راه ترقی

آخرين مطالب

بنان؛ صدایی بَم و گرم از دالان تاریخ فرهنگ و هنر

بنان؛ صدایی بَم و گرم از دالان تاریخ
  بزرگنمايي:

راه ترقی - برترین ها / غلامحسین بنان 15 اردیبهشت 1290 در تهران متولد شد. پدرش کریم‌خان بنان‌الدوله نوری و مادرش دختر شاهزاده رکن‌الدوله برادر ناصرالدین شاه بود. از شش سالگی به خوانندگی و نوازندگی ارگ و پیانو پرداخت و در این راه از راهنمایی‌های مادرش که پیانو را بسیار خوب می‌نواخت، بهره‌ها گرفت.
بنان در یازده سالگی نزد نی‌داود به یاد گیری آواز پرداخت. ضیاءالذاکرین، روحانی خوش صدا و سیف مربیان بعدی آوازی او بودند. او درسال 1321 وارد رادیو شد و نخستین کار‌های خود را در برنامه گل‌ها عرضه کرد. عبدالعلی وزیری او را به خالقی معرفی کرد و خالقی آزمایش صدای او را به ابوالحسن صبا سپرد. صبا درآمد سه گاه را که به پایان برد، از بنان خواست، در پی، گوشه «حصار» را بخواند و او آنچنان خوانده و با مهارت به «درآمد» فرود آمده که شگفتی و تحسین صبا و خالقی را برانگیخته است.
با بنیاد برنامه «گل‌ها»‌ی رادیو، از سوی «داود پیرنیا»، عرصه تازه و گسترده‌تری برای آوازخوانی‌های بنان پدید آمد. او پانزده سال تمام (1330-1345) پای ثابت در بخش‌های مختلف این برنامه (گل‌های رنگارنگ، گل‌های جاویدان و یک شاخه گل، ...) بود. در این برنامه‌ها، استادان طراز اول موسیقی سنتی، چون روح‌الله خالقی، ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی، احمد عبادی، حسین تهرانی، علی تجویدی، لطف‌الله مجد و.. با او همکاری و همراهی می‌کردند. ارکستر انجمن با صدای پخته بنان حال و هوای دیگری پیدا کرد. با تبدیل انجمن، به هنرستان عالی موسیقی، بنان نیز از سال 1332 به عنوان آموزگار آواز به استخدام اداره کل هنر‌های زیبای کشور درآمد.
نخستین بار گویا علی دشتی اصطلاح مخملی را در مورد صدای او بکار می‌برد. ابوالقاسم حالت صدای او را اقیانوسی می‌داند که در حیطه وصف نمی‌گنجد. روح‌اله خالقی می‌گوید: صدای بنان بسیار لطیف و شیرین و زیبا و خوش آهنگ است. کوتاه می‌خواند، ولی در همین کوتاهی ذوق وهنر بسیار نهفته است.
اما آنچه بنان را در زمان خود یگانه می‌کند تنها صدای خوش او که به خواب و بیدار مخمل می‌ماند نیست. بنان با آشنایی به ادبیات فارسی و شناختی که از دستگاه‌های موسیقی و نوع بکار گیری آنان دارد شعر و موسیقی را آنچنان استا دانه تلفیق می‌کند که به گوش و جان هر شنونده‌ای می‌نشیند.
بنان از معدود خوانندگانی بود که با نت آشنا بود و فراز و فرود صدای خود را می‌شناخت و بر همین اساس، در محدوده‌ای می‌خواند که به قول اهالی آواز، گُلِ صدایش بود و از این منظر، آهنگسازان بودند که باید خود را با او و دامنه صوتی‌اش همراه می‌کردند. صدایش نه جیغ داشت و نه بیجا و نابجا می‌خواند. دامنه صدایش نیز چندان بالا نبود. 
کارشناسان در طبقه بندی صدا، صدای بنان را مایل به باریتون می‌دانند. باریتون که معنای لغوی آن سنگین و وزین است، اما باریتون بنان علاوه بر وزین بودن، عناصر لطافت و حجم و قدرت مناسب را نیز داشت، تا بتواند اثرگذارتر باشد. ابوالحسن صبا، اما صدای او را یک باس واقعی می‌داند.
اما زندگی غلامحسین بنان تحت تاثیر یک حادثه قرار گرفت. او در 27 دی 1336 به همراه دو نفر از دوستانش در راه بازگشت از یک میهمانی به سمت خانه بوده که ناگهان در حوالی کاروانسرای سنگی یک تانکر نفتکش فاقد چراغ ایمنی عقب و پوشیده از گل و لای در مقابلش سبز می‌شود و تصادف شدیدی بین خودروی بنان و آن تانکر نفتکش رخ می‌دهد. بعد از برخورد شدید، بنان از ناحیه صورت و چشم‌ها آسیب می‌بیند.
از ماندگارترین ترانه‌های بنان می‌توان به آهنگ «آذربایجان» در مایه شور، «آمدی جانم به قربانت» در مایه بوسلیک، «الهه ناز» در مایه دشتی، «بهار دلنشین» در آواز اصفهان، «بوی جوی مولیان» در آواز اصفهان، تصنیف «توشه عمر» در دستگاه همایون، «یار رمیده»، «می‌ناب»، «خاموش»، «مراعاشقی شیدا»، «من از روز ازل»، «نوای نی» و سرود همیشه جاوید «ای ایران» در مایه دشتی اشاره کرد.
بنان «حالا چرا» و «کاروان» را بهترین آثار خودش می‌دانست و می‌گفت: «کاروان را برای بعد از مرگم خوانده‌ام». به گفته همسرش او در اواخر عمر خود هم دلبستگی عجیبی به ترانه «رؤیای هستی» پیدا کرده بود تا آنجا که با این آهنگ می‌گریست.
بنان از سال 1345 به مرور از حجم خواندن‌های خود کاست و اوایل دهه 1350 خواندن را کنار گذاشت. بنان که مدت‌ها از بیماری دستگاه گوارش و افسردگی رنج می‌برد، سرانجام غروب 8 اسفندماه 1364 خورشیدی در بیمارستان ایرانمهر تهران درگذشت.

