بزرگنمايي:

راه ترقی- «علی بیگدلی» در گفت‌وگویی درباره احیای برجام و بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای گفت: شرایط امروز با وضعیتی که برجام مورد توافق ایران و گروه 1+5 قرار گرفت، و اجرا شد، بسیار فرق کرده و برجام دیگر مانند قبل از توازن لازم برخوردار نیست.

وی با اشاره به تحولات منطقه‌ای اظهار داشت: در طول پنج سال گذشته، صحنه معادلات منطقه‌ای بسیار متفاوت شده و روابط اسرائیل با اعراب به حالت رسمی درآمده و اسرائیلی‌ها به صورت رسمی در خلیج فارس حضور دارند. در واقع، یک نوع ائتلاف برای مهار ایران شکل گرفته است. از طرف دیگر، برجام موجب شد تا ظرفیت‌های منطقه‌ای ایران افزایش یابد و تهران تبدیل به یک قدرت منطقه‌ای شده است.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه توقع بازگشت سریع و بدون اخذ امتیاز به برجام از سوی بایدن دور از انتظار و غیرواقعی بود، تصریح کرد: آمریکا دیگر خواهان باقی ماندن در برجام نیست. به عبارت دیگر، سقف خواسته آنها دستیابی به یک توافق صرفا هسته‌ای نیست بلکه آنها خواهان یک توافق گسترده‌تر همراه با موضوعاتی نظیر مسائل منطقه‌ای و موشکی هستند.

بایدن از میراث ترامپ درباره ایران عقب‌نشینی نمی‌کند

بیگدلی ادامه داد: آمریکا هیچ امتیاز قابل توجه و چشمگیری به ایران نمی‌دهد مگر آنکه ایران به خواست این کشور برای گفت‌وگوهای جامع‌تر موافقت کند. البته ایران همواره با این درخواست آمریکایی‌ها که قبلا نیز از سوی سه اروپا مطرح شده، مخالف کرده است.

وی با بیان اینکه ایران بی‌تمایل به مذاکره درباره برجام و رفع تحریم‌ها نیست، خاطرنشان کرد: ایران صرفا در موضوع برجام و به عبارت دقیق‌تر، نحوه بازگشت به آن حاضر به گفت‌وگو است و چیزی فراتر از آن را نخواهد پذیرفت. به همین خاطر هم است که با کاهش تعهدات می‌خواهد طرف مقابل را برای بازگشت به توافق و دستیابی به توافق ترغیب کند.

استاد دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: هرچند دولت بایدن روش دولت ترامپ در برخورد با ایران را قبول ندارد ولی از میراث او هم عقب‌نشینی نخواهد کرد مگر آنکه ایران حاضر به انجام مذاکرات جامع‌تر شود. در واقع، برجام گروگان دولت آمریکا است تا بتواند به توافق گسترده‌تر با ایران برسد.

هنوز یخ روابط ایران و آمریکا آب نشده است

بیگدلی با مقایسه سیاست دولت‌های بایدن و ترامپ درباره ایران بیان کرد: دولت بایدن با دولت ترامپ در نحوه برخورد و رویارویی با ایران اختلاف نظر دارد ولی هر دو، یک هدف را دنبال می‌کنند. ترامپ رویکرد خشن و تندی را نسبت به ایران داشت و با در پیش گرفتن سیاست ارعاب می‌خواست یکجانبه به خواستش برسد اما بایدن سیاست نرم‌تری را دارد و می‌خواهد با ائتلاف‌سازی ایران را حاضر به پذیرش خواست خود کند.

وی افزود: آنچه که واضح است این است که دولت بایدن نمی‌خواهد ابتکار عمل در دست ایران باشد بلکه با تحت فشار قرار دادن ایران می‌خواهد زمینه پذیرش توافق مد نظر خود را فراهم کند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه برگزاری نشست غیررسمی که اتحادیه اروپا، ایران و آمریکا را برای حضور در آن دعوت کرده، می‌تواند نقطه آغازی برای بازگشت به برجام باشد، یادآور شد: برای رسیدن به هر توافقی، باید یخ روابط آب شود. هنوز یخ روابط ایران و آمریکا آب نشده است. در واقع، تحولات در روابط ایران و آمریکا در دوران ترامپ آنقدر پرشتاب بوده که نتیجه آن، افزایش دیوار بی‌اعتمادی میان تهران و واشنگتن بوده است.

بیگدلی با بیان اینکه ایران نباید هزینه عدم توافق را بپردازد، عنوان کرد: دیپلماسی تابع لحظه‌ها و شرایط آنی است. دیپلماسی هنر استفاده کردن از فرصت‌ها و تبدیل کردن تهدید به فرصت است. ایران چیزی را با مذاکره از دست نمی‌دهد چراکه صرف حضور در مذاکره موجب تعهد و پذیرش مسئولیتی نمی‌شود بلکه اتهام‌ اینکه ایران نمی‌خواهد توافقی به دست آید را هم از ما دور می‌کند.

وی با تاکید بر وجود انعطاف و پرهیز از رویکردهای سفت و سخت گفت: مذاکره صحنه دستیابی به توافقات برد – برد است. آمریکا باید به تعهدات خود عمل کند و امتیاز بدهد در غیر این صورت، آمریکا نمی‌تواند به توافقی دست یابد که پایدار باشد. آزاد کردن پول‌های بلوکه شده ایران در کشورهای مختلف مثل کره جنوبی، هند و ژاپن گام مثبتی می‌تواند باشد اما نباید فقط به آن اکتفا کرد.