برگزار شد. مسابقات
مقدماتی 60 متر، پرتاب وزنه، دو 400 متر، دو 800 متر و دو 1500 متر در رده
های سنی متفاوت و پرش طول و دو امدادی از قسمت های مختلف این دوره از
مسابقات لیگ پرشین هستند.
به گفته وی، در قسمت پسران 160 نفر شرکت کننده از متولدین 81 تا 90 در این مسابقات حضور به هم رسانده اند.
«من از سال 94 با و از طریق یک بازارچه خیریه با جمعیت امام علی (ع)
آشنا شدم. در این آشنایی متوجه شدم یکسری کلاس رایگان ورزشی برای کودکان
برگزار می شود. علاقه مند شدم و کارم را در مرکز پاکدشت شروع کردم».
به گفته این مربی جوان، مراکز جمعیت در مناطق حاشیه نشین که مردم آن با
معضلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند ایجاد شده و پس از شناسایی کودکان
محروم و کم برخوردار کلاس هایی در جهت ارتقای فرهنگی این کودکان به صورت
رایگان برای آنها برگزار می شود.
«حالا هدفمان این است با ترویج فرهنگ از طریق ورزش و هنر، نه تنها سطح
فرهنگی و هویتی بچه ها را بالا ببریم بلکه در مراحل بعد به استعدادیابی
آنها بپردازیم».
اما هدف اصلی دیگر این است که بچه ها دریابند که کار در کودکی تمام
زندگی شان نیست و راهکارهای مثبتی وجود دارد که آینده آنها را در مسیری
درست رقم بزنند.
«از آنجایی که این بچه ها در شرایط های خاص و با معضلات مختلف مواجه
اند، فرصت دیده شدن در جامعه به آنها داده نشده. به همین دلیل وقتی فضا
برای دیده شدن به آنها می دهید، همه تلاش خود را می کنند که کارشان را به
درستی انجام دهند. به همین دلیل ما متولی اصلی استعدادیابی در جمعیت نیستیم
بلکه رویکردمان ارتقای فرهنگ از طریق ورزش است».
هویت سازی، صلح و همبستگی
موسوی در بخش دیگری از صحبت های خود با بیان اینکه از طریق ورزش می توان
هویت سازی این بچه ها را انجام داد، ادامه می دهد: بچه های شرکت کننده در
این مسابقه از مناطق کم برخوردار و محله های حاشیه آمده اند. مثل بخش هایی
از مناطق پاکدشت، و ملک آباد کرج، مولوی، دروازه غار، لب خط، فرحزاد،
جوانرود کرمانشاه، کرمانشاه، بخش سرباز استان سیستان و بلوچستان، قم،
احمدآباد مستوفی و... .
«خیلی از این بچه ها به خاطر شرایط و نوع زندگی درگیر مسائلی مثل
موادمخدر، بزه، آسیب و... هستند اما می توان از طریق ورزش با هویت سازی و
ایجاد صلح میان اقوام مختلف به آنها همگرایی و زندگی سالم را بیاموزیم».
حالا شرکت کنندگان در سومین دوره مسابقات دو و میدانی حضور پیدا کرده
اند و اگر نونهال بوده اند امروز نوجوانانی هستند که حالا می دانند از
زندگی چه می خواهند. «لیگ فوتبال پرشین پنج دوره خود را پشت سرمی گذارد اما
لیگ دو و میدانی در سومین دوره خود و هنوز نوپاست که برای بال و پر دادن
به بچه های شرکت کننده در این بخش نیاز به همکاری مسئولان با اعضای انجمن
داریم. به طور قطع ایجاد زیرساخت می تواند مسیر را برای موفقیت این بچه ها
هموار کند».
موسوی با اشاره به سالن ورزشی محل مسابقات می گوید: امسال این سالن را
وزیر محترم ورزش در اختیار ما قرار داده و همین کار در صرفه جویی بسیاری از
هزینه ها اثرگذار بوده است. ما این اتفاق را به فال نیک می گیریم.
به گفته این مربی جوان، ورزش یک راهکار و شیوه مددکاری و هویت سازی است.
اگر در مسیر درستی از آن استفاده شود می تواند در زندگی این بچه ها تاثیر
پرنگی داشته و زندگی و آینده شان را تغییر دهند.
هویت بخشی تا استعدادیابی
مهدی شفاخواه دبیر کمیته ورزش جمعیت امام علی(ع) نیز درباره برگزاری این
مسابقات می گوید: متاسفانه اشاعه ورزش در محلات حاشیه، کمرنگ و الگوهای
مناسب در این مناطق وجود ندارد.
به همین دلیل جمعیت از ابتدای فعالیت در این محله ها سعی کرد با هدف و
طرح و ایده فعالیت های ورزشی را در این مناطق دنبال کند. «برای مثال
برگزاری پنج دوره لیگ فوتبال یکی از فرایندهای کاریمان در این محلات بوده
است. از همان ابتدا نیز یکی از شعارهای ما توپ به جای چاقو یا مواد بود».
به گفته شفاخواه، کاری که آنها انجام می دهند این است که بچه های این
مناطق را یک قدم از حاشیه به بطن جامعه نزدیک کنند. «زندگی در مناطق آسیب
خواسته یا ناخواسته بچه ها را به سمت الگوهای نامناسب هدایت می کند. به
همین دلیل الگوی مناسبی مثل ورزش می تواند تاثیرات مثبتی را در زندگی این
بچه ها ایجاد کند».
به گفته شفاخواه، رشد رفتاری از نتایج ارتباط بچه های حاشیه در سراسر
کشور با ورزش بوده و امروز دو و میدانی قسمتی از زندگی آنها شده است. «از
همان ابتدا که کار با بچه ها را شروع کردیم تصمیم ما بر این بود که کارمان
مقطعی نباشد و دنباله داشته باشد. به خاطر همین هدفمان از نقطه هویت بخشی
شروع و به استعدادیابی و رقابت سالم، قهرمان سازی و حتی ایجاد درآمد از
طریق ورزش ادامه یافت».
فعالیت های جمعیت اما فقط به ورزش های فوتبال و دو و میددانی محدود
نشده و آنها درصدد هستند تا با مشارکت داوطلبان و نهادهای مختلف ایونت هایی
نیز در رشته های والیبال، کاراته، رشته های رزمی و شطرنج نیز داشته باشند.
«یکی از طرح های دیگر جمعیت برگزاری مسابقات کریکت در میان بچه های بلوچ
و به یاد دو کودک محلات حاشیه ای است که در اثر بارندگی سقف خانه روی
سرشان آوار شد و جان باختند. این مسابقات قرار است به نام و یاد این دو
کودک در ماه های آینده برگزار شود».
شفاخواه در ادامه با تشکر از گل محمدی رییس فدراسیون ورزش و جوانان
استان تهران تاکید می کند: این فضای ورزشی ماحصل مشارکت های آقای گل محمدی
با جمعیت بوده است و این حرکت های مثبت و مشارکت های نهادها و ارگان ها با
«ان جی او» ها می تواند کمک بزرگی در راستای فرهنگ سازی در جامعه باشد.
«در این میان حضور استعدادها و ستاره های ورزشی کشور برای حمایت های
حضوری از این بچه ها اهمیت بالایی دارد و امیدواریم اساتید، ورزشکاران و
قهرمانان کشور با مشارکت خود در این برنامه ها حامی و الگوی این بچه ها
شوند».
مسابقات دو و میدانی دختران پرشین نیز 24 و 25 بهمن ماه در محل
مجموعه ورزشی آفتاب انقلاب برگزار خواهد شد و حضو برای عموم آزاد و رایگان
است.