لینک کوتاه:
https://www.rahetaraghi.ir/Fa/News/233037/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

جای آزمون را یک ایرانی پُر می‌کند

تودور: با سری بالا از کوپا ایتالیا حذف شدیم

ناگفته‌های مربی سابق استقلال از دربی حذفی‌

مکان بازی مرگ و زندگی سپاهان مشخص شد

حیدری: تیم نکونام شخصیت قهرمانی دارد

ناگفته‌های خسرو حیدری از دربی جام حذفی

نمک سیاوش یزدانی بر زخم هواداران الهلال!

گل تماشایی سینا اسدبیگی در تمرین پرسپولیس

مشکلات ساپینتو و فتح‌الله‌زاده بر سر دفتر کمپ حجازی

روزگار بحرانی یاران صیادمنش؛ 9 بازی 3 امتیاز

سرنوشت تراکتور سرانجام تعیین شد

حریف سپاهان از هند نیروی کمکی گرفت!

دبیر جدید فدراسیون کبدی معرفى شد

خلاصه بازی آرسنال 5 - چلسی 0

گل اول یوونتوس توسط میلیک در دقیقه 82

خسرو: در زمان ساپینتو، چهار پنج مدیرعامل عوض کردیم

خلاصه بازی لاتزیو 2 - یوونتوس 1

واکنش شورای رقابت به افزایش 150 میلیونی قیمت پژو پارس

گل دوم آرسنال به چلسی توسط بن وایت دقیقه 52

گل سوم آرسنال به چلسی توسط کای هاورتز دقیقه 57

گل چهارم آرسنال به چلسی توسط کای هاورتز دقیقه 65

حیدری: در اولین بازی خوشه طلایی، فقط یازده بازیکن داشتم

خلاصه بازی الهلال 2 - العین 1

گل پنجم آرسنال به چلسی توسط بن وایت دقیقه 70

اولین کاپیتانی ترابی در پرسپولیس

ابتلای ستاره اتلتیکو به یک بیماری خطرناک

مربی تراکتور از تیم ملی می‌آید

کامبک الهلال ناقص ماند؛ صعود العین به فینال لیگ قهرمانان آسیا

بوسه‌ای که سانسور نشد

مورخ مشهور اسرائیلی: در یک قدمی شکست هستیم

چرا رئیس سازمان آمان استعفا کرد؟

توافقی که از دست رفت؛ پشت‌ پرده مذاکرات روسیه و اوکراین

گل اول آرسنال به چلسی توسط تروسار

حمایت ونگر از ژاوی؛ دوست دارم در بارسا بمانی

گل اول لاتزیو توسط کاستیانوس در دقیقه 12

خطای شدید جکسون روی پای تومیاسو که داور از نشان دادن کارت قرمز صرف نظر کرد

گل سالم الدوساری به العین

ستارگان تیم رویایی رئال مادرید اکنون کجا هستند؟

به اتهام تجاوز؛ دو فوتبالیست لیگ برتری دستگیر شدند

فقط این مربی می‌تواند یونایتد را قهرمان لیگ برتر کند

دلایل خسرو حیدری برای ترک خوشه طلایی!

شکایت از سید حسین حسینی توسط پلیس اراک

جهانگیری: در سال 84 که دولت را به احمدی‌نژاد تحویل دادیم خودروسازی ایران از ترکیه و چین جلوتر بود

درگوشی حرف زدن میرسلیم و بادامچیان در یک مراسم سیاسی

خاطرات فراموش‌نشدنی پایان جنگ از زبان «مسعود ده‌نمکی»

نماهنگ زیبای بهاری با تصاویر گلهای زیبا و طبیعت

حسین انصاریان‌: نمازهای جماعت الان در کشور ما ورشکسته است

عزل یک مسئول به‌خاطر ورزش رزمی مختلط در لواسان

دانشمندان حلقه‌ مفقوده بین رژیم غذایی نامناسب و سرطان را کشف کردند

چه کسی می داند...